6556994240

M. Rosińska-Bukowska, Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze - problematyka międzynarodowa w badaniach ekonomicznych [w:] Szkoły naukowe i kierunki badań na Wydziale Ekonomiczno-Socjolog/czwy/w Uniwersytetu Łódzkiego. Tradycja i współczesność, J. Grotowska-Leder, E. Kwiatkowski (red.), Wyd. UŁ, Łódź 2015, s. 207-229.

IV. Charakterystyka dorobku naukowego z zakresu międzynarodowych stosunków gospodarczych - analiza kierunków badań

Dorobek naukowy pracowników Katedr Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych i Wymiany Międzynarodowej stanowią liczne publikacje, w tym monografie, rozdziały w monografiach, artykuły naukowe jak również ekspertyzy, raporty. Badania naukowe koncentrują się wokół międzynarodowych aspektów funkcjonowania gospodarki w ujęciu mikro-, mezo- i makroekonomicznym. Starając się przedstawić syntezę dotychczasowych wyników badań należy oczywiście odnotować dorobek „starych mistrzów” i ich wartościowe badania, oraz wkład do dyscypliny.

W tym miejscu z pewnością należy zaznaczyć wkład naukowy prof. W. Trzeciakowskiego, który opublikował ponad 150 prac w ośmiu językach. Stworzył kompleksowy rachunek efektywności handlu zagranicznego dla kierowania gospodarką nakazowo-rozdzielczą, wykorzystując w tym celu model bieżącej optymalizacji gospodarki (dziś powiedzielibyśmy „model równowagi ogólnej”). Przyjmował, że poprawny rachunek ekonomiczny (uwzględniający optimum całej gospodarki) powinien być podstawą podejmowania decyzji gospodarczych na różnych szczeblach. Jego badania odwoływały się do krytykowanej wówczas w Polsce teorii kosztów komparatywnych i wykorzystywały m.in. kategorię kosztów krańcowych (odrzucaną przez część ekonomistów w Polsce i innych krajach socjalistycznych). Szczególną krytykę (ze względów ideologicznych) budziła koncepcja tzw. kursu krańcowego, jako granicy opłacalności handlu z zagranicą i parametr pośredniego kierowania, którą prezentował wbrew oponentom, opowiadającym się za tzw. kursem średnim. Przemiany w Polsce potwierdziły słuszność stanowiska prof. W. Trzeciakowskiego, jednak jego koncepcja pośredniego centralnego kierowania gospodarką i handlem zagranicznym stała się nieaktualna z uwagi na wprowadzenie mechanizmu rynkowego. Model optymalizacyjny prof. W. Trzeciakowskiego stał się teoretyczną podstawą analizowania przez jego uczniów takich problemów, jak: efektywna protekcja, zadłużenie Polski, system kierowania handlem zagranicznym. Wykorzystywali oni różnorodne metody badawcze, w tym oprócz modeli optymalizacyjnych stosowali statystykę opisową i modele ekonometryczne, a także analizę przyczynowo-skutkową, analizę logiczną, interpretację i wnioskowanie dedukcyjne.

14