2165574536

Okres międzywojenny (1921—1939) 85

ski, a w latach 1929—1930 — z Rosji), niemniej liczono na silny wzrost zaludnienia Prus Wschodnich.

Jak wynika z powyższych uwag, rozwój miast w Prusach Wschodnich był ograniczony sytuacją ogólną. Główną podstawą ich bytu był handel. Należy podkreślić, że o ile przed I wojną światową zasięg tego handlu wykraczał poza granice kraju, nawet jeśli chodzi o mniejsze miasta, zwłaszcza na terenach przygranicznych, o tyle obecnie prawie wyłączne znaczenie miał handel lokalny.

Przykładem spadku znaczenia handlu zagranicznego jest przygraniczne osiedle Prostki.

Tabela 15

Przeładunki towarów na stacji w Prostkach w 1913

i 1928 r.

Rok	Wysyłka towaru (w t)	Odbiór towaru
1913	52,0	34,9 t + 869 tys. żywych
		gęsi
1928	4,1	21,0 t -J- 44 tys. żywych
		gęsi

Źródło: P. R a 11 b a, Die Lagę Ostpreussens vor und nach dem Weltkricge. Beitrage zur Geographie des deutschen Ostens u. Polens.

Veraffentlichungen des geographischen Seminars der Universitat Leipzig. H. 9/10, Langensalza-Berlin-Leipzig 1934, s. 22.

Na zmniejszenie przewozów wpłynęło wprowadzenie przez Polskę (preferencyjnej taryfy kolejowej dla Gdańska i Gdyni. Przewóz wokół Prus do tych portów był o 30% tańszy niż przewóz przez Prostki do Królewca.

W konsekwencji Prostki upadały. Liczba ludności malała z 2,7 tys. w 191'0 r. do 2,5 tys. w 1925 r., 2,4 tys. w 1933 r. i 2,3 tys. w 1939 r. O ile jeszcze w 1924 r. było tu 10 firm spedycyjnych (w tym jedna zatrudniająca 134 urzędników), to ok. 1936 r. były tylko 2 małe firmy.

Interesujące nas trzy pograniczne miasta Prus Wschodnich były ożywionymi ośrodkami handlu lokalnego. Poważną rolę odgrywały tu targi i jarmarki. Na przykład w Ełku utarg sklepów położonych przy rynku był w dni targowe wyższy niż we wszystkie pozostałe dni tygodnia. Ożywione targi bydlęce i końskie w Olecku gromadziły 800—1000 wozów chłopskich. Na targach tych odwiedzanych także przez kupców z całej Rzeszy, szczególnie korzystnie układały się ceny. Duży był napływ chłopów na targi w Gołdapi⁸⁶.

Pomyślny rozwój tych trzech miast jako ośrodków lokalnych wiązał się także z ich położeniem na obszarze, gdzie liczba miast nie była

86 E. S c h e u, op. cit.