4087490962

SZEFOSTWO SŁUŻBY HYDROMETEOROLOGICZNEJ SZ RP

TROPOPAUZA

Od granicy troposfery o grubości okoto 2 km, do maksymalnie 19 km, gradient temperatury jest stały, w strefie tropikalnej zawsze powyżej poziomu lotu. Poza strefą międzyzwrotnikową niżej w okresie

_zimowym, wyżej w okresie letnim._

Dzieli się na warstwę dolną (zimną) do wysokości ok.35 km, której temperatura powietrza nieznacznie rośnie wraz z wysokością (przeciętna temperatura ok. -55,0^eC, oraz górną od 35 do 50 km, w której temperatura powietrza rośnie osiągając 15,0^aC (inwersja). Przeciętnie na wysokości 20-35 km występuje koncentracja ozonu (ozonosfera), w której na skutek promieniowania słonecznego tworzą się cząsteczki ozonu będąc źródłem ciepła.

Od	górnej
granicy
tropopauzy	do
wysokości	50
km.

STRATOPAUZA Warstwa o stałym lub niemal stałym pionowym gradiencie termicznym (izotermia), grubość ok. 5 km.
		Szybki spadek temperatury powietrza przeciętnie o 2,3^9C/1 km,
tn ^	Od 55 km do 80	od ok. 15,0^SC w części dolnej do -90,0^fiC w części górnej.
N ffi	km.	Ze względu na silny spadek temperatury występują silne ruchy
		turbulencyjne. Średnia prędkość wiatru waha się
		od 20 do ponad 100 m/s (38 - 194 kt).
		MEZOPAUZA
		Wysokość od 80 do 85 km

Szybki wzrost    temperatury    powietrza spowodowany

intensywnym pochłanianiem promieniowania słonecznego. Temperatura rozrzedzonego powietrza wynosi w górnej części około 1000,0⁸C.    Rozrzedzone    powietrze    nie powoduje

przewodzenia ciepła, dzięki czemu obiekty takie jak satelity czy rakiety nie nagrzewają się w wyniku przewodnictwa ciepła i pozostają względnie chłodne. Znaczne wahania temperatury w ciągu doby (amplituda powyżej 500,0^SC). W termosferze oraz części górnej mezosfery (60 - 1000 km) występuje strefa silnych jonizacji cząstek i atomów zwana jonosferą. Proces jonizacji zachodzi w porze dziennej, kiedy cząstki rozpadają się tworząc jony ujemne i jony dodatnie, które przyłączać mogą swobodne elektrony (jonizacja) lub neutralizując (rekombinacja). Wynikiem rekombinacji wzmożonego dopływu elektronów (wiatr słoneczny) występuje zorza polarna. Aktywność tych procesów wpływa na propagację fal radiowych (odbicie - zwiększenie zasięgu), pochłanianie (zmniejszenie zasięgu).

Tabela na podstawie: Garnier, 1996; Molga, 1986; Oliver 1987; Szewczak, 2007;

W tabeli nie wyróżniono egzosfery, najwyższej warstwy atmosfery. Nie zachodzą w niej bowiem żadne istotne procesy oprócz swobodnej wymiany cząsteczek pomiędzy atmosfera a przestrzenią kosmiczną.

Wszystkie zjawiska meteorologiczne zachodzą w dolnej warstwie atmosfery do granicy tropopauzy. Niektóre zjawiska zachodzące w jej wyższych partiach nie pozostają obojętne na bezpieczeństwo lotów (np. łączność radiową).

METEOROLOGIA DLA PILOTÓW - PORADNIK