1352737980

MODERNIZM W KSIĄŻCE POLSKIEJ 289

już człowiek uwibrzył prawdzie objawionej, dalszem działaniem rozumu może być pogłębienie zrozumienia tej prawdy, usunięcie trudności przeciw niej podnoszonych i t. p. Oto krótki szkic genezy aktu wiary. Wcale nie ma w nim tego absolutnego panowania rozumu i bezwzględnej jego przewagi. O tyle rozum występuje o ile potrzeba, by akt wiary był aktem rozumnym. Wola i łaska odgrywają w tym akcie wielką rolę. Łaska i dobra wola jest pbtrzebną nie na to, aby „wyręczyć niedostateczność wszelkich dowodów rozumowych czy moralnych” ale by usunąć te wszystkie przeszkody, które zasłaniają rozumowi wzrok, by mógł dostrzec dostateczność dowodów, powtóre, by rozum skłonić by mimo pewnych jeszcze trudności, nie opierał się prawdzie. Bo jak już powiedzieliśmy rozum, choć ma dosta-

t

teczne motywa do przyjęcia prawdy, gdyż przesłanki wiary są mu dostatecznie udowodnione, mógłby jednak danej prawdy nie przyjąć, gdyż ją ma przyjąć dla powagi Boga, a rozum, kiedy się na sobie jedynie opiera, przyjmuje tylko te prawdy, których oczywistość bezpośrednio lub pośrednio widzi, jak to się rzecz ma przy prawdach matematycznych i wielu innych prawdach naturalnych

4. Dogmata są symbolami, analogiami prawdy, są próbą bliższego określenia wiekuistego Dobra n. p. wizya zmartwychwstania ciał uplastycznia wizyę nieśmiertelności, nic więcej ...

Moderniści muszą przyznać że ich pojęcie dogmatu różni się zasadniczo od pojęcia, jakie przez 19 wieków nieprzerwanie istniało w Kościele i po dziś dzień istnieje. Dotąd zawsze wierzono, czy weźmiemy na uwagę czasy Apostolskie, czy okresy późniejsze, że dogmat zmartwychwstania ciał należy dosłownie rozumieć o rzeczywistem zmartwychwstaniu naszych ciał. . . Nikomu na myśl nie przyszło przypuszczać, że zmartwychwstanie

i

ciał to tylko „symbol nieśmiertelności'', innemi słowy, że ciała nie zmartwychwstaną, a dogmat zmartwychwstania ciał uplastycznia tylko nieśmiertelność duszy, a może tylko wieczną pamięć czynów na ziemi dokonanych. Tych, którzy w dogmata

nie wierzyli tak jak brzmiały dosłownie, wykluczano z Kó-p. P. t. cxxxi.    1 q