286 ARTYKUŁY
Zasadnicze podejście bibliotek kanadyjskich to: najpierw utworzyć hasła wzorcowe, a następnie wprowadzać rekordy bibliograficzne i podwiązywać je do haseł.
Niemcy". Nowe biblioteki, założone po drugiej wojnie światowej mają całość zbiorów skomputeryzowaną; stare biblioteki katalogują komputerowo tylko bieżące nabytki. Proponowana jest współpraca regionalna z Verbund-katalog jako centralą, z której można będzie pobierać rekordy.
Przyjęto zasady katalogowania RAK-WB oparte na ISBD oraz format MAB.
Wcześniej katalogowanie odbywało się według różnych przepisów, wobec czego zbiory wymagają przekatalogowania. Książki katalogowane są z autopsji. Mechanicznie scalane są drukowane bibliografie i katalogi, poczynając od Inkunabelkatalog. Produkcja z 1. 1501-1850 opracowywana jest na podstawie różnych katalogów. Projekt sponsorowany jest przez Niemiecką Wspólnotę Badawczą (Deutsche Forschungsgemeinschaft) a realizowany przez Bawarską Bibliotekę Państwową w Monachium i Bibliotekę Państwową i Uniwersytecką w Getyndze. Istnieją plany wprowadzenia opisów wydawnictw publikowanych od 1945 r. z katalogów bibliotecznych.
Według ostatnich wiadomości napływających od bibliotekarzy, biblioteki niemieckie zmieniają dotychczas stosowane systemy, jak URICA czy DABIS, na nowocześniejsze: PICA (północne landy) i Horizon (południe), aby współpraca była łatwiejsza. Jest to jednak jedyny duży kraj europejski, w którym nie stosuje się formatu typu MARC i obowiązują własne hasła przedmiotowe, nie mające żadnego przełożenia na hasła Biblioteki Kongresu.
Portugalia12. Przygotowano tu duży program retrokonwersji zapoczątkowany przy użyciu oprogramowań CDS/ISIS i GEAC 9000 z planowanym zakończeniem w 1996 r. Od 1980 r. bibliografia narodowa (ok. 10 000 rekordów rocznie) wydawana jest w formie komputerowej. Baza ta dała podstawę dla systemu wypożyczeń międzybibliotecznych i koordynacji gromadzenia zbiorów. Od 1988 r. trzydzieści bibliotek przesyła regularnie rekordy do biblioteki narodowej. Obok bibliografii narodowej tworzone są bibliografie specjalne.
Stosowany format to UNIMARC; AACR2 przyjęto jako zasady katalogowania.
Stany Zjednoczone13. Prace nad retrospektywną konwersją rozpoczęły się już właściwie pod koniec lat sześćdziesiątych, natomiast od połowy lat siedemdziesiątych zintensyfikowano je. W kraju tym miały miejsce rozmaite
n F. G. Kaltwassen Retrospectwe cataloguing and catalogue conversion in the Federal Republic of Germany. JFLA Journal" 1990 no. 1 s. 124-136.
12 M. L. Cabral: A project on retrospectwe conoersiow the situation in Portugal Tamie, s. 105-108^*
15 Literatura na ten temat jest tak olbrzymia, że nic sposób jej tu cytować Wciąż polecaną jednak pozycją jest Retrospectwe conversiow form cards to computers (Ed. by A. G. Adler and E. A. Baber. Ann Arbor, MI 1984) głównie z tego powodu, iż redaktor tej pracy była jedną z prckursorck retrospektywnej konwersji i w 1980 r. założyła grupę dyskusyjną pod patronatem ALA, łącząc ją później z wysiłkami płynącymi z innych kręgów, powołując do działania Relrospcclive Convcrsion Discussion Group, działającą pod egidą LITA/1SAS/RTSD. — R. A. Inraan: Are Title II-C grants worth it? MLibr ary Resources <fc Tbchnical Services" 1995 vol. 39 nr 2 s. 167-176. — E. Corry: Grants for libraries. Littleton, Colo 1986.