342 Dział czwarty. — Wytrzymałość matcryalów.
Uwaga. Żelazo spawalne w mostach drogowych (nickolejowych) można naprężać na rozciąganie, ściskanie i ścinanie fw poprzek włókien) nieco wyżej, a mianowicie do 7Ó0 kg/cm*, z dodatkiem po 2 kg/cm- im każdy metr rozpiętości, nie przekraczając jednakże granicy obowiązującej dla mostów kolejowych, t. j. 900 kgycin*. Poprzecznice i pedłuini-ce obliczają się podług swój rozpiętości.
ciśnienie 700 kg/cm2, ciągnienie przy rozciąganiu 200 kg/cm-, ciągnienie przy przeginaniu 300 kg/cm-. y) Drzewo:
ciągnienie w kierunku włókien 80 kg/cm2.
II. WYTRZYMAŁOŚĆ PRĘTÓW PROSTYCH.
A. Wytrzymałość ua ciągnienie i na ciśnienie.
I. Obciążenie bezpieczne P w kg, jakie znosić może pręt o stałym przekroju F cm2, równa się:
P — Fkz, względnie P—Fk,
jeżeli k£ i k oznaczają ciągnienie, względnie ciśnienie w kg/cm2, bezpieczne dla materyału pręta.
Jeżeli dany pręt nie posiada przekroju stałego, lecz zmienny, to dla jego wytrzymałości miarodajnym będzie przekrój najmniejszy.
Pręty ściskane, których długość w porównaniu z rozmiarami przekroju jest znaczna, nałoży obliczać i na wytłoczenie (szczegóły patrz str. 345 i nast.).
Sprężyste rozciągnięcie (wydłużenie) łub ściśnięcie (skrócenie) A pręta o stałym przekroju i długości L pod działaniem naprężenia o lub siły P, obliczamy z wzoru [A: l — e, patrz str. 327]:
o . PI do
A — 77 l, albo
E
/.— J, ' , przyczcm ~ = F
FE’ r ' de *
w którym to wzorze ilość E (założona stałą) oznacza spólczynnik sprężystości na rozciąganie lub ściskanie. Pracę mechaniczną odkształcenia sprężystego określono pod (».,
str. 329.
2. Kształt pręta, posiadającego w każdym przekroju równą wytrzymałość na ciągnienie (albo ciśnienie), gdy siła P działa w osi pręta (rys. 198), określa się równaniem:
P T'-
łub log F - log . • - 0,4343 x,
? którem oznacza:
F (w cm2) pole przekroju pręta w dowolnej odległości x cm od końca pręta,