1352738086

NAUKOWEGO I SPOŁECZNEGO    389

trząc na wspaniały obraz wystawy II. armii, mamy mocne przeświadczenie, że zanim zamknie swe podwoje, będzie mogła w całem tego słowa, znaczeniu być ,,wystawą zwycięstwa'".    J. Walicka.

Traktat o miłości ojczyzny z roku 1809.

Wojska księstwa warszawskiego zajęły Kraków. Miasto, gwałtownie od trzeciego rozbioru germanizowane, odetchnęło. Znikły bez. śladu obce naleciałości; pionierzy nowego porządku, awanturnicy^ w nowej prowineyi poszukujący szczęścia, opuścili gród podwawelski. Również profesorowie uniwersytetu ,,wraz z wszystkimi cudzoziemcami opuścili stanowiska uczone pomimo usilne starania tymczasowego rządu, pomimo namowy tych, których bliżej dotykała oświecenia publicznego sprawa". Jednak nowy rząd nie opuścił rąk, zabrał się raźno do dzieła. Poniatowski przy współudziale Kołłątaja powtórnie reformuje uniwersytet. Obok tego nowi rządcy nie zaniedbali jeszcze ważniejszej sprawy, potrzeby wzniecenia uczuć patryotycznych u młodzieży świeżo odzyskanego kraju.

Czternaście lat był Kraków pod obcem panowaniem. Najmłodsze pokolenie, zmuszone uczęszczać do szkoły obcej, uczyć się w obcym języku, było oczywiście wychowane w duchu interesów austryackicłn Należało teraz wywołać u tej młodzi miłość ojczyzny, nauczyć ją kochać przeszłość, przedstawić jej dawnych królów, tych wielkich bohaterów nieznanych jej dotychczas, wychowywać ją na tych wzniosłych

* *

wzorach na obywateli odrodzonego państwa polskiego. Mając to wszystko na względzie, zwraca się nowy rząd do J. Sołtykowicza z wezwaniem do napisania traktatu o miłości ojczyzny. Wezwanie to brzmiała jak następuje:

W Krakowie, dnia 20* Mca Października 1809 roku.

W imieniu Napoleona Wielkiego, Cesarza Francuzów, króla włoskiego, protektora Ligi. Reńskiej &. 8c. urząd administracyjny cyrkułu krakowskiego, radzca wydziału edukacyj, z komisyą do interesów akademickich.    *

, Gdy wolą jest wysokiego rządu centralnego, aby końcem utrzymania ducha narodowego młodzież względem miłości ojczyzny oświecona była, przeto radzca wydziału eduk. z komisyą do int. Akad. za-prasza Wnego Sołtykowicza, dyr. Fac. Phil. powszechnie z gorliwości o dobro kraju i rozkrzewienie nauk znanego, aby chciał traktat o miłości ojczyzny, który przykładami sławnych w tej mierze mężów