214 BIBLIOTEK] POLSKIEJ AKADEMII NAUK
Biblioteki zagranicznych stacji naukowych PAN działają od wielu lat w Rzymie i Paryżu; w ostatnich kilku latach przybyły stacje naukowe w Wiedniu, Berlinie i Moskwie, które - zgodnie ze swoimi zadaniami - także prowadzą biblioteki. Trzon ich księgozbiorów stanowi współczesne piśmiennictwo polskie służące upowszechnianiu osiągnięć naukowych i kulturalnych Polski, a także pomocy polskim stypendystom i pracownikom naukowym w ich kontaktach z zagranicznymi partnerami. W gromadzeniu wydawnictw dla bibliotek zagranicznych PAN uczestniczy aktywnie Biblioteka PAN w Warszawie. Niektóre z bibliotek, jak np. Stacji Rzymskiej, mają także księgozbiory starsze pochodzące z darów i fundacji6.
Biblioteki PAN działają obecnie w nowych realiach, głównie ekonomicznych, ale także organizacyjnych, m.in. uchylone zostało zarządzenie sekretarza naukowego z grudnia 1971 r. w sprawie organizacji i działania sieci bibliotek naukowych PAN. Nowa ustawa z czerwca 1997 r. o bibliotekach7 pominęła w ogóle zagadnienie tworzenia sieci bibliotecznych resortowych i dziedzinowych co - według zgodnych opinii środowiska bibliotekarskiego - jest dużym mankamentem, ponieważ sprzyja dezintegracji bibliotekarstwa.
Biblioteki PAN zarówno samodzielne, jak i instytutowe służą użytkownikom także spoza PAN - pracownikom nauki, studentom i innym zainteresowanym.
ZASOBY BIBLIOTEK PAN
Profil zbiorów bibliotecznych PAN jest szeroki i zróżnicowany: obejmuje praktycznie wszystkie dziedziny i dyscypliny nauki. Szczególnie bogate są zbiory z nauk filologicznych, w tym z literatury polskiej i językoznawstwa, z Literaturoznawstwa, z nauk historycznych, w tym historii polskiej i powszechnej, z nauk o sztuce, naukoznawstwa i historii nauki, nauk matematycznych, nauk biologicznych oraz nauk o Ziemi. W bibliotekach PAN występują 3 podstawowe kategorie zbiorów: książki, wydawnictwa ciągłe i zbiory specjalne. Wpływa znaczna liczba bieżących czasopism zagranicznych zdobywanych nie tylko drogą prenumeraty, ale także wymiany. Gromadzone są wszystkie rodzaje dokumentów bibliotecznych, archiwalnych, a także muzealnych, materiały publikowane i niepublikowane, na nośnikach tradycyjnych i nietradycyjnych, np. mikroformy, CD-ROM, nagrania itp. Poprzez Internet biblioteki PAN mają dostęp do zagranicznych baz danych oferowanych przez firmy: Kluwer, Springer, Science Citation Index, Medline. Źródłami wpływu nabytków są: zakupy, prenumerata, wymiana krajowa i zagraniczna oraz dary. Natomiast biblioteki PAN nie otrzymują egzemplarza obowiązkowego.
G K. Żaboklicki: Księgozbiór Stacji Naukowej PAN w Rzymie. „Prz. Bibl.m 1994 z. 1 /2 s. 109-111.
7 „Dz.U." nr 85 poz. 539.