8 REPORTAŻ KURIER WILEŃSKI • Wtorek, 15 września 2015 r.
Z balkonu pałacowego przygrywał Kwartet Smyczkowy Zbigniewa Lewickiego
zeslr.l »
— Pałac w Jaszunach jest niewątpliwie perełką nie tylko Ziemi Solecznickiej, ale też Litwy. To nie tylko uratowany zabytek, ale też ocalona pamięć, szacunek do przodków i historii — mówił dla „Kuriera” mer Samorządu Rejonu Solecznickiego Zdzisław Palewicz. — Wiem, że zabytek nie tylko będzie istniał na mapie, ale też będzie żył, że będą tu przybywali ludzie nie tylko turystycznie, ale też z potrzeby serca, bo jest to symbol i polskości, i solidarności międzyludzkiej. Unosi się tam duch patriotyczny, niepodległościowy, wolnościowy, także naukowy. Budowla została zniszczona, ale duch przetrwał. Myśmy tylko stworzyli dla niego ponownie odpowiednią oprawę.
W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat pałac nie miał szczęścia. Ocalony w czasie wojny, zaczął niszczeć w czasach sowieckich, kiedy przejęła go administracja pobliskiego sowchozu. W roku 1996 zabudowania pałacowe przeszły w ręce władz rejonu solecznickiego. Od tej pory samorząd zabiegał bezskutecznie o jak najszybszą rekonstrukcję niszczejącego pałacu. Po długim okresie opuszczenia i zaniedbania, następnie biurokratycznych przepychanek i ciągle ponawianych prób odrodzenia, przed kilkoma laty konkretnych kształtów nabrał plan odnowy pałacu Balińskich, który wkrótce został urzeczywistniony i doprowadzony do jakże efektownego zakończenia. W latach 2013-2015 staraniami władz Samorządu Rejonu Solecznickiego ze środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej oraz w ponad 30 proc. z budżetu samorządu dokonano rewitalizacji obiektu.
Prace badawcze, archeologiczne i budowlane wykonała spółka „Ekstra statyba’,' która wygrała przetarg, co więcej, równocześnie ruszyły prace nad uporządkowaniem parku i terytorium przypałacowego. Odnowiono ogrodzenie, odtworzono podstawowe ścieżki i klomby, uporządkowano rosnące tu drzewa i krzewy, urządzono oświetlenie i monitoring, parking, ustawiono ławeczki.
Tego wrześniowego wieczoru uroczyście przecięli symboliczną wstęgę mer Zdzisław Palewicz, doradca premiera RL Vilius Ka-valiauskas, przewodniczący Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, europoseł Waldemar Tomaszewski, dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego przy Ministerstwie Kultury Diana Varnaite, dyrektor generalny ZSA „Ekstra statyba” Valentinas Veżevićius. Poświęcenia pałacu dokonali ksiądz proboszcz parafii jaszuńskiej Tadeusz
Aleksandrowicz oraz proboszcz parafii solecznickiej ksiądz dziekan Wacław Wo-łodkowicz.
— Otwarcie zrekonstruowanego pałacu jest wydarzeniem historycznym, na które czekaliśmy 20 lat — przemawiał mer podczas uroczystości, dziękując jednocześnie wszystkim osobom, które się przyczyniły do odzyskania świetności dworu, rewitalizacji parku. — Ratowanie wartości narodowych i odtworzenie piękna przeszłości ma szczególne znaczenie dla Samorządu Rejonu Solecznickiego. Historia, jej znaki mają ogromne znaczenie w pojmowaniu tożsamości. Bez świadomego poznawania historii niemożliwe jest budowanie pomyślnego jutra narodu. Ten obiekt pozostanie w naszej historii przez długie wieki. Jest niewątpliwie dumą całej społeczności Jaszun, rejonu, Wileńszczyzny i Litwy.
W pałacowym wnętrzu znalazły się sale konferencyjne, przewidziano miejsce dla przyszłego muzeum z zastosowaniem najnowszych rozwiązań technologicznych.
Na uroczystość otwarcia pałacu przybyło wielu dostojnych gości z Polski i Litwy