4461061993

19

im tematyki polskiej, z szerzeniem „idei słowiańskiej” i zachęcaniem Polaków, by pamiętali o tym, że są Słowianami¹⁶).

Już od roku 1863 obok sekcji historycznej i filologii klasycznej wyodrębniona została sekcja języków słowiańskich¹⁷, w której zapewne ustalano relację przedmiotów rusycystycznych wobec innych. S. Kieniewicz podaje w tym samym miejscu, że obsada tej sekcji był najsłabsza spośród wszystkich trzech. Do sekcji tej jako wykładowcy przypisani byli Henryk Struve i Jan Papłoński. Drugi z nich był nauczycielem języka rosyjskiego w Warszawie, wykładał gramatykę porównawczą języków indo-europejskich, uwzględniając w wykładzie języki południowosłowiańskie: bułgarski i inne (nie wiemy jednak jakie), a także łużycki. Wiedzę jego w tej materii określa wybitny uczeń - Jan Baudouin de Courtenay -jako powierzchowną¹⁸ (skądinąd już posiadanie takiego ucznia może jednak w pewnym stopniu rehabilitować wykładowcę). Wykład gramatyki starosłowiańskiej prowadził Jan Kotkowski, lekarz (!). Szczególnie warte odnotowania jest pojawienie się w styczniu roku 1863 utalentowanego wykładowcy gramatyki języka czeskiego, dra Franciszka Bolemira Kveta¹⁹, doskonale przyjętego przez polską młodzież akademicką, odróżniającą widocznie akceptowane słowianofilstwo od odrzucanego panslawizmu. (Nie jest jasne, czy wymieniony jako następca zmarłego w Warszawie 18 lipca 1864 r. Kveta Władysław Choroszewski także wykładał język czeski, co wynikałoby z kontekstu²⁰).

Panslawistyczny charakter studiów, narzucanie języka rosyjskiego jako obowiązkowego oraz propagowanie preparowanej dla potrzeb ideologii imperium carskiego wiedzy o Rosji i podporządkowanych jej narodach słowiańskich, nie zachęcały ani nie tworzyły podatnej gleby do uprawiania zainteresowań Słowiańszczyzną przez Polaków. Opory pokonywali tylko ci, którzy umieli i na tym obszarze dostrzec dla siebie ciekawe perspektywy naukowe. Do takich wyjątków należeli słuchacze Szkoły Głównej,

¹⁶    Tamże, s. 372.

¹⁷    Tamże, s. 296.

¹⁸    Tamże, s. 299.

¹⁹    Obszerniejsze informacje o tej postaci znaleźć można w rozprawie W. Kota, Bronisław Grabowski a Słowiańszczyzna Zachodnia (Kraków 1959, s. 6 i 8). Rozprawa ta to zarazem ważny rozdział z dziejów warszawskiej slawistyki i bohemistyki, której Bronisław Grabowski, zainspirowany przez F. Kvóta, był pionierem.

²⁰    Dzieje..., op. cit., s. 300.