1687289601

30 Na oceanie.

plantatorów i robotników dobre i, po latach ciężkiej pracy, doprowadzono daleką piękną wyspę do tego stanu rozkwitu, w jakim się dziś znajduje.

Zaznaczyć trzeba, że produkcja kakao, jako bardziej dochodowa i wymagająca mniej pracy i zabiegów, wpłynęła na znaczne zmniejszenie produkcji kawy.

Cały eksport wyspy w 1928 roku wyrażał się sumą: 716.000 funtów Szterlingów. Przywóz zaś sumą 406.000 funtów szterlingów. Jak widać przewaga wywozu nad przywozem jest bardzo znaczna.

Dla uzupełnienia wyżej podanych krótkich infor-macyj o wyspie św. Tomasza, dorzucę jeszcze parę wiadomości i cyfr.

Wyspa Św. Tomasza leży w głębi zatoki Gwinej-skiej. Powierzchnia wyspy zajmuje przestrzeń 857 km². Długość wyspy równa się 46 km, szerokość zaś 34 km. Stałych mieszkańców posiada około 20 tysięcy (w tern 1200 „białych” i prawie 19.000 „czarnych”) i 32.000 robotników „czarnych” sezonowych, przybyłych na wyspę i zakontraktowanych do prac na plantacjach. Po paru latach część tych robotników powraca do swych stron rodzinnych, lecz na ich miejsce przyjeżdżają inni. Liczbę mieszkańców wyspy można zatem określić cyfrą 50.000.

Klimat na wyspie św. Tomasza nie jest -niestety świetny, ale dużo już zrobiono i dużo robi się dzisiaj w kierunku, by poprawić go i zwalczyć panujące na wyspie choroby.

O wiele gorzej, pod względem klimatu, panujących chorób i śmiertelności, dzieje się na hiszpań-