3289580435

62

WIADOMOŚCI URZĘDU PATENTOWEGO

ZESZYT 1/1950

Te wyniki pracy, podjętej w celu rozwiązania pilnego zagadnienia produkcyjnego, były pobudką do uzyskania dalszych możliwości zwiększenia szybkości skrawania. Następną pracą grupy racjonalizatorskiej było zastosowanie układu 2-nożowego do zdzierania osi o szybkości v = 150 m/min przy zachowaniu pozostałych podanych wyżej warunków skrawania. Układ ten pozwala na ulpżenie noży jednego nad drugim przy równoczesnym minimalnym przesunięciu krawędzi ostrza noża górnego w kierunku posuwu, w stosunku do krawędzi ostrza noża dolnego i podziale wióra na obydwa noże. Sposób ten umożliwia dostosowanie geometrii ostrzy noży do warunków skrawania i daje wybitnie korzystne podparcie górnego noża oraz umożliwia stosowanie mniejszych formatów piytek ze stopów spiekanych, które w tym układzie noży mogą wynosić wagowo o 50% mniej, n!2 przy stosowaniu pojedynczych noży.

Stąd był już niewielki krok do wykonania układu wielo-nożowego z zastosowaniem specjalnego imaka nożowego, wykonanego w postaci oprawki, dającej możność podparcia każdego noża oraz podparcia całego układu noży przez wspornik ślizgowy, oparty na łożu suportu.

Metoda skrawania układem wiclonożowym pozwala na stosowanie szybkości v=300 — 9C0 m/min. przy wykończaniu przedmiotów ze stali węglistej.

Dalszo ulepszenia, dokonane przez grupę racjonalizatorską, zastosowano przy karuzelówkach do obróbki kół bosych i obręczy craz przy toczeniu, heblowaniu i frezowaniu w hucie im. Stalina (Łabędy).

W sierpniu 1919 r. zostało opracowane zastosowanie noży skrętnych o krawędziach ostrza, kształtowanych według prostej połączonej z jednej lub z obu stron z krzywą profilową (promienie łukowe lub według dowolnej krzywej) do gładzenia powierzchni toczonych. Trzonek noża o kołowym przekroju jest zamocowany w imaku tokarki z możliwością skręcania około osi podłużnej trzonka. Kąt skręcania w stosunku do osi ma ter'ni u obrabianego wynosi 0 — 20¹. Najkorzystniejsze stosowane szybkości gładzenia leżą w granicach :

ze wzgłędu na ścieranie krawędzi

ostrza płytki ze stopów spiekanych v=200-500 m'min

ze względu na gładkość powierzchni v = 500-800 m/min.

Gładzenie zastępuje w zupełności szlifowanie. Powierzchnia gładzona w sposób wyżej podany nadaje się bardziej do rolowania, niż powierzchnia szlifowana.

W próbach dokonywanych obecnie przez grupę racjonalizatorską znajdują się noże obrotowe do skrawania metali. Pomysł zastosowania tych noży będzie zupełną nowością w dziedzinie skrawania metali przy dużych szybkościach i po ukończeniu prób zostanie zgłoszony do opatentowania.

Wyniki uzyskane z działalności grupy racjonalizatorskiej w ciągu 1% roku nic dadzą się ująć w ścisłych sumach pieniężnych. Można jednak ustalić, że na całość oszczędności składają się: a) oszczędności wynikające ze zmniejszenia kosztów produkcji b) oszczędności na zwolnionym kapitale inwestycyjnym i c) oszczędności, wynikające ze zmniejszenia kosztów remontów obrabiarek. Wszystkie przeprowadzone badania z geometrią ostrza noży do szybkościowego skrawania były natychmiast zastosowane w hucie Gliwice do produkcji zestawów kołowych i są systematycznie kolejno rozpowszechniane w zakładach o podobnej produkcji.

Jeśli przyjmiemy, że do przebudowy nadaje się w całym hutnictwie około 1500 obrabiarek, które przy zastosowaniu nowej metody skrawania mogą dać podwójną produkcję, wtedy ilość zaoszczędzonych maszynogodzin rocznie dla powyższej ilości obrabiarek wyniesie około 6.500.000. Uwzględniając średni koszt maszynogodziny = 500 zł, globalna roczna oszczędność wyniesie ponad 3 miliardy zł.

Z przybliżonego obliczenia głównych sum oszczędności wynika, że pomysły usprawnień, wniesionych do produkcji na zasadzie systematycznego przeprowadzania grupowych badań zagadnienia, przynoszą wielkie korzyści zakładowi pracy. System grupowej racjonalizacji był pomyślany początkowo na skalę doświadczalną, samorzutnie i tylko w celu rozwiązania jednego zagadnienia, lecz wkrótce okazało się, że ze względu na doniosłe znaczenie wyników metody doświadczalne winny być zastąpione trwałą organizacją. Tego rodzaju organizacja została zaprojektowana dla grupy racjonalizatorskiej na szczeblu Centralnego Zarządu Przemysłu Hutniczego. Projekt przewiduje utworzenie grupy racjonalizatorskiej dla całości zagadnień produkcja przetwórczej w hutnictwie na zasadach praktyc/zme potwierdzonych przez grupę racjonalizatorską w hucie Gliwice, lecz z odpowiednim personelem technicznym dla obsadzenia rozwiniętych sekcyj członu doświadczalnego. A z sek**ją centralnego szkejlenia grup rozprowadzających doświadczenia w poszczególnych zakładach pracy i kilku pracowników członu B.

• Nowa forma racjonalizacji grupowej, czyli wspólnego opracowywania pomysłów usprawnień, prowadź⁴, do szybkich i wielkich wyników w celach ściśle zamierzonych, na najbardziej zagrożonych odcinkach pracy, przynosząc dużą oszczędność zakładowi pracy i wielką korzyść każdemu z racjonalizatorów w zorganizowanej grupie. Ten system wspólnej pracy winien być stepowany przede wszystkim w Klubach Racjonalizacji i Techniki.

Ośrodek Metodyczny Współzawodnictwa i Racjonalizacji w Krakowie

Każdy w Polsce wie jaką troskliwą epicką otaczają Związki Zawodowe nasz stosunkowo jeszcze młody ruch współzawodnictwa pracy i racjonalizacji. Troska o stały rozwój oraz umasowienię tych tak bardzo ważnych zagadnień, od których zależy tempo wzrastania naszego potencjału gospodarczego, znalazły swój wyrazi w powołaniu do życia przez Okręgową Radę Związków Zawodowych w Krakowie Ośrodka Metodycznego Współzawodnictwa Pracy i Racjonalizacji.

Celem ośrodka jest rozpowszechnianie i pogłębianie ruchu współzawodnictwa pracy i racjonalizacji s>raz badanie metod pracy, dzięki którym czołowi przodownicy i racjonalizatorzy osiągnęli swoje szczytowe wyniki.

Swój rozległy zakres działania zamierza Ośrodek realizować poprzez:

a)    Poradnictwo w czasie dyżurów w Ośrodku. Porad będą udzielali naukowcy i wybitni fachowcy związkowcy.

b)    Organizowanie pokazów w laboratoriach szkół wyższych technicznych oraz w warsztatach zakładów pracy.

c)    Akcję odczytową prowadzoną przez naukowców i wybitnych racjonalizatorów. Odczyty mają być wygłaszane w Ośrodku oraz Klubach Techniki i Racjonalizacji przy zakładach pracy.

d)    Pomoc przy opracowywaniu pomysłów racjonalizatorskich.

e)    Udostępnienie wydawnictw i prasy technicznej polskiej ' i zagranicznej.

f)    Organizowanie narad Klubów Techniki i Racjonalizacji.

g)    Uruchomienie poradnictwa drogą korespondencji.