5125071340

W latach 60-tych XX wieku królował w antropologii struktura I izm, którego najwybitniejszym przedstawicielem był Claude Levy - Strauss (1908-2009). Koncepcja ta swe korzenie miała w językoznawczej teorii Ferdinanda de Sassure'a (1857-1913), który podstawą kultury uczynił język jako strukturę o charakterze ponadjednostkowym, zobiektywizowanym. Realizuje się on jednostkowo w procesie mowy. Levy - Strauss zaś podkreślał, że życie społeczne oparte jest na strukturach, które wcale nie musza być statyczne, wręcz przeciwnie, mają one charakter dynamiczny i są fundamentem wszelkich procesów zachodzących w kulturze. Całość nie jest sumą części, lecz synergiczną dynamiką. Ważna jest struktura pojęć wyrażająca cechy kultury. Jest ona wyrażana poprzez logiczne formuły myślenia, które odzwierciedlają się w języku, a dopiero potem mają zastosowanie w kulturze. Podejście strukturalistyczne odseparowuje jednak człowieka od samej kultury, dzieląc tę relację na relację pomiot - przedmiot. Ten argument jest podstawą krytyki strukturaIizmu przeprowadzonej przez poststrukturalizm.

Postrstrukturalizm jest nurtem charakterystycznym nie tylko dla antropologii, ale dla nauki w ogóle. Jest on oparty na dekonstrukcji, rozkładaniu języka na części a następnie składaniu w dowolnej kolejności co zasadniczo zmienia treść, a tym samym sens całości wypowiedzi. Ma on charakter krytyczny i jest wyrazem pewnych ogólnych tendencji rysujących się pod koniec XX wieku. Podobnie krytyczny charakter ma bowiem jeden z najnowszych trendów w antropologii, mianowicie postmodernizm. Twierdzi on, że żadnemu antropologowi nie przysługuje autorytet naukowy. Nie ma sensu tworzyć wielkich teorii antropologicznych, bo każda kultura jest inna. Badania antropologiczne stawiają nas w relacji opozycyjnej: „ja" kontra „ten inny", co jest złe. Antropologia winna zaś mieć raczej charakter refleksyjny, wszechogarniający.

1.3 Tradycje uprawiania antropologii

W tradycji antropologicznej opartej na kulturze europejskiej, wyodrębniły się z czasem trzy podejścia do antropologii: kontynentalne, anglosaskie oraz amerykańskie. Różnią się one głównie spojrzeniem na antropologię z punktu widzenia jej zakresu, czyli dziedzin, które miałyby wejść w jej skład.

Tradycja europejska, zwana również kontynentalną w ramach antropologii kultury umieszcza etnologię i etnografię. Etnologia jest przy tym rozumiana jako nauka analityczna,

Strona 6