Legiony geneza i działalność
Legiony Polskie -polskie ochotnicze oddziały zbrojne walczące po stronie paiistw centralnych. Zostały one utworzone na mocy porozumienia polityków polskich z Galicji, skupionych w utworzonym 16 sierpnia 1914 r. Naczelnym Komitecie Narodowym
Naczelny Komitet Narodowy powstał 16 sierpnia 1914 r. Miała to być reprezentacja polityczna oraz najwyższa instancja w zakresie wojskowej i skarbowej organizacji polskich sił zbrojnych. Na czele Departamentu Wojskowego stał Władysław Sikorski. NKN od władz austriackich uzyskał zgodę na utworzenie Legionów Polskich.
Zalążkiem Legionów była sformowana przez Piłsudskiego kompania strzelców, która 06 sierpnia 1914 r. wyruszyła z Krakowa i jako forpoczta wojsk austro-węgierskich wkroczyła do Królestwa Polskiego docierając do Kielc (12 sierpnia 1914 r.)
W dniu 27 sierpnia 1914 r. został wydany formalny rozkaz o powołaniu dwóch Legionów: Zadiodniego-Kraków, którego dowódcąbył gen. Baczyński i Wschodniego-Lwów, którego dowódcą został gen. Pietraszkiewicz. Legiony politycznie podlegały NKN, natomiast wojskowo armii austriacko-węgierskiej.
Oddziały Piłsudskiego stały się I pułkiem Legionu Zachodniego, dowódcą II pułku został płk Zieliński, a z rozproszonego Legionu Wschodniego utworzono III pułk gen Hallera. Od tego momentu zaczęto używać nazwy LEGINY POLSKIE. Ich zwierzchnim dowódcą został austriacki generał Trzaska-Durski.
W miarę napływu ochotników:
■ przekształcono I pułk w I Brygadę, pod dowództwem Józefa Piłsudskiego
■ przekształcono I i II pułk w II Brygadę, pod dowództwem płk Kutmera, a później Hallera
■ w 1915 r. powstała III Brygada pod dowództwem kolejno: Grzesickiego, Szeptyckiego. Zielińskiego. Roji
■ II Brygada walczyła w Karpatach Wschodnich (Mołotków, Raraiicza)
■ I, II, III Brygada walczyła na Wołyniu w dolinie Styru, gdzie miała za cel odparcie ofensywy gen. Brusiłowa (np. walki pod Kostiuchnówką 4-7 lipca 1916 r.)
Nieporozumienia Piłsudskiego z NKN i z dowództwem austro-węgierskim skłoniły go w 1916 r. do rezygnacji z dowództwa I Brygady. Przewidując klęskę paiistw centralnych postanowił zerwać z nimi współpracę. W lecie 1917 r. doprowadził dotzw. kryzysu przysięgowego (legioniści I i III Brygady odmówili złożenia przysięgi cesarzowi austriackiemu. Żołnierze tych Brygad pochodzący z Królestwa Polskiego zostali internowani w Beniaminowie i Szczypiornie, a ci z Galicji wysłani na front włoski). II Brygada złożyła przysięgę i przemianowano ją na POLSKI KORPUS POSIŁKOWY, którego dowódcą został gen. Zieliński, a później gen. Haller. Polski Korpus Posiłkowy został wysłany na Bukowinę gdzie działał do lutego 1918 r.
■ w szczytowej fazie 1916 r. Legiony liczyły ok. 15 tys. żołnierzy
■ przyczyniły się do odzyskania niepodległości
■ odegrały istomąrolę przy tworzeniu wojska polskiego po listopadzie 1918 r.