99392

Okres kapitalizmu, Rewolucja przemysłowa

Wielkie wynalazki techniczne, wykorzystanie energii pary wodnej, przechodzenie z indywidualnej pracy ręcznej warsztatów rzemieślniczych-manufaktur-fabryk dało WB przodujące miejsce w produkcji światowej. Wywłaszczenie chłopów przygotowało siłę roboczą dla wielkiego przemysłu, jednak nastąpiła degradacja rolnictwa. XVIII/XIX w upowszechnianie produkcji maszynowej w USA, FRA, GER=> osłabienie pozycji WB w tej dziedzinie. Rewolucję przemysłową charakteryzowało powstawanie okręgów p. w sąsiedztwie obszarów wydobycia węgla. Krystalizowały się 2 antagonistyczne klasy burżuazja i proletariat. Wzrasta urbanizacja.

Rewolucja Francuska wpłynęła na polityczne umocnienie rew. przemysłowej.

Kongres wiedeński 1815r, kończący epokę napoleońską dokonał anachronicznego podziału Europy. Belgia*Holandia-Królestwo Zjednoczonych Niderlandów (dol830), wieczysta neutralność dla Szwajcarii (powiększona o 3 kantony), dla Prus:pn. część Saksonii, dolna i pn. część dolnej Nadrenii, cz. Westfalii, Pomorze, Wlk.Ks Poznańskie,Austria powiększona o: pn Włochy z wyj. Piemontu, niewielkie obszary nad Renem .region Salzburga, Galicja, powstało Królestwo Polskie oraz Rzeczpospolita Krakowska. Powstał także Zw. Niemiecki

Po kongresie WB przydzielono Maltę oraz Helgoland. w XIXw umocniła swoją pozycję w Australii. W 1901 kolonie australijskie łączą się tworząc dominium brytyjski - Zw. Australijski. Od 1907 Nowa Zelandia także o statusie dominium. Do końca XIXw zakończono podbój Indii, Singapuru, płd. wybrzeża Płw. Malajskiego. Umocniono też dogądo lndii:wyspy Mauritius(1810), Adenu(1839), region Przylądka Dobrej Nadziei. W Kalkucie i Bombaju powstały pierwsze fabryki przemysłu włókienniczego.Ponadto istotne posiadłości WB pod koniec XIXw: Egipt, Sudan, Gibraltar, Tanger, Aden. Singapur. Jamajkę,Falklandy i Honkong.

Chiny XVIII/XIXw o statucie półkononialnym ówczesnych mocarstw(dla nich prawo handlu bez da w tzw. otwartych portadi i zakładania baz wojskowych i osiedli=>w 1845 powstaje Szanghaj-osiedle MN niepodporządkowane władzom chińskim)

Kraje Am. Ładńskiej(z wyj. Kuby i Puerto Rico) uzyskały niepodległość w latach 1810-1825 i stały się republikami->Poza Brazylia,która republiką dopiero odl889r.XIXw powstają: Mexyk, Gwatemala,Salwador, Honduras, Nikaragua, Kostaryka,Wenezuela, Kolumbia, Ekwador, Peru, Boliwia. Chile, Paragwaj, Argentyna. Urugwaj,Dominikana.

Powiększanie obszaru Stanów Zjednoczonydi:

•    1803 zakup od FRA Luizjany(15mln $)

•    1819 zakup Florydy od Hiszpanii za bezcen

•    1844 aneksja Teksasu=> wojna z Meksykiem, zajęcie terytorium obecbych stanów: KAlifomia, Arizona, Nevada. Utah, cz. Nowego Meksyku, Kolorado . Wyoming

•    1853 zajęcie Płd Arizony i i reszty Nowego Meksyku

•    1846 przy ustalaniu granicy z Kanadą WB zrzekła się Oregonu

•    1867 zakup Alaski od Rosji Radzieckiej za 7,2 min dolarów

Niemcy „w tyle” za USA. WB, FRA w I poi XIXw,alew II poł poważnie wkraczają na arenę MN:

•    utworzony ZW Celny w 1834r integrował rozdrobniony kraj (jedna taryfa celna na towary wwozowe

•    rozbudowa kolei => integracja terenu

•    aneksja Alzacji i Lotaryngii bogatych w surowce

•    kontrybucja od Francji 5 mld franków zasiliła budżet

Nastąpiło także Zjednoczenie Włoch 1870r. Państwo Kościelne odrodzi ło się w 1929 roku w postaci Wtykanu.

Dezintegracja Imperium Osmańskiego=> zainteresowanie mocarstw europejskich cieśninami łącącymi M. Czarne i Śródziemne.XVIIIw autonomia Mołdawii i Wołoszczyzny, które w 1861 utworzyły Rumunię.Pocz XIXw:pewna autonomia Serbów w wyniku powstania, oraz nizależnożć Grecjii. Układ w San Stefano kończący wojnę RUS-TUR stanowił o pełnej kapitulacji TUR. Uznała ona niepodległość Serbii, Czarnogóry i Rumunii: powiększono terytorium Bułgarii i Grecji, Austra okupowała BiH, RUS otrzymała obszar na Zakaukaziu, odebrała cz. Besarabii, Cypr dla WB, Algieria dla FRA,a Tunezja i Egipt uniezależniły się od Turcji.