3760885259

EA-4/02 • Wyrażanie niepewności pomiaru przy wzorcowaniu

A5 Definicja najlepszej możliwości pomiarowej oznacza, że laboratorium w ramach swojej akredytacji nie jest upoważnione do podawania mniejszej niepewności pomiaru niż najlepsza możliwość pomiarowa. Oznacza to, że od laboratorium wymaga się podawania większej niepewności niż odpowiadająca najlepsza możliwość pomiarowa za każdym razem, gdy zostanie stwierdzone, że prowadzony proces wzorcowania prowadzi do istotnego zwiększenia niepewności pomiaru. Zwykle wzorcowane przyrządy wnoszą składową niepewności. Jest oczywistym, że rzeczywista niepewność pomiaru nigdy nie może być mniejsza niż najlepsza możliwość pomiarowa. Podczas ustalania rzeczywistej niepewności pomiaru laboratorium jest zobowiązane do stosowania zasad opisanych w niniejszym dokumencie.

A6 Należy zwrócić uwagę na fakt, że zgodnie z definicją najlepszej możliwości pomiarowej, pojęcie to powinno być przez laboratorium stosowane jedynie w przypadku podawania wyników pomiarów z powołaniem się na status laboratorium akredytowanego. Ściśle biorąc, pojęcie to ma charakter administracyjny, a niekoniecznie musi odzwierciedlać techniczne możliwości danego laboratorium. W razie zaistnienia przyczyn wewnętrznych laboratorium może wnioskować o akredytację z niepewnością pomiaru większą, niż ta na którą pozwalająjego możliwości techniczne. Takimi przyczynami wewnętrznymi są zwykle przypadki, w których rzeczywiste możliwości należy wobec innych klientów traktować jako poufne, np. przy wykonywaniu prac badawczych i rozwojowych lub w przypadku świadczenia usług klientom specjalnym. Zasadą jednostki akredytującej powinno być udzielanie akredytacji na każdym wnioskowanym poziomie, o ile laboratorium jest w stanie wykonać wzorcowania na takim poziomie. (Rozważanie to nie dotyczy wyłącznie najlepszej możliwości pomiarowej, lecz odnosi się do wszystkich parametrów określających zakres akredytacji laboratorium pomiarowego).

A7 Ocena najlepszej możliwości pomiarowej jest zadaniem jednostki akredytującej. Za wyjątkiem przypadku rozpatrywanego wyżej, oszacowanie niepewności pomiaru definiujące najlepszą możliwość pomiarową powinno odbywać się zgodnie z procedurą przedstawioną w niniejszym dokumencie. Należy ją podawać w taki sam sposób, jak wymagane jest w świadectwie wzorcowania, tzn. w postaci niepewności rozszerzonej, na ogół ze współczynnikiem rozszerzenia k = 2. (Tylko w wyjątkowych przypadkach, w których nie można przyjąć rozkładu normalnego, lub gdy niepewność ustalano na podstawie ograniczonej liczby danych, należy najlepszą możliwość pomiarową odnosić bezpośrednio do poziomu ufności około 95 %. Bliższe objaśnienia można znaleźć w rozdziale 5 tekstu podstawowego).

A8 Podczas obliczania najlepszej możliwości pomiarowej należy uwzględnić wszystkie składniki mające istotny udział w niepewności pomiaru. Do obliczenia składowych, o których wiadomo, że zmieniają się w czasie w zależności od innych wielkości fizycznych, można określić granice ich możliwych zmian i przyjąć, że podczas normalnych warunków pracy granice te będą dotrzymane. Jeżeli np. wiadomo, że stosowany wzorzec roboczy wykazuje dryft, to przy szacowaniu składowej niepewności wzorca roboczego należy uwzględnić składową niepewności spowodowaną dryftem pomiędzy kolejnymi wzorcowaniami.

strona 20

GRUDZIEŃ 1999