Project Management Body of Knowledge
(PMBoK) to standard utworzony przez Project Management Institute (PMI), który opisuje dobre praktyki dla kierownika projektu z zakresu zarządzania projektem w całym cyklu jego życia. W PMBoK wyróżnia się obszary wiedzy i procesy, które można podzielić na grupy. W skład głównych procesów wchodzą: procesy inicjowania, planowania, monitorowania i kontroli, procesy wykonawcze oraz procesy zamknięcia. Natomiast na obszary wiedzy składają się: integracja, zakres, czas, koszty, zasoby ludzkie, jakość, ryzyko, komunikacja, zamówienia.
Ryzyko w PMBoK stanowi jeden z obszarów zarządzania i zostało przedstawione w 6 procesach. Zaplanowanie zarządzania ryzykiem polega na określeniu, w jaki sposób przeprowadzane będzie zarządzanie ryzykiem, jakie będą stosowane metody, narzędzie oraz techniki. Następnie identyfikuje się ryzyko, czyli określa się jego wpływ na projekt. Nie można zapomnieć o przeprowadzeniu jakościowej i ilościowej analizy ryzyka, jak również o zaplanowaniu i przygotowaniu reakcji na ryzyko, działań, decyzji oraz przypisaniu osób odpowiedzialnych za powyższe zadania. Monitorowanie i kontrola ryzyka to wdrożenie przygotowanych wcześniej działań.
Druga metodyka zajmująca się zarządzaniem ryzykiem w projektach to PRINCE2 (Projects
In a Controlled Environment - projekty w środowiskach sterowalnych), której właścicielem jest Office of Government Commerce - agenda Ministerstwa Skarbu w Wielkiej Brytanii. Metodyka PRINCE2 składa się z pryncypiów, czyli podstawowych zasad, procesów określających kroki, jakie należy wykonać w projekcie oraz tematów, które są grupą istotnych aspektów zarządzania i powinny znajdować się w centrum uwagi zarządzających projektem. Do pryncypiów zalicza się: ciągłą zasadność biznesową, korzystanie z doświadczeń, zdefiniowanie ról i obowiązków, zarządzanie etapami, zarządzanie z wykorzystaniem tolerancji oraz koncentrowanie się na produktach i dostosowanie do warunków projektu. Drugim elementem w metodyce PRIN-CE2 są następujące procesy: przygotowanie projektu, inicjowanie, sterowanie etapem, zarządzanie końcem etapu, zarządzanie dostarczeniem produktów, zamykanie projektu oraz zarządzanie strategiczne projektem. Natomiast na tematy, czyli sposób zaadaptowania pryncypiów do środowiska projektowego zalicza się: uzasadnienie biznesowe, organizację, jakość, plany, ryzyko, zmiany i postępy.
Zarządzanie ryzykiem w PRINCE2 składa się z pięciu kroków, które są ujednolicone z metodyką M_o_R i obejmują identyfikowanie ryzyka, ocenianie, planowanie działań zarządczych w kontekście każdego ryzyka oraz wdrażanie wybranej reakcji na ryzyko. Nie
Tabela 1. Procesy zarządzania ryzykiem zgodnie z PMBoK
Lp. |
Proces |
Opis |
1 |
Zaplanowanie zarządzania ryzykiem |
Określenie, w jaki sposób przeprowadzane będzie zarządzanie ryzykiem, jakie będą stosowane metody, narzędzie oraz techniki. |
2 |
Identyfikowanie ryzyka |
Określenie, jakie ryzyko ma wpływ na projekt. |
3 |
Przeprowadzenie jakościowej analizy ryzyka |
Określenie priorytetów ryzyka. |
4 |
Przeprowadzenie ilościowej analizy ryzyka |
Przeprowadzenie liczbowej analizy ryzyka wyodrębnionego w jakościowej analizie ryzyka. |
5 |
Zaplanowanie reakcji na ryzyko |
Przygotowanie możliwych reakcji na ryzyko, podjęcie decyzji o wyborze działań oraz przypisanie osób odpowiedzialnych za wykonanie wybranych działań. |
6 |
Monitorowanie i kontrola ryzyka |
Wdrożenie przygotowanych wcześniej działań, kontrolowanie i monitorowanie ww. działań. |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie „A guide to Project Management Body of Knowledge", 2008, PMI.
-17-