4087490189

WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA (TERMINY)

Dla I semestru filologii obcojęzycznych

UWAGA! Sugeruje, ażeby Słownik pozostał w Państwa komputerach, bo niewątpliwie, w miarę potrzeb, będę go uzupełniać. W chwili przesyłania pierwotnej wersji, liczy on sobie 23,5 stronicy).

ABSTRAKT (ABSTRACT). Termin nie lingwistyczny, raczej interdyscyplinarny. Używany w tekstologii (lingwistyce tekstu). Bardzo krótkie streszczenie. ADRESATYWY. Sposób zwracania się, inaczej: zwroty grzecznościowe przyjęte w danej kulturze. W polskiej etykiecie językowej podstawowe adresatywy do pan, pani oraz ty (w określonych sytuacjach i do określonych osób).

AKT KOMUNIKACJI JĘZYKOWEJ .(AKJ). Zakres tego terminu jest szerszy niż aktu mowy (AM)/ w AKJ funkcjonuje konkretna wypowiedź realizująca określone cele komunikacyjne. Należy uzupełnić: otóż każda wypowiedź językowa funkcjonuje w określonych kulturowo okolicznościach. Kontekst podstawowy wypowiedzi (sytuacja komunikacyjna) obejmuje szczegółowe typy sytuacji (np., zebranie, zakupy, wizyta, egzamin, podróż). Ponadto zaś - osoby uczestniczące w AKJ, ich typowe zachowania, ich role społeczne. Jest jeszcze kontekst ogólnokulturowy, a w nim zawierają się, są „zapisane”, rodzaje i cele komunikowania się.

Najprostszy model AKJ: nadawca, ażeby porozumieć się z odbiorcą komunikatu, tworzy wypowiedź, zawierającą jakąś informację. Odbiorca stara się zrozumieć, a porozumienie jest możliwe nie tylko dzięki znajomości wspólnego kodu językowego, ale i podobnej kompetencji kulturowej oraz wewnętrznej gotowości na wysłuchanie i zrozumienie komunikatu nadawcy, tego, co chce on nam przekazać.

AKT MOWY. Podstawowa jednostka komunikacji językowej. Użycie wypowiedzenia przez konkretną osobę w konkretnej sytuacji. (Wypowiedzenie to ukształtowana składniowo jednostka komunikacji). Elementy AM: nadawca i odbiorca (mówiący i słuchający). Składniki AM (inaczej: poziomy) to LOKUCJA (L), ILLOKUCJA (IL), PERLOKUCJA (P). L = samo wypowiedzenie zdania czyli realizacja wypowiedzi zgodnie z regułami gramatycznymi i znajomością leksyki; IL. - ponieważ wypowiedź stanowi sama w sobie jakiś akt, np. stwierdzenie, rozkaz, pytanie, intencja obrażenia odbiorcy komunikatu i t.p., to IL określa intencję nadawcy komunikatu (autora wypowiedzi skierowanej do odbiorcy, -ów); P. - nadawca wypowiedzi w swojej intencji chce wywrzeć poprzez wypowiedź jakiś określony wpływ na odbiorcę. Jednakże nie zawsze intencja nadawcy pokrywa się z odbiorem komunikatu.