3360446532

XXVI Międzynarodowe Sympozjum im Bolesława Krzysztofika AQUA 2006 WODA

STAN SANITARNY ZBIORNIKÓW WODNYCH NA OBSZARACH MIEJSKICH

(SANITARY CONDITION OF URBAN PONDS )

Marcin Gorączko

Słowa kluczowe:

jakość wód, hydrologia urbanistyczna, limnologia, mikrobiologia, zbiorniki wodne, Bydgoszcz. Streszczenie

Wody powierzchniowe na terenach zurbanizowanych należą do najbardziej narażonych na wpływy antropopresji elementów środowiska przyrodniczego. W pracy przedstawiono wyniki sondażowych badań stanu sanitarnego (liczba bakterii grupy coli z wyróżnieniem bakterii coli typu kałowego oraz liczbę paciorkowców kałowych) 17 wybranych zbiorników wodnych w Bydgoszcz}, przeprowadzonych w czerwcu 2005 roku. Stwierdzono, że już późną wiosną w wielu przypadkach doszło do przekroczenia zalecanych stężeń bakterii. Wobec częstego wykorzystania przez mieszkańców miasta bydgoskich stawów do celów wędkarskich a nawet kąpielowych, zwrócono uwagę na potrzebę objęcia ich stanu sanitarnego stałym monitoringiem.

Wstęp

Koncentracja źródeł zanieczyszczeń w postaci emiterów ścieków komunalnych i przemysłowych, pyłów, gazów, odpadów itp., powoduje iż jakość wód powierzchniowych występujących na obszarach zurbanizowanych jest z reguły zla. Problem ten powinien najwyraźniej uwidaczniać się w przypadku małych miejskich stawów, które ze względu na niekorzystne uwarunkowania ekologiczne, są wyjątkowo podatne na degradację. Cechują się one bowiem niewielkimi zasobami wodnymi, o słabej wymianie w ciągu roku oraz silnie przeobrażonymi przez działalność ludzką zlewniami, przy braku jakichkolwiek regulacji prawnych w zakresie ochrony przyrodniczej czy sanitarnej.

W ostatnim czasie pojawiły się przyczynki poświęcone jakości wód zgromadzonych w miejskich stawach pod względem fizyko-chemicznym [1,4,5], natomiast próby analizy ich stanu sanitarnego nadal spotykane są niezwykle rzadko.

Obecnie na obszarze Bydgoszcz}' znajduje się ponad 200 zbiorników wodnych, o różnej genezie. W większości stanowią one nieużytki. Tylko nieliczne jak dotąd doczekały się adaptacji do pełnienia roli publicznych terenów rekreacyjnych. Niedobór wód powierzchniowych na obszarze blisko 400. tysięcznego miasta powoduje, że bydgoskie stawy powszechnie wykorzystywane są do celów wędkarskich, a w upalne lato także jako miejsce kąpieli.

Powyższe przesłanki spowodowały nawiązanie współpracy Katedry Inżynierii Sanitarnej i Wodnej ATR w Bydgoszczy' i Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy, której celem było przeprowadzenie sondażowych badań stanu bakteriologicznego w wybranych miejskich zbiornikach wodnych w roku 2005.

Część doświadczalna

Pobór prób wody został dokonany w dniach 7 i 15 czerwca 2005 roku przez pracowników Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy [2], w ramach przedsezonowej kontroli wody w kąpieliskach. Okres od kwietnia do drugiej dekady czerwca, poprzedzający termin wykonania badań, charakteryzował się dość specyficznymi warunkami meteorologicznymi (wysokie temperatur}’, brak opadów i niewielkie zachmurzenie) zwykle sprzyjającymi intensywnemu rozwojowi bakterii.

Próby pobierano z brzegu, przy użyciu butli na teleskopowym wysięgniku. Analizę pobranej wody przeprowadził Dział Laboratoryjny Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w' Bydgoszcz}' Oddział Badania Środow iska Komunalnego, pracujący w Systemie Jakości zgodnie z PN -EN ISO/IEC 17025:2001.

-25-