EA-4/02 • Wyrażanie niepewności pomiaru przy wzorcowaniu
Ocenę najlepszej możliwości pomiarowej akredytowanych laboratoriów pomiarowych należy wykonać zgodnie z metodą opisaną w tym dokumencie, ale zwykle powinno się ją poprzeć lub potwierdzić dokumentacją pomiarową. W celu ułatwienia jednostkom akredytującym oceny najlepszej możliwości pomiarowej, w załączniku A przedstawiono dodatkowe objaśnienia.
Uwaga: Terminy mające istotne znaczenie dla głównego tekstu, a występujące w niniejszym dokumencie po raz pierwszy, są wytłuszczone. Załącznik B zawiera listę tych terminów wraz z powołaniem się na dokumenty źródłowe.
Podany wynik pomiaru tylko wtedy jest kompletny, gdy zawiera zarówno wartość wielkości mierzonej, jak i niepewność pomiaru, związaną z tą wartością. W niniejszym dokumencie wszystkie wielkości, których wartości nie są dokładnie znane, będą traktowane jako zmienne losowe; dotyczy to również wszystkich wielkości wpływających, które mogą oddziaływać na wartość mierzoną.
Niepewność pomiaru jest parametrem związanym z wynikiem pomiaru charakteryzującym rozrzut wartości, które można w sposób uzasadniony przypisać wielkości mierzonej [2], W niniejszym dokumencie zamiast terminu niepewność pomiaru używany będzie skrót niepewność, o ile nie będzie wiązało się z nim ryzyko nieporozumienia. Typowe źródła niepewności w pomiarach przedstawiono w wykazie znajdującym się w załączniku C.
Wielkości mierzone są szczególnymi wielkościami, których wartość należy określić poprzez pomiar. Przy wzorcowaniu mamy zwykle do czynienia tylko z jedną wielkością mierzoną, nazywaną również wielkością wyjściową Y, która jest związana z wielkościami wejściowymi X, (i - 1,2funkcją
Y=f(XuX2,...,XN) (2.1)
Funkcja pomiaru / opisuje zarówno metodę pomiarową jak i metodę obliczeniową. Podaje ona, jak z wartości wielkości wejściowych X, otrzymuje się wartość wielkości wyjściowej Y. W większości przypadków będzie ona pojedynczym wyrażeniem analitycznym, może być jednak również zbiorem takich wyrażeń, zawierających poprawki i współczynniki poprawkowe oddziaływań systematycznych, prowadząc w ten sposób do bardziej złożonej zależności, której nie można wyrazić za pomocą pojedynczej funkcji. Funkcję / można określić również eksperymentalnie lub może być podana tylko w formie algorytmu komputerowego, który musi być wyznaczony numerycznie albo może być kombinacją wszystkich wyżej wymienionych form.
GRUDZIEŃ 1999