4087490961

SZEFOSTWO SŁUŻBY HYDROMETEOROLOGICZNEJ SZ RP

1. BUDOWA I SKŁAD ATMOSFERY. MASY POWIETRZA NAD EUROPĄ.

Atmosfera ziemska jest powłoką gazową powstałą dzięki przyciąganiu ziemskiemu, które zatrzymuje ucieczkę gazów w przestrzeń kosmiczną. W związku z działaniem siły grawitacji zarówno skład jak i gęstość powietrza atmosferycznego jest różny na poszczególnych wysokościach nad poziomem morza. Wyróżnić można warstwy atmosfery, w których zmianom podlegają procesy fizyczne i chemiczne.

1.2. BUDOWA ATMOSFERY.

W obecnym podziale (przyjętym przez Komisję Aerologiczną WMO¹ w 1961 roku) atmosferą podzielono na 6 warstw nazwanych sferami. Pomiędzy poszczególnymi warstwami wydzielono warstwy przejściowe nazwane pauzami (tab. 1).

Tab. 1 Budowa atmosfery ziemskiej.

		Wysokość nad
Sfera (pauza)		poziomem morza	Podstawowe cechy i procesy.
		(km)
			Warstwa najbardziej zależna od warunków lokalnych i podłoża, w której zachodzą procesy nagrzewania i ochładzania
	Dolna	Od 0 do = 1 - 2	w cyklu dobowym (dzień/noc). Inaczej nazywana warstwą tarciową, którą dzielimy na: turbulencyjną (bliżej powierzchni Ziemi) i przejściową (pomiędzy turbulencyjną a atmosferą swobodną). W tej warstwie tworzą się chmury niskie, gradient temperatury^2 jest zmienny, częste inwersje.
			W tej części troposfery powstaje lub występuje większość
			chmur (wszystkie piętra średniego). W związku ze spadkiem
DC	Średnia		temperatury wraz z wysokością wyróżnia się dwa poziomy
U.		= 4-5	nasycenia parą wodną: kondensacji w warunkach temperatury
			dodatniej skrapla się para wodna, chmury są zbudowane
O.			z kropelek wody; sublimacji w warunkach temperatury ujemnej,
DC			chmury są zbudowane z kryształków lodowych.
		Od = 4-5 do =6-	Warstwa, w której utrzymuje się stale ujemna temperatura powietrza, chmury zbudowane z kryształków lodowych lub kropel wody przechłodzonej (silne oblodzenie). Przewaga
	Górna	17	silnych wiatrów zachodnich zwanych prądami strumieniowymi
		(w strefie	{jet stream). których prędkość według licznych autorów
		umiarkowanej	waha się od 20 do 135 m/s (38 - 262 kt). Prędkość prądów
		= 11)	strumieniowych jest zmienna w porach roku (mniejsze prędkości obserwuje się w porze letniej). Spadek temperatury o 0,65^5C/1 OOm (2,0^eC/1000 ft)

¹    WMO - World Meteorological Organization, Światowa Organizacja Meteorologiczna z siedzibą w Genewie.

²    Gradient temperatury- różnica wartości temperatury na jednostkę odległości.

METEOROLOGIA DLA PILOTÓW - PORADNIK