3784495314

Odrębnego komentarza wymaga problem wykonywania i finansowania przez samorząd terytorialny zadań z zakresu opieki zdrowotnej. Ponad 37% publicznych wydatków na zdrowie dokonywanych jest w samo--rządowych placówkach opieki zdrowotnej, jednak faktyczny wpływ jednostek samorządu terytorialnego jest niewielki - wynika to z przyjętego modelu finansowania ochrony zdrowia (samorządowe SPZOZ otrzymują środki z Narodowego Funduszu Zdrowia, a nie od macierzystych jednostek samorządu terytorialnego. Jednostek samorządu terytorialnego - formalnie sprawujących nadzór nad samorządowymi SPZOZ - nie wyposażono ani w środki finansowe, ani w efektywne instrumenty nadzorcze. Taki model finansowania ochrony zdrowia i nadzoru nad placówkami opieki zdrowotnej jest klasycznym przykładem .decentralizacji problemów. Warto też zauważyć, że pozbawienie gmin realnego wpływu na funkcjonowanie podstawowej opieki zdrowotnej stanowi istotne naruszenie deklarowanej w preambule Konstytucji zasady pomocniczości

Zadania zlecone Specyficzną instytucją polskiego systemu finansów samorządowych są dotacje na zadania zlecone z zakresu administracji rządowej i innych centralnych organów władzy państwowej. Ogólna koncepcja zadań zleconych polega - w pewnym uproszczeniu na tym. że:

-    niektóre zadania, których zakres określają ustawy i których wykonywanie w sposób trwały przypisano jednostkom samorządu terytorialnego, uznaje się za zadania, które samorząd wykonuje nie w imieniu własnym, lecz w imieniu państwa jako całości.

-    wykonywanie tych zadań ma być finansowane w całości ze środków przekazywanych jednostkom samorządu terytorialnego z budżetu państwa.

-    środki na finansowanie zadań zleconych przekazywane są w formie dotacji celowych, co oznacza, że podlegają one szczególnym zasadom rozliczania - w tym obowiązkowi zwrotu do budżetu państwa kwoty, która nie została wykorzystana na wykonanie dotowanego zadania.

Gdy dotacje na zadania zlecone wprowadzano po 1990 r. do systemu prawnego gmin wyodrębnienie zadań zleconych miało pewne uzasadnienia - inny był wówczas tryb odwołań od decyzji administracyjnych podejmowanych przy wykonywaniu takich zadań, inny był też tryb i kryteria nadzoru nad wykonywaniem tych zadań. Obecnie tych odrębności zadań zleconych już nie ma - rolę instancji odwoławczej od decyzji wydawanych w sprawach objętych zadaniami zleconymi odgrywają - tak jak dla decyzji związanych z wykonywaniem zadań własnych - samorządowe kolegia odwoławcze, art. 171 ust. I Konstytucji ograniczył nadzór nad działalnością samorządową do nadzoru z punktu widzenia legalności. Od strony administracyjno-prawnej nie ma więc już różnic pomiędzy zadaniami zleconymi, a obligatoryjnymi zadaniami własnymi, które - tak jak wszystkie zadania samorządowe muszą być wykonywane zgodnie z obowiązującymi przepisami i standardami.

Finanse samorządowe po 25 latach - stan i rekomendacje