2588001538

Część I: Błony biologiczne

glicerol

inozytol

Ogromna różnorodność fosfolipidów wynika zarówno z różnorodności alkoholi tworzących estry z kwasem fosfatydylowym jak i z dużej różnorodności kwasów tłuszczowych, jakie mogą być przyłączone do glicerolu. Fosfolipidy występują powszechnie w błonach komórkowych wszystkich typów komórek. Różnice międzygatunkowe czy międzynarządowe dotyczą jedynie proporcji poszczególnych frakcji tej klasy lipidów błonowych.

Sfingolipidy

Sfingolipidy występują w dużych ilościach głównie w komórkach układu nerwowego i z nich została po raz pierwszy wyizolowana. Jej podstawowym elementem strukturalnym jest długołańcuchowy aminoalkohol sfingozyna.

Sfingozyna

Sfmgomielina

Lecytyna

Sfingolipidy dzielą się na dwie podgrupy:

•    sfingomieliny

•    glikolipidy

W sfingomielinach pierwszorzędowa grupa hydroksylowa zestryfikowana jest kwasem fosforowym. Z kolei jedna z grup hydroksylowych tego kwasu zestryfikowana jest krótkołańcuchowym aminoalkoholem, np. choliną. Grupa aminowa sfingozyny tworzy wiązanie amidowe z kwasem tłuszczowym. Pod względem kształtu i właściwości fizykochemicznych sfingomieliny są analogami fosfolipidów.

Podstawowym elementem strukturalnym glikolipidów jest ceramid, czyli sfingozyna połączona wiązaniem amidowym z kwasem tłuszczowym. Jednakże w glikolipidach nie występuje kwas fosforowy. Pierwszorzędowa grupa hydroksylowa sfingozyny tworzy wiązanie glikozydowe z

3