7133532050

4-2003 TRIBOLOGIA 15

Poza zużyciem adhezyjnym w przypadku narzędzi do obróbki plastycznej na zimno może także występować zużycie ścierne, spowodowane oddziaływaniem zanieczyszczeń znajdujących się na powierzchni blachy oraz wykruszonych „narostów”. Objawem zużycia ściernego jest zmiana wymiarów oraz makro- i mikrogeometrii narzędzia.

Na Rysunku 2 pokazano przykładowo topografię powierzchni stempla do tłoczenia z widocznymi objawami zużycia adhezyjnego w postaci wyrw i „nalepień”, natomiast na Rysunku 3 pokazano widok nalepionej na narzędziu warstwy aluminium.

Rys. 2. Topografia powierzchni stempla do tłoczenia z widocznymi śladami zużycia adhezyjnego, pow. 1600x

Fig. 2. Topography of the punch surface with a visible track of adhesive wear, magnification 1600x

Ze względu na złożony mechanizm niszczenia narzędzi ilościowy opis tych procesów jest bardzo trudny. Dużo informacji o intensywności zużycia adhezyjnego dla określonych par trących mogą dostarczyć badania doświadczalne.