3784495018

Komórki wierzycielskie w urzędach skarbowych a poprawa skuteczności poboru podatków 17

i jeszcze większy zakres zadań, za których realizację nikt nie czułby się odpowiedzialny.

2. Zasady poboru podatków

Regulacje związane z dobrowolnym i przymusowym dochodzeniem podatków są w Polsce bardzo kosztowne zarówno pod względem ekonomicznym, jak i społecznym. Polski system podatkowy zakłada bowiem, że każdy podatnik, który osiągnął dochód, ma możliwość zapłaty podatku w ustawowym terminie. Jest to założenie fałszywe, ponieważ bardzo często dochód podatkowy to jedynie dochód osiągnięty na papierze. Zaliczanie do dochodu kwot należnych, choć nieotrzymanych, brak możliwości potrącenia strat z jednego źródła dochodem z innego źródła, liczne wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów wydatków, które w sensie ekonomicznym stanowią koszt itd., powoduje, że niekiedy nawet najuczciwsi podatnicy stają się dłużnikami podatkowymi. Dzieje się tak między innymi dlatego, że odroczenie terminu płatności podatku oraz rozłożenie jego spłaty na raty jest ulgą w zapłacie podatku, w dodatku przyznawaną w ramach uznania administracyjnego. W związku z tym nie może dziwić fakt, że tylko nieliczni podatnicy mający zaległości podatkowe mogą liczyć na pozytywne decyzje. Na koniec 2013 roku na ogólną kwotę 36 078 641 tys. zł zaległości, płatne w ratach było tylko 578 149 tys. zł, czyli zaledwie 1,6%. Nie inaczej było w poprzednich latach. Na koniec 2012 roku na ogólna kwotę zaległości 30 076 635 tys. zl płatne w ratach było 426 917 tys. zł (1,4% ogólnej kwoty zaległości). Natomiast na koniec 2011 roku płatne w ratach było 428 486 tys. zł, czyli 1,65% ogólnej kwoty zaległości.

Jak wynika z przedstawionych danych liczbowych, organy podatkowe są co prawda umocowane do udzielania ulg w zapłacie podatków (raty, odroczenie terminu płatności), ale z uwagi na ich uznaniowość udzielane są niechętnie. Przepisy dotyczące rat i odroczeń terminu płatności budzą bowiem bardzo dużo kontrowersji i nie zawsze są, zdaniem opinii publicznej i NIK-u, wykorzystywane w sposób właściwy. Wynika to z faktu, że z jednej strony przyznaje się daleko idące uprawnienia, a z drugiej - podważa kompetencje i uczciwość osób, którym uprawnienia przyznano. Powodem tego jest brak fachowej kadry w administracji podatkowej, a przede wszystkim fakt, że administracja nie jest rozliczana z rezultatów, lecz z działania. Zgodnie z zasadami organizacji pracy ludzi powinno się