Cena - stanowi wartość towaru wyrażoną w pieniądzu i przesądza o konkurencyjności danego produktu i pozycji firmy na rynku. Do podstawowych celów, które firma zamierza osiągnąć stosując odpowiednią politykę cenową należy zwiększanie sprzedaży, a tym samym zwiększanie udziału w rynku i pozycji wobec konkurencji co powoduje zwiększanie zysków. W gospodarce rynkowej czynnikami kształtującymi ceny są:
- koszty produkcji wyznaczające minimalny poziom cen produktów i usług,
- ceny produktów substytucyjnych, produkowanych przez konkurencję (niższe ceny dają przewagę konkurencyjną i powodują wzrost popytu),
- popyt rynkowy na dany produkt (im większe zapotrzebowanie tym cena produktu może być wyższa).
Podstawowe rodzaje cen:
- cena hurtowa - cena producenta + marża hurtowa, rozumiana najczęściej jako narzut procentowy do ceny zakupu,
- cena detaliczna - cena hurtowa + marża detaliczna,
- cena netto - cena nie zawierająca podatku od towarów i usług,
- cena brutto - cena netto + podatek od towarów i usług,
- cena urzędowa - ustalana przez odpowiednie organy władzy,
- cena umowna - cena będąca wynikiem negocjacji (ustaleń, umowy) między kupującym a sprzedającym.
Elementami ceny są:
- cena podstawowa -pierwsza cena produktu (wyjściowa), ustalona przez sprzedającego,
- rabat -procentowa zniżka od określonej ceny produktu w zamian np.za zwiększony zakup,
bonifikata - zmniejszenie ceny produktu dokonywane np. w celu zachęcenia nabywcy do zakupu,
- terminy płatności - czas na jaki odracza sprzedający kupującemu dokonanie zapłaty za produkty i forma w jakiej zostanie ona dokonana (np. gotówka lub przelew),
- warunki kredytów - czyli wszelkie czynności związane z udzieleniem kredytu-pożyczki kupującemu (dłużnikowi) przez sprzedającego(wierzyciela), jak i wysokością jego oprocentowania,
Podstawowe strategie ustalania cen:
- strategia niskich cen -polega na utrzymaniu cen na poziomie akceptowanym przez dużą część rynku, ma zastosowanie w przypadku produktów podstawowych, dużej konkurencji lub w przypadku dużego producenta,
- strategia wysokich cen - stosowana jest w przypadku produktów o wysokiej jakości i małej konkurencji rynkowej czyli do produktów luksusowych.
Dystrybucja - jako trzeci element marketing - mix, stanowi zespół działań w celu udostępnienia produktu nabywcy w najlepszym dla niego miejscu i czasie, poprzez odpowiednio przygotowaną sieć dystrybucji (pośrednicy i relacje zachodzące między nimi).
Rys. 4 Kanał dystrybucji [opracowanie własne na podstawie 13. s. 156]
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9