95167

zaufania, co daje przejrzystość działań wojskowych i możliwość zapobiegania nagłym atakom; tworzenie wielonarodowych jednostek wojskowych - do niedawna armie były tym, co oddzielało państwa od siebie, współcześnie armie są już przedmiotem współdziałania, łączą państwa)

- wymiar ekologicznyfna początku był problem w ogóle brania pod uwagę wymiaru ekologicznego jako problem bezpieczeństwa. Wcześniej negowano potrzebę włączania do analizy bezpieczeństwa problemów ekologicznych. Obecnie jest to zaś problem już mniej kontrowersyjny. Argumentuje się to tym, iż stan środowiska ma kluczowe znaczenie dla jakości życia, warunkuje aktywność ekonomiczną i możliwości zaspokajania potrzeb społecznych. Pojawia się tu jednak problem specyfiki problemów ekologicznych. Zmiany środowiska są zmienną stosunków społecznych, włącznie z możliwością wywoływania konfliktów.

b)    zakres podmiotowy

=> Dotyczy on pytania czyje bezpieczeństwo, a więc kto jest punktem odniesienia? Kto podlega ochronie bezpieczeństwa? Kto jest podmiotem podejmującym działania na rzecz zapewniania bezpieczeństwa? Współcześnie istnieje zgoda co do tego, że nie tylko państwa podlegają ochronie i nie tylko one dostarczają bezpieczeństwo. Pojawiły się podmioty niepaństwowe - zmiany w śm wpływają na zmianę tutaj. Fakt zmiany rzeczywistości sprawia, że (l)obserwowana jest współcześnie redukcja zdolności państw do monopolizacji przemocy. Nośnikami zagrożeń bezpieczeństwa stają się też podmioty niepaństwowe - zagrożenia asymetiyczne(powstają, gdy naprzeciwko siebie stają podmioty o różnej sile, potencjale, statusie(inny poziom odpowiedzialności). W kontekście aktywności podmiotów transgranicznych pojawiła się koncepcja podwójnego podejścia do zapewniania bezpieczeństwa. Oznacza ona, że z jednej strony ma być ono zapewniane w wyniku interakcji między państwami a z drugiej zapewnianie poprzez działania na poziomie wnętrza państwa, np. zapewnianie potrzeb jednostek, szanowanie praw mniejszości etnicznych, przestrzeganie praw człowieka. Pojawia się koncepcja, że współcześnie zjawisko bezpieczeństwa wykracza poza potrzeby państw - niezbędne jest uwzględnianie potrzeb innych podmiotów(jednostek, grup społecznych)

c)    zakres przestrzenny

=> Mamy do czynienia od myślenia w kategoriach bezpieczeństwa narodowego do międzynarodowego. Zakres przestrzenni geograficzny) ulega poszerzaniu, np. przestrzeń kosmiczna stała się przestrzenią, w której państwa realizują swoje interesy. Współcześnie swoje interesy realizowania bezpieczeństwa państwa widzą w szerszej przestrzeni geopolitycznej. Te fakty tworzą przesłanki do zapewniania bezpiecz. międzyn.

d)    zakres wartości chronionych

=* Zakres wartości chronionych oznacza próbę zakreślania zakresu treści polityki bezpieczeństwa. Mamy obecnie, w ramach polityki bezpieczeństwa, poszerzanie zakresu wartości chronionych. W związku z tym ulega też poszerzeniu katalog działań, służących zapewnianiu bezpieczeństwa. H. Morgentau w okresie zimnej wojny do wartości chronionych zaliczał integralność terytorialną oraz zachowanie instytucji państwa(w ramach tego zachowanie suwerenności, a więc niezależności państwa w śm). Dla szkoły realistycznej te wartości były fundamentalne, dotyczyły ochrony państwa.

Na pocz. lat 80tych Brown do tego dołożył ochronę fizycznej i naturalnej integralności, utrzymanie stosunków gospodarczych z innymi państwami, ochronę tożsamości narodu i grup etnicznych, zachowanie samostanowienia. Katalog zaczął więc uwzględniać inne podmioty poza państw ami narody, grupy etniczne.