3289580788

DZIAŁ CZWARTY.

WYTRZYMAŁOŚĆ MATERYAŁĆW.

Wszystkie siły w niniejszym rozdziale wyrażać będziemy w kg, długości

w cm, naprężenia zaś w kg/cm².

I. PRAWA OGÓLNE I SPÓŁCZYNNIKI

DOŚWIADCZALNE.¹)

A. Objaśnienia i prawa ogólne.

Odkształcenia (sprężyste), jakim podlega dane ciało pod wpływem działania sił zewnętrznych, polegają na zmianie rozmiarów Unijnych oraz kątowych. Pierwsze są skutkiem działania sił normalnych o, skierowanych prostopadle na daną cząstkę przekroju, drugie zaś sił tnących, czyli przesuwających t, występujących w płaszczyźnie danej cząstki przekroju.

a. Zmiany rozmiarów Unijnych i naprężenia normalne.

1.    Ciągnienia. Dwie siły równe, lecz odwrotnie skierowane, działając w osi pręta walcowego, o długości L i średnicy d, na jego końce w ten sposób, że każda z sił będzie skierowana od końca pręta na zewnątrz, spowodują następujące odkształcenia:

1)    Wydłużenie, czyli rozciągnięcie długości i o /., t. j do l-h/..

2)    Zwężenie przekroju pręta, t. j. zmianę średnicy d o ó na d—ó.

.    rozciągnięcie    l    .    ...

Stosunek £ = -,    — —-- — nazywa się rozciągnięciem

długość pierwotną l

f) 8

jednostkowem, a stosunek --    - nazywa się zwężeniem je-

dnostkowem.

Ilość m— e:    zależy od matcryału i równa się: dla materya-

łów jednolitych od 3 do 4; dla metali zaś, stosownie do obecnego stanu wyników doświadczalnych, podług G. v. Bach’a m —

2.    Rozciągnięcie jednostkowe e = Z:l następuje skutkiem sił l\ lub też jeżeli /^T oznacza przekrój danego pręta w cm², skutkiem naprężenia (normalnego) ciągnącego czyli ciągnienia o — I¹: F.

1

C. v. Harłt. <lio Mascliinoti-Elementc, ł! \vy<l.; Stuttgart 1897, A. ]Jcrp¹triissor.