Markery nowotworowe nie powinny być wykorzystywane do badań przesiewowych.
CA 125
Kliniczne znaczenie
W nowotworach podwyższone stężenie CA 125 stwierdza się zazwyczaj u chorych: z nabłonkowym nowotworem jajnika (80 - 85 %), mniej niż połowa w stadium I zaawansowania klinicznego, z gruczolakorakiem w stadiach zaawansowanych.
W chorobach nienowotworowych podwyższone stężenie stwierdza się u chorych z:
endometriozą, ostrym stanem zapalnym trzustki, marskością wątroby, choroby zapalne narządów miednicy u kobiet, zapaleniem otrzewnej.
CA 15.3
Kliniczne znaczenie
W nowotworach podwyższone stężenie CA 15.3 stwierdza się zazwyczaj u chorych: z
nowotworem piersi (ok. 70% chorych z przerzutami, 30-40% chorych bez przerzutów), z innymi gruczolakorakami, szczególnie z odległymi przerzutami u niewielkiego odsetka z nowotworami płaskonabłonkowymi (rak oskrzela, jajnika, jelita grubego). Rekomenduje się do oceny efektu leczenia przedwnowotworowego oraz do wykrywania zmian przerzutowych u chorych na raka piersi.
W chorobach nienowotworowych podwyższone stężenie stwierdza się u chorych z: łagodnymi chorobami rozrostowymi wątroby, prawdopodobnie z łagodnymi chorobami piersi, marskością wątroby.
CEA
Kliniczne znaczenie
1. W nowotworach podwyższone stężenie CEA stwierdza się zazwyczaj u chorych na nowotwory układu pokarmowego (głównie w raku jelita grubego), raku piersi, raku płuca: w stadiach zaawansowanych, zwłaszcza z przerzutami odległymi, nigdy nie jest podwyższony we wczesnych stadiach.
W chorobach nienowotworowych podwyższone stężenie stwierdza się u chorych z: zapaleniem wątroby, marskością wątroby, alkoholową chorobą wątroby, żółtaczką mechaniczną, wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, chorobą Crohna, zapaleniem trzustki, zapaleniem oskrzeli, rozedmą płuc, chorobą nerek. Poziom może być także podwyższony u zdrowych osób palących.
CA 72.4
Kliniczne znaczenie
W nowotworach podwyższone stężenie CA 72.4 stwierdza się zazwyczaj u chorych na: raka żołądka, jajnika (zwłaszcza śluzowego), niedrobnokomórkowego raka płuc,