zmusza do nowego spojrzenia na tę politykę. W tak ujmowanej kulturze pojęcia tradycyjnej kultury wysokiej, ludowej lub narodowej - wspierane autorytetem władzy, tradycji i autorytetem pedagogicznym - okazują się absurdalne, ale - co ważniejsze - nie mogą dalej służyć jako narzędzia przemocy symbolicznej11 w stosunku do uczestników kultury, uniemożliwiając praktycznie reprodukcję kultury w jej całościowym, zastanym kształcie!
3.2 Żywa kultura jako złożone środowisko życia współczesnego człowieka: operacjonalizacja pojęcia
Kultura jako złożone środowisko życia współczesnego człowieka obejmuje przede wszystkim:
• środowisko naturalne (mowa tu o tzw. oswojonej naturze - użytkowanej i przekształcanej przez człowieka); na Warmii i Mazurach ma ono szczególnie ważne znaczenie ze względu na walory przyrodnicze tych terenów i potrzebę ich ochrony;
• środowisko społeczne, które na terenie województwa ma skomplikowaną i do dzisiaj nie „rozbrojoną” historię, a także jest udręczone wieloma szczególnie trudnymi problemami demograficznymi i społecznymi: począwszy od wykorzenienia i dezintegracji, poprzez migracje, drenaż społeczny i bezrobocie, aż po problemy ze składem społecznym, szansami życiowymi, nasileniem patologii i tym podobne;
• infrastrukturę materialną pochodzącą z różnych etapów rozwoju cywilizacyjnego i różnie traktowaną; często jednak niedostatecznie pieczołowicie, a już bardzo rzadko w myśl ANT (teorii aktora-sieci), w związku z którą ogłoszono w humanistyce tak zwany zwrot ku rzeczom i tezę o swoistej, działaniowej podmiotowości przedmiotów i obiektów materialnych14; na Warmii i Mazurach jako na terenie „przejechanym przez historię” odziedziczona po przeszłości infrastruktura materialna stanowi zarazem dar i kolosalne obciążenie;