3760885184

Rozdział 3. Ruch okrężny w gospodarce

Występujące w gospodarce podmioty są z sobą powiązane za pośrednictwem rynków. Tym, co je łączy, są strumienie rzeczowe oraz strumienie pieniądza. W rezultacie występuje w gospodarce ruch okrężny.

Najprostszym modelem opisującym te powiązanie jest model ruchu okrężnego gospodarki dwusektorowej. Uwzględnia on sektor gospodarstw domowych oraz sektor przedsiębiorstw (gospodarczy). Oba te sektory wchodzą we wzajemne relacje poprzez rynek czynników wytwórczych oraz rynek dóbr i usług (rys. 1).

Legenda: Y- dochód narodowy, PN - produkt narodowy.

Rysunek 1. Ruch okrężny w gospodarce dwusektorowej.

Zakładamy, że gospodarstwa domowe dysponują czynnikami wytwórczym w postaci pracy, ziemi oraz kapitału i udostępniają je na rynku czynników wytwórczych sektorowi gospodarczemu. Sektor ten wykorzystuje te czynniki do wytwarzania dóbr i usług, których ogół stanowi produkt narodowy. W zamian z sektora przedsiębiorstw płyną do sektora gospodarstw domowych dochody w postaci płac, czynszów i zysków. Dla przedsiębiorstw stanowią one z kolei koszty. Gospodarstwa domowe otrzymane dochody, których suma stanowi dochód narodowy, wydają na zakup dóbr i usług. Nabyte na rynku dóbr i usług od przedsiębiorstw dobra i usługi płyną do gospodarstw domowych. Natomiast płynący od gospodarstw domowych strumień pieniądza stanowi dochód sektora przedsiębiorstw. W rezultacie sektor ten ma środki pieniężne na nabycie potrzebnych mu czynników wytwórczych. W ten sposób koniec jednego ruchu okrężnego umożliwia rozpoczęcie kolejnego. Natomiast z faktu, że dochód jest wydawany na zakup produktów, wynika to, że wartość dochodu i wartość produktu są sobie równe. Równość ta jest zatem tożsamością rachunkową dochodu i produktu (Y = PN)

Bardziej złożonym modelem ruchu okrężnego jest model trzysektorowy. W modelu tym uwzględniamy dodatkowo sektor rządowy i rynek finansowy (rys. 2).

18