35
Geneza miast białostockich
niopruskimi wchodził w skład departamentu Neuostpreussen, którego dość szczegółowy opis dał A. C. Holsche w swej pracy wydanej w 1800 r. [4]3'. Na podstawie danych tego autora, dotyczących zaludnienia i stanu miast, sporządzono mapę [4], na której oznaczono wszyst-
Tabela 3
Położenie nowo lokowanych miast
Położenie miast |
Data lokacji | ||||
1400 — 1480 |
1480-1550 |
1550 — 1650 |
1655—1721 |
1721 — 1795 | |
Lokacje ogółem |
13 |
15 |
17 |
8 |
8 |
w tym nad głównymi rzekami |
8 |
5 |
3 | ||
Bug |
2 |
— |
— |
— |
— |
Narew |
5 |
3 |
1 |
—— |
— |
Biebrza |
1 |
1 | |||
Dolny Nurzec |
1 |
1 |
— | ||
Netta |
i |
1 |
kie pcdane przez niego miasta, grubością linii odróżniając miasta prywatne od rządowych oraz zaznaczając stan gospodarczy miasta. Holsche przy opisie poszczególnych miast dawał bowiem krótką ocenę stanu miasta, na podstawie której wyróżniono miasta, będące w dobrym stanie (10 miast), średnim (12 miast) i złym (37 miast); wśród tych ostatnich znajduje się szereg osiedli, określonych przez Holschego jako rolnicze.
Ogółem na mapę naniesiono 62 miasta, w tym 59 podane przez Holschego, oraz trzy wschodniopruskie. Zestawienie (tab. 4) świadczy
Tabela 4
Stan gospodarczy i zaludnienie miast Białostocczyzny ok. 1800 r.
Liczba miast liczących | |||||
Stan gospodarczy miast |
Liczba mieszkańców |
500 |
500—1000 |
1000- 2000 |
2000 |
mieszkańców | |||||
Dobry |
776—3370 |
3 |
4 |
3 | |
Średni |
218—2734 |
2 |
3 |
6 |
1 |
Zły Brak danych (zapewne |
150—1486 |
12 |
19 |
6 |
— |
dobry) |
1711—2451 |
1 |
1 |
2 |
'Źródło: A. C. Holsche [41
32 Departament nie obejmował drobnych fragmentów terenu na południu i wschodzie wojetwództwa (nie wchodziły w jego skład Mielejczyce i Krynki), natomiast w kierunku północnym rozciągał się daleko poza dzisiejsze granice Polski, sięgając do Niemna.