plik


ÿþDebian GNU/Linux FAQ  Autorzy na 71 stronie  TBumacze na 72 stronie wersja CVS, 17 June 2006 Streszczenie Ten dokument odpowiada na czsto zadawane pytania dotyczce systemu Debian GNU/Linux. Prawa autorskie Copyright © 1996-2003 by Software in the Public Interest Udziela si zgody na dystrybuowanie wiernych kopii tego dokumentu pod warunkiem opa- trzenia wszystkich kopii informacj o prawach autorskich a tak|e niniejszym pozwoleniem. Udziela si zgody na tworzenie i dystrybucj zmodyfikowanych wersji tego dokumentu na warunkach takich, jak w przypadku wiernych kopii, pod warunkiem, |e caBe zmodyfikowane dzieBo rozprowadzane jest na zasadach identycznych do zawartych w niniejszym pozwoleniu. Udziela si zgody na kopiowanie i dystrybucj tBumaczeD tego dokumentu w innym jzyku, zgodnie z powy|szymi warunkami dotyczcymi modyfikowanych wersji dokumentu, z tym wyjtkiem, i| tBumaczenie niniejszego pozwolenia musi zosta zatwierdzone przez Free Soft- ware Foundation lub pozosta w brzmieniu oryginalnym. Powy|sze tBumaczenie nie zostaBo zatwierdzone przez Free Software Fundation i w zwizku z tym nie jest w |adnym stopniu wi|ce. Ma jedynie charakter informacyjny, a w przypadku redystrybucji lub modyfikacji dokumentu nale|y stosowa si do oryginaBu zamieszczonego poni|ej. Permission is granted to make and distribute verbatim copies of this document provided the copyright notice and this permission notice are preserved on all copies. Permission is granted to copy and distribute modified versions of this document under the conditions for verbatim copying, provided that the entire resulting derived work is distributed under the terms of a permission notice identical to this one. Permission is granted to copy and distribute translations of this document into another lan- guage, under the above conditions for modified versions, except that this permission notice may be included in translations approved by the Free Software Foundation instead of in the original English. i Spis tre[ci 1 Definicje i przegld 1 1.1 Co to jest Debian GNU/Linux? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1.2 OK, teraz ju| wiem co to jest Debian. . . a co to jest Linux?! . . . . . . . . . . . . . 2 1.3 Co to jest ten  Hurd ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 1.4 Jaka jest ró|nica pomidzy systemem Debian GNU/Linux a innymi dystrybuc- jami Linuksa? Dlaczego powinienem wybra Debiana zamiast innej dystrybucji? 3 1.5 Jak projekt Debian wyglda w porównaniu z projektem GNU Fundacji Wolnego Oprogramowania? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 1.6 Jak si wymawia sBowo Debian i co ono oznacza? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2 Zdobywanie i instalacja systemu Debian GNU/Linux 5 2.1 Jaka jest najnowsza wersja Debiana? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2.2 Gdzie/jak mog zdoby pByty instalacyjne Debiana? . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2.3 Jak mog zainstalowa Debiana z pByt CD-ROM? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2.4 Mam nagrywark pByt CD, czy s gdzie[ dostpne obrazy pByt CD? . . . . . . . . 6 2.5 Czy mog zainstalowa go z dyskietek? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2.6 Czy mog pobra i zainstalowa Debiana bezpo[rednio z Internetu? . . . . . . . 7 3 Zagadnienia zwizane z kompatybilno[ci 9 3.1 Na jakim sprzcie mo|na uruchomi system Debian GNU/Linux? . . . . . . . . 9 3.2 Jak bardzo kompatybilny jest Debian z innymi dystrybucjami Linuksa? . . . . . . 10 3.3 Jak bardzo kompatybilny jest kod zródBowy Debiana z kodem zródBowym in- nych systemów Uniksowych? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 3.4 Czy mog u|ywa pakietów Debiana (plików  .deb ) w dystrybucji Linuksa, której u|ywam (RedHat/Slackware/. . . )? Czy mog u|ywa pakietów RedHata (plików  rpm ) w systemie Debian GNU/Linux? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 SPIS TREZCI ii 3.5 Czy w Debianie mog uruchamia moje bardzo stare programy  a.out ? . . . . . 11 3.6 Czy mog na Debianie uruchomi moje stare programy libc5? . . . . . . . . . . . 12 3.7 Czy mog na Debianie skompilowa stare programy libc5? . . . . . . . . . . . . . 12 3.8 Jak mog zainstalowa nie-Debianowy program? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 3.9 Dlaczego otrzymuj bBdy  Can t find libX11.so.6 przy uruchamianiu czego[tam? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 3.10 Dlaczego nie mog skompilowa programów u|ywajcych libtermcap? . . . . . 13 3.11 Dlaczego nie mog zainstalowa AccelX? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 3.12 Dlaczego moje stare aplikacje Motif XFree 2.1 nie dziaBaj? . . . . . . . . . . . . . 14 4 Oprogramowanie dostpne w Debianie 15 4.1 Jakiego typu aplikacje i programy narzdziowe oferuje Debian GNU/Linux? . . 15 4.2 Kto to wszystko napisaB? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 4.3 W jaki sposób mog pobra aktualn list programów, które istniej w pakietach Debiana? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 4.4 Czego brakuje? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 4.5 Dlaczego podczas kompilowania programów dostaj komunikat  ld: cannot find -lfoo ? Dlaczego nie ma libfoo.so w pakiecie bibliotek Debiana? . . . . . . . 16 4.6 Czy Debian obsBuguje Jav? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 4.7 Jak mog sprawdzi, czy u|ywam Debiana i której jego wersji? . . . . . . . . . . 17 4.8 Jak Debian obsBuguje jzyki inne ni| angielski? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 4.9 Jak wygldaj regulacje prawne dotyczce amerykaDskich przepisów ek- sportowych? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 4.10 Gdzie podziaB si pine? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 5 Archiwa FTP Debiana 19 5.1 Do czego sBu| te wszystkie katalogi w archiwach FTP Debiana? . . . . . . . . . 19 5.2 Ile dystrybucji Debiana jest w katalogudists? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 5.3 A co z tymi wszystkimi nazwami jak  slink ,  potato itp.? . . . . . . . . . . . . . 20 5.3.1 Jakie inne nazwy byBy wcze[niej? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 5.3.2 W jaki sposób powstaj nazwy wydaD? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 5.4 A co z  frozen ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 5.5 Dystrybucja  sid ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 SPIS TREZCI iii 5.5.1 Zapiski historyczne o dystrybucji  sid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 5.6 Co zawiera katalog stable? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 5.7 Co zawiera katalog testing? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 5.8 Co zawiera katalog unstable? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 5.9 Czym s te wszystkie katalogi wewntrzdists/stable/main? . . . . . . . . . 23 5.10 Gdzie jest kod zródBowy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 5.11 Co jest w katalogupool? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 5.12 Co jest w  incoming ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 6 Podstawy zarzdzania systemem pakietów Debiana 27 6.1 Czym jest pakiet w systemie Debian? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 6.2 Jaki jest format pakietu binarnego w systemie Debian? . . . . . . . . . . . . . . . 28 6.3 Dlaczego nazwy plików pakietów w systemie Debian s tak dBugie? . . . . . . . 28 6.4 Czym jest plik kontroli w pakiecie systemu Debian? . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 6.5 Czym jest plik conffile w systemie Debian? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 6.6 Czym s w systemie Debian skrypty: preinst, postinst, prerm i postrm ? . . . . . 30 6.7 Co to jest pakiet Wymagany, Wa|ny, Standardowy, Opcjonalny lub Dodatkowy? . . . 31 6.8 Co to jest wirtualny pakiet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 6.9 Co oznacza powiedzenie, |e pakiet Zale|y, Zaleca, Proponuje, Wchodzi w konflikt, Zastpuje lub Dostarcza inny pakiet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 6.10 Co rozumie si przez Pre-Depends? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 6.11 Co oznacza si przez nieznany, instalowany, usunity wyczyszczony i wstrzymany w statusie pakietu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 6.12 Jak mo|na dokona zatrzymania pakietu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 6.13 Jak mog zainstalowa pakiet zródBowy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 6.14 Jak si buduje binarne pakiety z pakietu zródBowego? . . . . . . . . . . . . . . . . 35 6.15 Jak mog stworzy pakiet systemu Debian samodzielnie? . . . . . . . . . . . . . . 35 7 Narzdzia do zarzdzania pakietami w systemie Debian 37 7.1 Jakie programy do zarzdzania swoimi pakietami udostpnia? . . . . . . . . . . 37 7.1.1 dpkg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 7.1.2 dselect . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 7.1.3 dpkg-deb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 SPIS TREZCI iv 7.1.4 apt-get . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 7.1.5 dpkg-split . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 7.2 Debian twierdzi, |e mo|na uaktualnia uruchomiony program; Jak to mo|liwe? 41 7.3 Jak mog sprawdzi, które pakiety s ju| zainstalowane w Debianie? . . . . . . . 41 7.4 Jak mam stwierdzi, który pakiet tworzy okre[lony plik? . . . . . . . . . . . . . . 42 8 Aktualizowanie systemu Debian 43 8.1 Jak mog uaktualni mojego Debiana 1.3.1 (lub wcze[niejszego), opartego na libc5, do wersji 2.0 (lub pózniejszej), opartej na libc6? . . . . . . . . . . . . . . . . 43 8.2 Jak mog utrzyma cigle aktualn wersj Debiana? . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 8.2.1 APT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 8.2.2 dpkg-ftp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 8.2.3 mirror . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 8.2.4 dpkg-mountable . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 8.3 Czy musz przechodzi w tryb pojedynczego u|ytkownika, by móc zaktuali- zowa pakiety? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 8.4 Czy musz trzyma te wszystkie pliki .deb na swoim dysku? . . . . . . . . . . . . 46 8.5 Jak mog otrzyma zapiski z czynno[ci dodawania pakietów do systemu? . . . . 47 9 Debian i jdro systemu 49 9.1 Czy mog skompilowa i zainstalowa jdro systemu bez dostosowywania go do specyfiki Debiana? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 9.2 Jakich narzdzi dostarcza system Debian w celu budowania wBasnych wersji jdra systemu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 9.3 W jaki sposób mog wykona wBasn wersj dyskietki startowej? . . . . . . . . . 51 9.4 Jakie narzdzia udostpnia Debian do obsBugi moduBów? . . . . . . . . . . . . . . 51 9.5 Czy mog bezpiecznie odinstalowa pakiet ze starym jdrem? . . . . . . . . . . . 51 10 Dostosowanie systemu Debian GNU/Linux do Twoich potrzeb 53 10.1 Skd mog mie pewno[, |e wszystkie programy u|ywaj tego samego rozmi- aru papieru? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 10.2 Jak mog udostpni urzdzenia peryferyjne bez nara|ania bezpieczeDstwa sys- temu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 10.3 W jaki sposób zaBadowa czcionk konsoli podczas startu systemu? . . . . . . . . 54 SPIS TREZCI v 10.4 W jaki sposób skonfigurowa domy[lne parametry aplikacji dla [rodowiska X11? 54 10.5 Wydaje si, |e ka|da dystrybucja posiada inne procedury startu systemu. Jak to wyglda w Debianie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 10.6 Wyglda na to |e Debian nie u|ywa rc.local aby dostosowa proces startu systemu. Jakie narzdzia zostaBy dostarczone do tego celu? . . . . . . . . . . . . . 55 10.7 Jak system zarzdzania pakietami radzi sobie z pakietami, zawierajcymi pliki konfiguracyjne innych pakietów? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 10.8 Jak mog nadpisa plik instalowany przez inny pakiet tak |eby u|ywana byBa moja wersja? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 10.9 W jaki sposób doda do listy dostpnych pakietów moje lokalnie zbudowane pakiety tak, aby system zarzdzania pakietami o nich wiedziaB? . . . . . . . . . . 57 10.10Niektórzy u|ytkownicy lubi mawk, inni gawk; jedni lubi vim a, inni lubi elvis a; niektórzy lubi trn, inni lubi tin. Jak Debian wspiera tak ró|norodno[ upodobaD? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 11 Pomoc dla systemu Debian GNU/Linux 59 11.1 Jakie inne dokumentacje istniej dla systemu Debian GNU/Linux? . . . . . . . . 59 11.2 Czy w Internecie dostpne s jakie[ mo|liwo[ci do dyskusji na temat Debiana? . 60 11.2.1 Listy dyskusyjne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 11.2.2 Opiekunowie pakietów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 11.2.3 Grupy dyskusyjne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 11.3 Czy istnieje szybka metoda wyszukiwania materiaBów zwizanych z systemem Debian GNU/Linux? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 11.4 Czy istniej logi znanych bBdów? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 11.5 Jak mog zgBosi bBd dotyczcy Debiana? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 12 Wspomaganie projektu Debian 65 12.1 W jaki sposób mog zosta deweloperem Debiana? . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 12.2 Jak mog wnie[ zasoby do projektu Debiana? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 12.3 Jak mog finansowo wspomóc projekt Debian? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 12.3.1 Oprogramowanie w Publicznym Interesie (SPI) . . . . . . . . . . . . . . . 66 12.3.2 Fundacja Wolnego Oprogramowania (FSF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 13 Redystrybuowanie Debiana GNU/Linux jako produktu komercyjnego 67 13.1 Czy mog sprzedawa Debiana na przygotowanych przeze mnie pBytach CD? . 67 SPIS TREZCI vi 13.2 Czy Debian mo|e by sprzedawany razem z pBatnym oprogramowaniem? . . . . 67 13.3 Robi specjaln dystrybucj Linuksa dla specyficznego rynku. Czy mog u|y Debiana GNU/Linux i doda moje wBasne oprogramowanie? . . . . . . . . . . . 68 13.4 Czy mog doBo|y do Debiana mój komercyjny program, który Batwo si instaluje? 68 14 Spodziewane zmiany w nastpnej wersji Debiana 69 14.1 Zwikszone bezpieczeDstwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 14.2 Wsparcie dla u|ytkowników nie znajcych jzyka angielskiego. . . . . . . . . . . 69 14.3 Wicej architektur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 14.4 Wicej jder systemu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 15 Ogólne informacje dotyczce Czsto Zadawanych PytaD (FAQ) 71 15.1 Autorzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 15.2 TBumacze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 15.3 Informacje zwrotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 15.4 Dostpno[ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 15.5 Format dokumentu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 1 RozdziaB 1 Definicje i przegld 1.1 Co to jest Debian GNU/Linux? Debian GNU/Linux jest szczególn dystrybucj systemu operacyjnego Linux i licznych paki- etów, które mo|na na nim uruchomi. W zasadzie, u|ytkownicy mog pobra z Internetu lub innych zródeB jdro Linux, a nastp- nie je samodzielnie skompilowa. Mog dalej pobra kody zródBowe wielu aplikacji w ten sam sposób, skompilowa je, a potem zainstalowa na swoim systemie. W przypadku skomp- likowanych programów, ten proces mo|e by nie tylko czasochBonny, ale te| mo|e powodowa bBdy. Aby tego unikn, u|ytkownicy czsto wol otrzyma system operacyjny i pakiety z oprogramowaniem od jednego z dystrybutorów Linuksa. To co wyró|nia od siebie ró|ne dystrybucje Linuksa to wybór oprogramowania, protokoBów, sposób tworzenia, instalacji i zarzdzania pakietami wraz z narzdziami za to odpowiedzialnymi. Do tego dochodzi jeszcze dokumentacja i inne usBugi. Debian GNU/Linux jest wynikiem prac i po[wiecenia wielu ochotników, którym przy[wiecaB cel stworzenia wysokiej jako[ci wolnego systemu operacyjnego zawierajcego peBn gam ap- likacji. Idea wolnego systemu uniksopodobnego zrodziBa si wraz z projektem GNU, a wiele aplikacji, które czyni system Debian GNU/Linux tak u|ytecznym, zostaBo opracowanych w ramach wBa[nie tego projektu. Dla Debiana wolno[ (z angielskiego  free , co znaczy zarówno  wolno[ jak i  darmowo[ ) ma znaczenie zgodne z rozumieniem projektu GNU (zobacz Wytyczne Debiana dotyczce Oprogramowania Wolnodostpowego (http://www.debian.org/social_contract# guidelines/)). Kiedy mówimy o wolnym oprogramowaniu, odnosimy si do wolno[ci, nie do jego szybko[ci dziaBania. Wolne oprogramowanie oznacza, |e masz woln rk do dystry- buowania kopii, |e otrzymaBe[ kody zródBowe, |e mo|esz zmienia te programy, lub u|ywa ich cz[ci w innych wolnych programach. Projekt Debian zostaB stworzony przez Iana Murdocka w 1993 roku i na pocztku byB spon- sorowany przez projekt GNU Fundacji Wolnego Oprogramowania (FSF). Dzi[ deweloperzy Debiana my[l o nim jak o bezpo[rednim potomku projektu GNU. Debian GNU/Linux jest: RozdziaB 1. Definicje i przegld 2 " szeroko rozbudowany: aktualna liczba pakietów w Debianie wynosi 15400. U|ytkown- icy mog wybra, które pakiety chc zainstalowa. Debian dostarcza narzdzie do tego celu. List i opisy aktualnie dostpnych pakietów dla Debiana mo|esz znalez na ka|dym z serwerów lustrzanych (http://www.debian.org/distrib/ftplist/) Debiana. " wolny w u|ytkowaniu i redystrybucji: Nie ma |adnego konsorcjum czBonkowskiego czy wymagaD pBatno[ci do brania udziaBu w jego rozprowadzaniu i rozwijaniu. Wszys- tkie pakiety, które formalnie s cz[ci systemu Debian GNU/Linux s wolne w redys- trybucji, zazwyczaj na warunkach licencji GNU GPL. Archiwum FTP Debiana zawiera równie| okoBo 450 pakietów (w archiwum non-free i contrib), które s rozprowadzane pod specyficznymi warunkami (warunki rozprowadzania zawarte s w ka|dym pakiecie). " dynamiczny: Dziki udziaBowi 1649 ochotników stale wnoszcych nowy i ulepszony kod, Debian rozwija si gwaBtownie. Co kilka miesicy planowane s nowe wydania, a archiwum FTP aktualizowane jest codziennie. Mimo, |e Debian GNU/Linux jest Wolnym Oprogramowaniem, jest on podstaw na której mog powstawa kolejne dystrybucje Linuksa. Przez dostarczanie niezawodnego, szeroko rozbudowanego systemu podstawowego, Debian dostarcza system Linux u|ytkownikom ze zwikszon kompatybilno[ci i pozwala twórcom dystrybucji Linuksa skupi uwag na rzeczach, które powoduj, |e ich dystrybucja jest szczególna. Zobacz  Robi specjaln dystry- bucj Linuksa dla specyficznego rynku. Czy mog u|y Debiana GNU/Linux i doda moje wBasne oprogramowanie? na 68 stronie w celu uzyskania wikszej ilo[ci informacji. 1.2 OK, teraz ju| wiem co to jest Debian. . . a co to jest Linux?! Mówic krótko, Linux jest jdrem uniksopodobnego sytemu operacyjnego. Pierwotnie byB on przeznaczony dla maszyn 386 (i lepszych), a teraz jest on w trakcie przenoszenia na inne architektury, wBcznie z wieloprocesorowymi. Linuksa napisaB Linus Torvalds i wielu infor- matyków z caBego [wiata. Poza samym jdrem, system  Linux zazwyczaj posiada: " system plików zgodny ze Standardem Hierarchii Linuksowego Systemu Plikówhttp: //www.pathname.com/fhs/. " szeroki wybór narzdzi Uniksowych, z których wiele byBo stworzonych przez projekt GNU oraz Fundacj Wolnego Oprogramowania (FSF). Kombinacja jdra Linuksa, jego systemu plików, oprogramowania pochodzcego z projektu GNU i FSF, oraz innego oprogramowania, jest tak zaprojektowana, aby osign kompatybil- no[ ze standardem POSIX (IEEE 1003.1); zobacz  Jak bardzo kompatybilny jest kod zródBowy Debiana z kodem zródBowym innych systemów Uniksowych? na 10 stronie. RozdziaB 1. Definicje i przegld 3 W celu uzyskania wikszej ilo[ci informacji na temat Linuksa, zobacz stron Michaela K. Johnsona Linux Information Sheet (ftp://ibiblio.org/pub/Linux/docs/HOWTO/ INFO-SHEET/) oraz Meta-FAQ (ftp://ibiblio.org/pub/Linux/docs/HOWTO/ META-FAQ/). 1.3 Co to jest ten  Hurd ? Hurd jest zespoBem serwerów uruchamianych na mikrojdrze GNU Mach. Razem tworz podstaw dla systemu operacyjnego GNU. Obecnie Debian jest dostpny tylko dla Linuksa, ale razem z Debian GNU/Hurd zaczli[my równie| oferowa Hurda jako platform programistyczn, serwer oraz stacj robocz. Jednak Debian GNU/Hurd nie zostaB jeszcze oficjalnie wydany i nie nastpi to jeszcze przez pewien czas. Prosz zobaczy http://www.gnu.org/software/hurd/ w celu uzyskania wikszej ilo[ci informacji o GNU/Hurd, orazhttp://www.debian.org/ports/hurd/aby uzyska wicej informacji o Debian GNU/Hurd. 1.4 Jaka jest ró|nica pomidzy systemem Debian GNU/Linux a in- nymi dystrybucjami Linuksa? Dlaczego powinienem wybra Debiana zamiast innej dystrybucji? Oto kluczowe cechy, które odró|niaj Debiana od innych dystrybucji Linuksa: System zarzdzania pakietów Debiana: CaBy system, lub jakakolwiek jego cz[, mo|e by uaktualniany bez ponownego formatowania, bez gubienia istniejcej ju| konfiguracji i (w wikszo[ci przypadków) bez ponownego uruchamiania komputera. Wikszo[ obec- nie dostpnych dystrybucji Linuksa ma swego rodzaju system zarzdzania pakietów; system zarzdzania pakietów Debiana jest unikalny oraz szczególnie mocny. (zobacz  Podstawy zarzdzania systemem pakietów Debiana na 27 stronie) Otwarty rozwój: Podczas gdy inne dystrybucje Linuksa s rozwijane przez maBe, indywid- ualne, zamknite grupy, lub komercyjnych sprzedawców, Debian jest jedyn dystry- bucj Linuksa, która jest rozwijana przez wiele osób za po[rednictwem Internetu w tym samym duchu, co Linux oraz inne Wolne Oprogramowanie. Ponad 1649 ochotników pracuje nad pakietami w liczbie ponad 15400 i polepszaniem systemu Debian GNU/Linux. Deweloperzy Debiana zasilaj projekt nie przez pisanie nowych programów (w wikszo[ci przypadków), ale przez tworzenie pakietów, wedBug standardów projektu, zawierajcych istniejce oprogramowanie, poprzez informowanie zewntrznych deweloperów o nowych bBdach, oraz poprzez zapewnianie wsparcia u|ytkownikom. Wicej informacji dotyczcej tego jak zosta wspóBpracownikiem zna- jduje si w  W jaki sposób mog zosta deweloperem Debiana? na 65 stronie. RozdziaB 1. Definicje i przegld 4 System [ledzenia bBdów (BTS): Fakt tak du|ego geograficznego rozsiania deweloperów De- biana po caBym [wiecie wymaga do u|ycia specjalnych narzdzi i szybkiego infor- mowania o bBdach i poprawkach, bez których rozwój systemu nie byBby tak dynam- iczny. U|ytkownicy s zachcani do informowania o zauwa|onych przez nich bBdach w stylu formalnym, po czym informacje o nich staj si dostpne w archiwach WWW, lub poprzez poczt elektroniczn. Wicej o zarzdzaniu logów dotyczcych bBdów przeczy- tasz w tym FAQ w  Czy istniej logi znanych bBdów? na 62 stronie. Polityka Debiana: Debian ma rozbudowan specyfikacj wBasnych standardów jako[ci, poli- tyk Debiana. Ten dokument definiuje jako[ i standardy, które ka|dy pakiet musi speB- nia. Wicej informacji o tym znajdziesz na naszej stronie o powodach dla których warto wybra Debiana (http://www.debian.org/intro/why_debian/). 1.5 Jak projekt Debian wyglda w porównaniu z projektem GNU Fundacji Wolnego Oprogramowania? System Debian jest tworzony w my[l idei Wolnego Oprogramowania, które byBo najpierw bronione przez Fundacj Wolnego Oprogramowania (FSF) (http://www.gnu.org/) a w szczególno[ci przez Richarda Stallmana (http://www.stallman.org/). Pot|ne narzdzia programistyczne, aplikacje i innego rodzaju oprogramowanie FSF, s równie| kluczow cz[- ci Debiana. Projekt Debian jest oddzieln jednostk Fundacji Wolnego Oprogramowania (FSF), jednak|e komunikujemy si regularnie i razem wspóBpracujemy nad ró|nymi projektami. Na wyrazn pro[b Fundacji Wolnego Oprogramowania nazywamy nasz system  Debian GNU/Linux i jeste[my szcz[liwi, |e speBniamy t pro[b. StaBym celem Fundacji Wolnego Oprogramowania (FSF) jest rozwijanie nowego systemu operacyjnego zwanego GNU, bazujcego na Hurdzie (http://www.gnu.org/software/ hurd/). Debian pracuje z FSF nad tym systemem zwanym Debian GNU/Hurd (http: //www.debian.org/ports/hurd/). 1.6 Jak si wymawia sBowo Debian i co ono oznacza? SBowo Debian wymawiamy: Deb -i-en, z krótkim /e/ w cz[ci Deb i akcentem na pierwsz sylab. SBowo Debian jest poBczeniem imion Debry oraz Iana Murdocka, który zaBo|yB projekt. (SBowniki dwuznacznie podaj sposób wymowy sBowa Ian (!), ale Ian preferuje ee -en.) 5 RozdziaB 2 Zdobywanie i instalacja systemu Debian GNU/Linux 2.1 Jaka jest najnowsza wersja Debiana? Obecnie istniej trzy wersje systemu Debian GNU/Linux: wersja 3.1, znana tak|e jako dystrybucja  stabilna Jest to stabilne i dobrze przetestowane oprogramowanie, zmieniajce si, je[li poprawiono jego bezpieczeDstwo lub u|yteczno[. dystrybucja  testowa Tutaj s umieszczone pakiety, które znajd si w nastpnym wydaniu  stabilnym ; zostaBy przetestowane w dystrybucji niestabilnej, ale jeszcze nie nadaj si do wydania. Ta dystrybucja jest uaktualniana cz[ciej ni|  stabilna , ale rzadziej ni|  ni- estabilna . dystrybucja  niestabilna Ta wersja jest aktualnie w fazie rozwoju, jest stale uaktualniana. Mo|esz pobra pakiety z archiwum wersji  niestabilnej na dowolnej witrynie FTP De- biana i u|y ich do uaktualnienia swojego systemu w ka|dej chwili, ale nie powiniene[ oczekiwa, |e system bdzie nadawaB si do u|ytku w takim samym stopniu jak poprzednio lub bdzie tak samo stabilny - oto dlaczego jest ona nazywana  niestabiln ! Chcc uzyska wicej informacji zobacz  Ile dystrybucji Debiana jest w katalogu dists? na 19 stronie. 2.2 Gdzie/jak mog zdoby pByty instalacyjne Debiana? Obrazy pByt instalacyjnych mo|esz zdoby pobierajc odpowiednie pliki z jednego z serwerów lustrzanych Debiana (http://www.debian.org/mirror/list). RozdziaB 2. Zdobywanie i instalacja systemu Debian GNU/Linux 6 Pliki instalacyjne systemu s wydzielone w podkatalogach katalogu dists/stable/main , a nazwy tych podkatalogów odnosz si do Twojej architektury, w nastpujcy sposób: disks-arch (arch to  i386 ,  sparc , itd, sprawdz witryn, aby uzyska dokBadn list). W ka|dym z podkatalogów dla danej architektury mo|e znajdowa si kilka katalogów, ka|dy dla wersji instalacyjnej systemu, a aktualnie u|ywana znajduje si w katalogu  current (który jest dowizaniem symbolicznym). Zobacz plikREADME.txtw tym katalogu w celu uzyskania dalszych instrukcji. 2.3 Jak mog zainstalowa Debiana z pByt CD-ROM? Linux obsBuguje system plików ISO 9660 (CD-ROM) z rozszerzeniami Rock Ridge (dawniej znany jako  High Sierra ). Kilku sprzedawców (http://www.debian.org/CD/vendors/) dostarcza system Debian GNU/Linux w tym formacie. Ostrze|enie: Kiedy instalujesz system z pByt CD-ROM, zazwyczaj nie jest dobrym pomysBem wybór metody dostpu do cdrom przy pomocy narzdzia dselect. Metoda ta jest zazwyczaj bardzo wolna. Na przykBad metody mountable i apt s znacznie lepsze przy instalacji z CD-ROMów (zobacz  dpkg-mountable na 46 stronie i  APT na 44 stronie). 2.4 Mam nagrywark pByt CD, czy s gdzie[ dostpne obrazy pByt CD? Tak. Aby uBatwi sprzedawcom pByt CD dostarczanie dysków wysokiej jako[ci, udostpniamy oficjalne obrazy pByt CD (http://cdimage.debian.org/). 2.5 Czy mog zainstalowa go z dyskietek? Najpierw ostrze|enie: caBy Debian GNU/Linux jest zdecydowanie zbyt du|y, aby instalowa go ze standardowych dyskietek 1.44 MB - instalacji takiej raczej nie nazwaBby[ bardzo przy- jemnym do[wiadczeniem. Skopiuj pakiety Debiana na sformatowane dyskietki. ObsBugiwane formaty to DOS, rodz- imy format Linuksa  ext2 lub  minix ; nie zapomnij u|y polecenia mount wBa[ciwego dla u|ytego formatu dyskietki. U|ycie dyskietek powoduje nastpujce komplikacje: " Krótkie nazwy plików MS-DOS. Je[li próbujesz umie[ci pakiety Debiana na dyskietkach formatu MS-DOS, stwierdzisz, |e ich nazwy zazwyczaj s za dBugie i nie odpowiadaj ograniczeniom dBugo[ci nazw plików MS-DOS do 8.3. Aby rozwiza ten problem, powiniene[ u|y dysków z systemem plików VFAT, poniewa| VFAT obsBuguje dBugie nazwy plików. RozdziaB 2. Zdobywanie i instalacja systemu Debian GNU/Linux 7 " Du|e rozmiary plików: niektóre pakiety posiadaj rozmiar wikszy ni| 1,44 MB i nie zmieszcz si na jednej dyskietce. Do rozwizania tej niedogodno[ci u|yj narzdzia dpkg-split (zobacz  dpkg-split na 41 stronie), dostpnego w katalogu tools, na ser- werach lustrzanych Debiana (http://www.debian.org/mirror/list). Chcc odczytywa i zapisywa dane z dyskietki, musisz posiada obsBug dyskietek wkompi- lowan w jdro; wikszo[ jder wspiera obsBug napdów dyskietek. Chcc zamontowa dyskietk w punkcie montowania/floppy(katalog powinien zosta ut- worzony w czasie instalacji) wpisz " mount -t msdos /dev/fd0 /floppy/ je|eli dyskietka znajduje si w napdzie A: i posiada system plików MS-DOS, " mount -t msdos /dev/fd1 /floppy/ je|eli dyskietka znajduje si w napdzie B: i posiada system plików MS-DOS, " mount -t ext2 /dev/fd0 /floppy/ je|eli dyskietka znajduje si w napdzie A: i posiada system plików ext2 (tj. podstawowy system plików Linuksa). 2.6 Czy mog pobra i zainstalowa Debiana bezpo[rednio z Inter- netu? Tak. Mo|esz zainicjowa system instalacyjny Debiana z zestawu plików, który mo|esz pobra z naszego serwera FTP i jego serwerów lustrzanych. Mo|esz pobra maBy plik z obrazem pByty CD, utworzy z niego pByt startow, zainstalowa z niej system podstawowy, a reszt poprzez sie. Aby uzyska wicej informacji zobaczhttp: //www.debian.org/CD/netinst/. Mo|esz tak|e pobra pliki z obrazami dyskietek, utworzy z nich dyskietki startowe, uru- chomi procedur instalacyjn, a reszt Debiana pobra poprzez sie. Aby uzyska wicej informacji zobaczhttp://www.debian.org/distrib/floppyinst. RozdziaB 2. Zdobywanie i instalacja systemu Debian GNU/Linux 8 9 RozdziaB 3 Zagadnienia zwizane z kompatybilno[ci 3.1 Na jakim sprzcie mo|na uruchomi system Debian GNU/Linux? Debian GNU/Linux zawiera kompletny kod zródBowy dla wszystkich zawartych w nim ap- likacji, wic powinien dziaBa na wszystkich platformach, które s wspierane przez jdro Linux; szczegóBy mo|na znalez w Linux FAQ (http://en.tldp.org/FAQ/Linux-FAQ/ intro.html#DOES-LINUX-RUN-ON-MY-COMPUTER) Obecne wydanie systemu Debian GNU/Linux 3.1, zawiera kompletn binarn dystrybucj dla nastpujcych architektur: i386: obejmuje komputery pracujce z procesorami Intela lub kompatybilnymi z Intelem, czyli Intelowskie 386, 486, Pentium, Pentium Pro, Pentium II (zarówno Klamath jak i Celeron), Pen- tium III, i wikszo[ kompatybilnych procesorów AMD, Cyrix i innych. m68k: obejmuje komuptery Amiga i Atari posiadajce procesory Motorola 680x0 dla x>=2; z MMU. alpha: systemy Alpha produkowane przez Compaq/Digital sparc: obejmuje systemy Sun a: SPARC i wikszo[ UltraSPARC. powerpc: obejmuje maszyny PowerPC IBM/Motorola, wliczjc w to CHRP, PowerMac i maszyny PReP. arm: maszyny ARM i StrongARM. mips: systemy big-endian MIPS SGI: Indy i Indiago2; mipsel: maszyny little-endian MIPS, Dig- ital DECstations. hppa: maszyny Hawlett-Packard a PA-RISC (712, C3000, L2000, A500). ia64: komputery Intel IA-64 ( Itanium ). RozdziaB 3. Zagadnienia zwizane z kompatybilno[ci 10 s390: systemy IBM S/390 mainframe. Binarna dystrybucja Debiana dla architektury Sparc64 (natywny UltraSPARC) jest obecnie w trakcie rozwoju. Wicej informacji dotyczcych uruchamiania systemu, partycjonowania Twoich dysków, ob- sBugi urzdzeD PCMCIA (PC Card) i podobnych zagadnieD mo|na znalez w Installation Man- ual, który jest dostpny na Naszej stronie WWW http://www.debian.org/releases/ stable/installmanual. 3.2 Jak bardzo kompatybilny jest Debian z innymi dystrybucjami Linuksa? Deweloperzy Debiana komunikuj si z twórcami innych dystrybucji Linuksa w celu za- chowania binarnej kompatybilno[ci pomidzy dystrybucjami Linuksa. Wikszo[ linuk- sowych, komercyjnych produktów dziaBa równie dobrze pod kontrol Debiana jak i pod kon- trol systemów dla których zostaBy stworzone. Debian GNU/Linux przestrzega Linux Filesystem Hierarchy Standard (http://www. pathname.com/fhs/). Jednak standard dopuszcza wBasn interpretacj niektórych zasad w nim opisanych, wic mog istnie nieznaczne ró|nice pomidzy Debianem a pozostaBymu systemami Linuksowymi. 3.3 Jak bardzo kompatybilny jest kod zródBowy Debiana z kodem zródBowym innych systemów Uniksowych? Dla wikszo[ci aplikacji kod zródBowy Linuksa jest kompatybilny z innymi systemami Uniksowymi. Linux wspiera prawie wszystko co jest dostpne w Uniksach System V i dar- mowowych oraz komercyjnych pochodnych BSD. Jednak w obszarze biznesu zwizanego z Uniksem takie twierdzenie nie ma prawie |adnego znaczenia, poniewa| nie ma sposobu aby je udowodni. W przemy[le zwizanym z tworzeniem oprogramowania wymagana jest caBkowita kompatybilno[, a nie kompatybilno[  w prawie wszystkich przypadkach. Z tego powodu przez lata narastaBa potrzeba stworzenia standardu, i dzisiaj takim gBównym standar- dem kompatybilno[ci kodu zródBowego w Uniksowych systemach operacyjnych jest POSIX.1 (IEEE Standard 1003.1-1990). Linux w zamierzeniach ma przestrzega POSIX.1, ale certyfikat POSIX.1 (i FIPS 151-2) jest dosy drogi; std praca na zasadach zgodnych z POSIX jest dla deweloperów Linuksa trud- niejsza. Koszty certyfikatu sprawiaj, |e zdobycie przez Debiana certyfikatu, nawet w przy- padku przej[cia procesu sprawdzania, jest maBo prawdopodobne. (Proces ten jest obecnie przeprowadzany za darmo, wic oczekuje si, |e wicej ludzi bdzie pracowa zgodnie z wytycznymi POSIX.1) Unifix GmbH (Braunschweig, Niemcy) stworzyB system Linuksowy, który dostaB certyfikat jako system zgodny z FIPS 151-2 (rozszerzenie POSIX.1). Ta technologia jest dostpna we RozdziaB 3. Zagadnienia zwizane z kompatybilno[ci 11 wBasnej dystrybucji Unifix nazwanej Unifix Linux 2.0 i w Linux-FT Lasermoon a. 3.4 Czy mog u|ywa pakietów Debiana (plików  .deb ) w dys- trybucji Linuksa, której u|ywam (RedHat/Slackware/. . . )? Czy mog u|ywa pakietów RedHata (plików  rpm ) w systemie De- bian GNU/Linux? Ró|ne dystrybucje Linuksa u|ywaj ró|nych formatów pakietów i ró|nych programów do zarzdzania tymi pakietami. Prawdopodobnie mo|esz: Jest dostpny program, który rozpakuje pakiet Debiana na kom- puterze, gdzie zainstalowana jest inna dystrybucja Linuksa, i generalnie bdzie dziaBaB, w sensie takim, |e pliki bd rozpakowane. Odwrotna sytuacja prawdopodobnie te| zachodzi, to znaczy program rozpakowujcy pakiety RedHata albo Slackware a na kom- puterze z dystrybucj opart o system Debian GNU/Linux prawdopodobnie rozpakuje pakiet i umie[ci wikszo[ plików w zamierzonych katalogach. W wikszo[ci jest to kon- sekwencja istnienia (i ogólnego przestrzegania zasad) Linux Filesystem Hierarchy Stan- dard. Pakiet Alien (http://packages.debian.org/alien) jest u|ywany do kon- wersji pomidzy ró|nymi typami pakietów. Prawdopodobnie nie chcesz: Wikszo[ menad|erów pakietów zapisuje swoje pliki admin- istracyjne kiedy s u|ywane do rozpakowywania archiwum. Te pliki administracyjne zwykle nie s ustandaryzowane. Dlatego rozpakowanie pakietu Debiana na  obcym komputerze bdzie miaBo nieprzewidywalne efekty (a zwBaszcza nie u|yteczne) dla dzi- aBania menad|era pakietów u|ywanego na tym komputerze. Analogicznie, programy do zarzdzania pakietami z innych dystrybucji mog skutecznie rozpakowa swoje archiwa na komputerze z zainstalowanym Debianem, ale prawopodobnie spowoduje to, |e menad|er pakietów Debiana nie bdzie poprawnie dziaBa, gdy trzeba bdzie zaktual- izowa lub usun pakiety, lub nawet podczas tworzenia listy pakietów zainstalowanych w systemie. Lepsze rozwizanie: Linux File System Standard (a wic i Debian GNU/Linux) wymaga, aby podkatalogi w /usr/local/, byBy w peBni dostpne dla u|ytkowników. Dlatego u|ytkownicy mog rozpakowa  obce pakiety w tym katalogu, zarzdza ich konfigu- racj, aktualizowa i usuwa zale|nie od potrzeby. 3.5 Czy w Debianie mog uruchamia moje bardzo stare programy  a.out ? Czy na pewno cigle masz takie programy? :-) Aby uruchomi program, który ma formata.out(np., QMAGIC lub ZMAGIC), RozdziaB 3. Zagadnienia zwizane z kompatybilno[ci 12 " Bdz pewny, |e Twoje jdro wspiera uruchamianie programów wykonywal- nych a.out, albo poprzez wkompilowanie tego bezpo[rednio do jdra (CON- FIG_BINFMT_AOUT=y) albo jako moduB (CONFIG_BINFMT_AOUT=m). (Pakiet z obrazem jdra Debiana zawiera moduBbinfmt_aout.) Je|eli jdro Twojego Debiana obsBuguje uruchamianie plików wykonywalnych a.out za po[rednictwem moduBu, wtedy musisz by pewny, |e moduB binfmt_aout jest zaBadowany. Mo|esz to zrobi w czasie procesu startu sytemu poprzez dodanie lini binfmt_aoutdo pliku/etc/modules. Mo|esz to tak|e zrobi z lini poleceD, poprzez wpisanie polecenia insmod DIRNAME/binfmt_aout.o gdzie DIRNAME jest nazw katalogu, gdzie jest przechowywany moduB zbudowany dla tej wersji jdra, która w danej chwili jest u|ywana. W systemie z jdrem w wersji 2.2.17 DIRNAME bdzie /lib/modules/2.2.17/fs/. " zainstaluj pakietlibc4, który mo|esz znalez w jednej z dystrybucji wydanej przed 2.0 (poniewa| wtedy usunito ten pakiet). Mo|esz spróbowa jakiego[ starego CD-ROMu z Debianem (Debian 1.3.1 nadal zawiera ten pakiet) lub zobacz ftp://archive. debian.org/debian-archive/. " Je[li program, który chcesz uruchomi jest klientem X-ów a.out, zainstaluj pakiet xcompat(zobacz powy|ej w celu sprawdzenia dostpno[ci). Je[li posiadasz komercyjny program w formaciea.out, to dobry czas na poproszenie autorów o aktualizacj w formacieELF. 3.6 Czy mog na Debianie uruchomi moje stare programy libc5? Tak. Zainstaluj po prostu wymagane biblioteki libc5 z cz[ci oldlibs (zawierajcej stare pakiety wBa[nie dla zgodno[ci ze starymi aplikacjami). 3.7 Czy mog na Debianie skompilowa stare programy libc5? Tak. Zainstalujlibc5-altdevialtgcc(z cz[cioldlibs). Mo|esz znalez odpowiednie, skompilowane z libc5 gcc i g++ w katalogu /usr/i486-linuxlibc1/bin. Umie[ je w zmiennej $PATH tak bymakei inne programy uruchamiaBy je jako pierwsze. Je[li musisz skompilowa klienta X-ów libc5, zainstaluj pakietyxlib6ixlib6-altdev. Uwa|aj, bo [rodowisko libc5 nie jest ju| w peBni obsBugiwane przez nasze pakiety. 3.8 Jak mog zainstalowa nie-Debianowy program? Pliki znajdujce si w katalogu /usr/local/ nie s pod kontrol systemu zarzdzania pakietami Debiana. Dlatego dobr praktyk jest umieszczanie zródeB swoich programów w RozdziaB 3. Zagadnienia zwizane z kompatybilno[ci 13 /usr/local/src/. Dla przykBadu mo|esz rozpakowa pliki z archiwum  co[tam.tar do katalogu/usr/local/src/foo. Po kompilacji binaria przenie[ do/usr/local/bin/, bib- lioteki do/usr/local/lib/, a wszelkie pliki konfiguracyjne do/usr/local/etc/. Je[li Twoje programy i/lub pliki naprawd musz by umieszczone w jakich[ innych lokaliza- cja to nadal mo|esz trzyma je w/usr/local/i utworzy odpowiednie dowizania symbol- iczne z wymaganych lokalizacji do/usr/local/. Np. mo|esz zrobi dowizanie ln -s /usr/local/bin/co[tam /usr/bin/co[tam W ka|dym przypadku, je[li licencja programu pozwala na redystrybucj powiniene[ zas- tanowi si nad stworzeniem pakietu i przesBaniu go do Debiana. Przewodniki jak sta si opiekunem pakietu s zaBczone w podrczniku Polityki Debiana (zobacz  Jakie inne doku- mentacje istniej dla systemu Debian GNU/Linux? na 59 stronie). 3.9 Dlaczego otrzymuj bBdy  Can t find libX11.so.6 przy uruchamianiuczego[tam? Taki bBd oznacza mo|e, |e program jest zBczony z bibliotekami X11 w wersji libc5. W takim przypadku musisz zainstalowa pakietxlib6z cz[cioldlibs. Mo|esz otrzymywa podobne komunikaty o bBdach odnoszce si do pliku libXpm.so.4. W takim przypadku nale|y zainstalowa bibliotek XPM w wersji libc5 z pakietuxpm4.7z cz[ci oldlibs. 3.10 Dlaczego nie mog skompilowa programów u|ywajcych libtermcap? Zamiast bazy oraz biblioteki termcap Debian u|ywa bazy terminfo oraz biblioteki ncurses opisujcej interfejsy terminali. U|ytkownicy kompilujcy programy, które wyma- gaj pewnej wiedzy o interfejsie terminali powinni podmieni odwoBania do biblioteki libtermcapnalibncurses. By obsBugiwa binaria, które zostaBy ju| poBczone z bibliotek termcap i do których nie posiadasz zródeB, Debian udostpnia pakiet termcap-compat. W nim zawarte s libtermcap.so.2 i /etc/termcap. Zainstaluj ten pakiet je[li program nie uruchamia si wypisujc komunikat  can t load library  libtermcap.so.2  lub wspomina o brakujcym pliku /etc/termcap. 3.11 Dlaczego nie mog zainstalowa AccelX? AccelX u|ywa do instalacji biblioteki termcap. Zobacz  Dlaczego nie mog skompilowa programów u|ywajcych libtermcap? na tej samej stronie. RozdziaB 3. Zagadnienia zwizane z kompatybilno[ci 14 3.12 Dlaczego moje stare aplikacje Motif XFree 2.1 nie dziaBaj? Musisz zainstalowa pakiet motifnls, który dostarcza pliki konfiguracyjne dla XFree-2.1 pozwalajce aplikacjom Motifa skompilowanym pod XFree-2.1 uruchamia si pod XFree-3.1. Bez tych plików niektóre aplikacje Motifa skompilowane na innych komputerach (takich jak Netscape) mog si zawiesza przy próbie kopiowania i wklejania do pól tekstowych. Mog wystpowa równie| inne problemy. 15 RozdziaB 4 Oprogramowanie dostpne w Debianie 4.1 Jakiego typu aplikacje i programy narzdziowe oferuje Debian GNU/Linux? Tak jak wikszo[ dystrybucji Linuksa, Debian GNU/Linux oferuje: " gBówne publikacje GNU sBu|ce do programowania, obsBugi plików i obróbki tekstu, takie jak gcc, g++, make, texinfo, Emacs, powBoka Bash i wiele ulepszonych narzdzi systemu Unix, " Perl, Python, Tcl/Tk i ró|ne powizane z nimi programy, moduBy i biblioteki, " TeX (LaTeX) i Lyx, dvips, Ghostscript, " X Window System, który udostpnia sieciowy graficzny interfejs u|ytkownika wraz z niezliczon ilo[ci aplikacji napisanych dla [rodowiska X takich jak GNOME, " peBen wachlarz aplikacji sieciowych: serwery protokoBów internetowych takich jak HTTP (WWW), FTP, NNTP (news), SMTP i POP (poczta), serwery nazw; dostpne s przegldarki internetowe i narzdzia do tworzenia stron WWW. Debian obejmuje ponad 15180 pakietów, poczwszy od serwerów wiadomo[ci i przegldarek poprzez programy obsBugujce dzwik, programy faksujce, bazy danych i arkusze kalkula- cyjne, programy do obróbki obrazu, komunikacji, sieci, narzdzia pocztowe, serwery sieciowe, a nawet programy obsBugujce ham-radio. Cz[ programów jest dostpna jako pakiety Debiana, cho - z powodu restrykcji licencyjnych - nie s formaln cz[ci dystrybucji. Ich aktualna ilo[ to 450. 4.2 Kto to wszystko napisaB? Autorzy ka|dego z programów w pakiecie s wymienieni w pliku /usr/doc/PAKIET/copyright, gdzie PAKIET nale|y zastpi nazw pakietu. RozdziaB 4. Oprogramowanie dostpne w Debianie 16 Koordynatorzy, którzy z tego oprogramowania utworzyli pakiet dla systemu Debian GNU/Linux s wymienieni w pliku kontrolnym (zobacz  Czym jest plik kontroli w pakiecie systemu Debian? na 29 stronie), znajdujcym si w ka|dym pakiecie. 4.3 W jaki sposób mog pobra aktualn list programów, które ist- niej w pakietach Debiana? Kompletna lista jest dostpna w dwóch cz[ciach: lista pakietów, które mog by wszdzie dystrybuowane z dowolnego serwera lus- trzanego Debiana (http://www.debian.org/distrib/ftplist/), w pliku indices/Maintainers. Ten plik zawiera nazwy pakietów oraz nazwiska i adresy ich koordynatorów. lista pakietów, które nie mog by dystrybuowane poza Stany Zjednoczone z dowolnego serwera lustrzanego Debiana non-US (http://www.debian.org/misc/README. non-US), w plikuindices-non-US/Maintainers. Ten plik zawiera nazwy pakietów oraz nazwiska i adresy ich koordynatorów. Strona Dostp do pakietów Debiana przez WWW (http://packages.debian.org/) w wygodny sposób przedstawia informacj o pakietach podzielonych na okoBo dwadzie[cia  sekcji archiwum Debiana. 4.4 Czego brakuje? Lista programów, które wci| czekaj na umieszczenie w pakietach Debiana to Work-Needing and Prospective Packages list (http://www.debian.org/devel/wnpp/). Wicej informacji o dodawaniu brakujcych rzeczy znajdziesz  W jaki sposób mog zosta deweloperem Debiana? na 65 stronie. 4.5 Dlaczego podczas kompilowania programów dostaj komunikat  ld: cannot find -lfoo ? Dlaczego nie ma libfoo.so w pakiecie bibliotek Debiana? Polityka Debiana wymaga, by taki link symboliczny (np. do libfoo.so.x.y.z) byB umieszczany w oddzielnym pakiecie dla deweloperów. Takie pakiety zwykle nazywaj si libfoo-dev lub libfooX-dev (zakBadajc, |e pakiet z bibliotek nazywa si libfooX, gdzie X jest numerem). RozdziaB 4. Oprogramowanie dostpne w Debianie 17 4.6 Czy Debian obsBuguje Jav? Oficjalny Java Development kit z Sun Microsystems nie jest oprogramowaniem wolnodostp- nym, i nie mo|e znajdowa si w dystrybucji Debiana. Jednak|e zarówno JDK jak i kilka wol- nych implementacji technologii Java s dostpne w pakietach Debiana. Mo|esz pisa, popraw- ia i uruchamia w Debianie programy napisane w Javie. Uruchomienie apletu Javy wymaga przegldarki internetowej z mo|liwo[ci obsBugi tech- nologii Java. Kilka przegldarek dostpnych w Debianie, takie jak Mozilla czy Konqueror obsBuguje wtyczk Java, co pozwala na uruchamianie w nich apletów Java. Netscape Navi- gator, cho nie jest wolnym oprogramowaniem, równie| jest dostpny jako pakiet Debiana i potrafi uruchamia aplety Javy. Signij do Debian Java FAQ (http://www.debian.org/doc/manuals/ debian-java-faq/) po wicej informacji. 4.7 Jak mog sprawdzi, czy u|ywam Debiana i której jego wersji? W celu upewnienia si, |e twój system zostaB zainstalowany z prawdziwych dysków dystry- bucyjnych Debiana sprawdz, czy istnieje plik /etc/debian_version, który zawiera tylko jedn lini z numerem wersji takim, jaki wynika z pakietubase-files. Obecno[ programu dpkg [wiadczy o tym, |e mo|esz instalowa pakiety Debiana w swoim systemie, ale program ten zostaB zaadoptowany przez wiele innych systemów operacyjnych i architektur, wic przestaB to by wiarygodny sposób upewniania si, |e twój system to Debian GNU/Linux. Musisz pamita, |e Debian skBada si z wielu cz[ci, z których niemal ka|da mo|e by uaktu- alniana niezale|nie. Ka|de wydanie Debiana zawiera starannie zdefiniowan i niezmienn zawarto[. Uaktualnienia s dostpne oddzielnie. Jednowierszowy opis statusu instalacji pakietu foo jest dostpny po wydaniu polecenia dpkg --list foo. By zobaczy wersj wszystkich aktualnie zainstalowanych pakietów, uruchom: dpkg -l Bardziej szczegóBowa informacja dostpna jest przez: dpkg --status foo 4.8 Jak Debian obsBuguje jzyki inne ni| angielski? " Debian GNU/Linux jest rozpowszechniany z mapami znaków dla blisko dwóch tuz- inów klawiatur wraz z narzdziami (w pakiecie kbd) do instalowania, przegldania i modyfikowania map. Podczas instalacji systemu u|ytkownik jest proszony o okre[lenie klawiatury RozdziaB 4. Oprogramowanie dostpne w Debianie 18 " Znaczna wikszo[ programów w pakietach obsBuguje wprowadzanie znaków innych ni| US-ASCII u|ywanych w innych jzykach (np. ISO-8859-1 czy ISO-8859-2); niektóre programy obsBuguj wielobajtowe jzyki, takie jak japoDski czy chiDski. " Obecnie dostpna jest dokumentacja w jzyku niemieckim, hiszpaDskim, wgierskim, fiDskim, wBoskim, japoDskim, koreaDskim i polskim poprzez pakiet manpages-JZYK (gdzie JZYK jest dwuliterowym kodem kraju). Aby korzysta z dokumentacji w innym jzyku ni| angielski, nale|y ustawi odpowiedni warto[ zmiennej LC_MESSAGES. Na przykBad dla polskich stron dokumentacji (tzw. manuals), zmienna LC_MESSAGES musi mie warto[  pl_PL . Spowoduje to, |e program man bdzie staraB si znalez w /usr/share/man/pl/polsk dokumentacj. 4.9 Jak wygldaj regulacje prawne dotyczce amerykaDskich przepisów eksportowych? Prawo amerykaDskie zabrania eksportu zaawansowanych technologii obronnych, takich jak np. programy szyfrujce. Dotyczy to m.in. PGP czy SSH. Aby uchroni przed ryzykiem postpowania wbrew prawu, niektóre pakiety Debiana dostpne s tylko z serwera non-USftp://non-US.debian.org/debian-non-US/. Jest tak|e kilka serwerów lustrzanych poza Stanami Zjednoczonymi. PeBna lista znajduje si tutaj (ftp://non-US.debian.org/debian-non-US/README.non-US). 4.10 Gdzie podziaB si pine? Z powodu obostrzeD w licencji, znajduje si on w obszarze non-free. Ponadto licencja nie zezwala nawet na rozpowszechnianie zmodyfikowanych plików binarnych, bdziesz wic musiaB samodzielnie go skompilowa z plików zródBowych i nakBadek Debiana. Nazwa pakietu ze zródBami topine. Mo|esz u|y pakietupine-trackerby uzyska infor- macj o konieczno[ciach uaktualnieD. Zauwa|, |e jest wiele darmowych zamienników zarówno pine jak i pico, takich jak mutt i nano, które dostpne s w gBównej cz[ci pakietów. 19 RozdziaB 5 Archiwa FTP Debiana 5.1 Do czego sBu| te wszystkie katalogi w archiwach FTP Debiana? Programy przystosowane dla Debiana dostpne s w jednym z kilku katalogów na ka|dym serwerze lustrzanym Debiana. Katalog dists jest skrótem od  distributions (z ang. dystrybucje) i jest miejscem, gdzie umieszczane s aktualnie dostpne wydania (i zapowiedzi wydaD). Katalogpoolzawiera aktualne pakiety, zobacz  Co jest w katalogupool? na 24 stronie. Dodatkowo udostpnione s nastpujce katalogi: /tools/: Narzdzia DOS owe do tworzenia dyskietek startowych, dzielenia dysku na partycje, kompresji i dekompresji plików oraz startowania Linuksa. /doc/: Podstawowa dokumentacja Debiana, czyli FAQ (najcz[ciej zadawane pytania), infor- macje o systemie zgBaszania bBdów itp. /indices/: Pliki Maintainers i override.[The Maintainers file and the override files.] /project/: gBównie materiaBy opiekunów takie jak: project/experimental/: Ten katalog zawiera pakiety i narzdzia, nad którymi cigle tr- waj prace i s aktualnie na etapie testów alfa. U|ytkownicy nie powinni tych paki- etów u|ywa, poniewa| mo|e to by niebezpieczne, nawet dla najbardziej do[wiad- czonych. project/orphaned/: Pakiety osierocone, czyli porzucone przez swoich opiekunów i wyco- fane z dystrybucji. 5.2 Ile dystrybucji Debiana jest w katalogudists? Zazwyczaj s tam trzy dystrybucje,  stable (stabilna),  testing (testowana),  unstable (ni- establina, rozwijana). Czasami jest tak|e dystrybucja  frozen (zamro|ona) (zob.  A co z RozdziaB 5. Archiwa FTP Debiana 20  frozen ? na ssiedniej stronie). 5.3 A co z tymi wszystkimi nazwami jak  slink ,  potato itp.? S to tylko swego rodzaju  kryptonimy . Kiedy dystrybucja Debiana jest w fazie przygo- towywania, nie ma numeru wersji, tylko kryptonim. ZostaBy one nadane, |eby uBatwi prac serwerom lustrzanym i unikn zbdnego kopiowania, kiedy dystrybucja np. zmienia stan z niestabilnego na stabilny. Aktualnie, stablejest dowizaniem symbolicznym dowoody(i.e. Debian GNU/Linux 3.1) atestingdosarge. Oznacza to, |ewoodyjest aktualnie dystrybucj stabiln, asargejest w fazie testów. unstable jest staBym dowizaniem symbolicznym do sid, jako |e sid jest zawsze wersj niestabiln (see  Dystrybucja  sid ? na nastpnej stronie). 5.3.1 Jakie inne nazwy byBy wcze[niej? Wcze[niej u|ywano nazw: buzzdla wydania 1.1,rexdla wydania 1.2,bodla wydania 1.3.x, hammdla wydania 2.0,slinkdla wydania 2.1 ipotatodla wydania 2.2. 5.3.2 W jaki sposób powstaj nazwy wydaD? Jak na razie byBy zapo|yczane z filmu  Toy Story wytwórni Pixar. " buzz - (Buzz Lightyear) astronauta, " rex - tyranozaur, " bo - (Bo Peep) dziewczynka, która zaopiekowaBa si owieczk, " hamm - [winka-skarbonka, " slink - (Slinky Dog)  przegubowy pies, " potato - oczywi[cie Pan Ziemiak, " woody - drewniany kowboj, " sarge - sier|ant w armii plastikowych |oBnierzyków. RozdziaB 5. Archiwa FTP Debiana 21 5.4 A co z  frozen ? Kiedy dystrybucja  testing jest wystarczajco dojrzaBa, kierownik wydania zaczyna j  zam- ra|a . Zmniejszane jest tempo aktualizacji pakietów, aby ograniczy ilo[ bBedów, które po- jawiaj si w wersji niestabilnej, przenoszonych do testowej. Po pewnym czasie, dystrybucja  testing jest caBkowicie zamro|ona, co oznacza wstrzymanie aktualizacji pakietów, o ile nie zawieraj krytycznych dla wydania bBdów. Dystrybucja zam- ro|ona przechodzi przez kilkumiesiczny okres próbny skBadajcy si na przemian z aktual- izacji i z okresów gBbokiego zamro|enia nazywanych  cyklami testowymi . Prowadzimy list bBdów w dystrybucji  testing , które mog spowodowa wstrzymanie konkretnego pakietu, lub caBego wydania. W momencie, kiedy liczba takich bBdów spad- nie poni|ej maksymalnej akceptowalnej warto[ci, dystrybucja uznawana jest za stabiln i wydawana z kolejnym numerem wersji. Wraz z nowym wydaniem, zdezaktualizowana poprzednia dystrybucja  stable przenoszona jest do archiwum. Wicej informacji znajdziesz pod adresem Debian - archiwum (http:// www.debian.org/distrib/archive). 5.5 Dystrybucja  sid ? sid czyli unstable jest miejscem, do którego trafia wikszo[ nowych pakietów. Dystrybucja ta nigdy nie doczeka si bezpo[redniego wydania, poniewa| pakiety przeznaczone do wydania musz najpierw wej[ do dystrybucji testing, aby mogBy by pozniej wydane w dystrybucji stable. sid zawiera pakiety zarówno dla architektur przeznaczonych do wydania jak i tych nie wydawanych. Nazwa  sid tak|e pochodzi z filmu  Toy Story : Sid byB chBopcem z ssiedztwa, który psuB zabawki :-) 5.5.1 Zapiski historyczne o dystrybucji  sid Kiedy dzisiejszy Sid jeszcze nie istniaB, organizacja sieciowych archiwów Debiana miaBa jedn du| wad: kiedy dokBadano now architektur do bie|cej dystrybucji unstable, pakiety zro- bione dla niej mogBy by wydane dopiero wtedy, gdy ta dystrybucja stawaBa si now dystry- bucj stable. Dla wielu architektur nie dochodziBo do tego i trzeba byBo przenosi odpowiada- jce im katalogi, gdy dochodziBo do wydania dystrybucji. ByBo to niepraktyczne, poniewa| przenoszenie katalogów silnie obci|aBo Bcza. Administratorzy archiwów sieciowych przez kilka lat obchodzili ten problem, umieszczajc binaria dla architektur jeszcze nie wydanych w specjalnym katalogu o nazwie sid. Dla ar- chitektur jeszcze nie wydanych, tworzono w chwili wydania dowizanie z aktualnego kata- logu stable do sid i od tej pory tworzono je w drzewie unstable, jak zwykle. Takie rozwizanie byBo troch mylce dla u|ytkowników. RozdziaB 5. Archiwa FTP Debiana 22 Z nadej[ciem katalogu  pool (zobacz  Co jest w katalogu pool? na 24 stronie) zaczto zapisywa pakiety binarne w lokalizacji kanonicznej w tym|e katalogu, niezale|nie od dys- trybucji, wic wydanie dystrybucji przestaBo by zwizane z poddawaniem serwerów lus- trzanych du|ym obci|eniom (natomiast mamy do czynienia z do[ sporymi, rozBo|onymi w czasie obci|eniami w trakcie caBego procesu rozwijania dystrybucji). 5.6 Co zawiera katalog stable? " stable/main/: Ten katalog zawiera pakiety oficjalnie uznawane za najbardziej aktualne wydanie systemu Debian GNU/Linux. Wszystkie z tych pakietów s zgodne z Wytycznymi Debiana dotyczcymi Opro- gramowania Wolnodostpnego (http://www.debian.org/social_contract# guidelines) i mo|na je swobodnie u|ywa, a tak|e rozpowszechnia. " stable/non-free/: Ten katalog zawiera informacje o pakietach, których rozpowszech- nianie zostaBo ograniczone przez wymagania stawiane dystrybutorowi, które mówi o zwróceniu szczególnej uwagi, na kwestie praw autorskich danego programu. Na przykBad, licencje niektórych pakietów zabraniaj komercyjnego rozpowszechnia- nia. Inne znowu mog by redystrybuowane, ale s typu shareware, a nie wolnym oprogramowaniem. Zanim wBczy si którykolwiek z tych pakietów do jakiej[ redys- trybucji (np. na CD-ROMie), nale|y przestudiowa jego licencj i prawdopodobnie przeprowadzi odpowiednie negocjacje. " stable/contrib/: Ten katalog zawiera informacje o pakietach wolnych w rozumieniu DFSG (Debian Free Software Guidelines) i podlegajcych swobodnemu rozpowszech- nianiu, ale w jaki[ sposób zale|nych od pakietu, który swobodnemu rozpowszechnianiu nie podlega i z tej przyczyny jest dostpny w sekcji non-free. 5.7 Co zawiera katalog testing? Pakiety s przenoszone do katalogu testing po tym gdy przejd stosowny okres testowania w unstable. Musz by zsynchronizowane ze wszystkimi architekturami na których byBy zbu- dowane i nie mog posiada zale|no[ci, które czyniByby je niemo|liwymi do zainstalowania. Musz równie| posiada mniej bBdów krytycznych dla wydania od wersji która jest dostpna w testing. W ten sposób mamy nadziej, |e  testing jest zawsze bli|ej by sta si kandydatem do wydania. Wicej informacji o ogólnym stanie  testing oraz o poszczególnych pakietach dostpnych jest nahttp://www.debian.org/devel/testing RozdziaB 5. Archiwa FTP Debiana 23 5.8 Co zawiera katalog unstable? Katalog  unstable to aktualny stan prac deweloperów. Zapraszamy u|ytkowników do u|y- wania i testowania tych pakietów, ale ostrzegamy, o ich stanie gotowo[ci. Przewag u|ywania dystrybucji niestabilnej jest fakt bycia zawsze na czasie z nowinkami systemu GNU/Linux, ale je[li co[ pójdzie nie tak to nie licz na pomoc ;) W  unstable istniej równie| podkatalogi main, contrib, non-free o takim samym przeznacze- niu jak w  stable , 5.9 Czym s te wszystkie katalogi wewntrzdists/stable/main? W ka|dym z gBównych drzew katalogów (dists/stable/main,dists/stable/contrib, dists/stable/non-free, dists/unstable/main/, itd.), pakiety binarne prze- chowywane s w podkatalogach których nazwy wskazuj na jak architektur zostaBy skompilowane: " binary-all/, dla pakietów, które s niezale|ne od architektury. Katalog zawiera na przykBad skrypty Perla lub czyst dokumentacj. " binary-i386/, dla pakietów uruchamianych na maszynach PC 80x86. " binary-m68k/, dla pakietów uruchamianych na maszynach opartych na procesorach Motorola 680x0. Aktualnie jest to robione gBównie dla komputerów Atari i Amiga oraz dla niektórych pByt przemysBowych opartych na standardzie VME. " binary-sparc/, dla pakietów uruchamianych na stacjach Sun SPARC. " binary-alpha/, dla pakietów uruchamianych na maszynach DEC Alpha. " binary-powerpc/, dla pakietów uruchamianych na maszynach PowerPC. " binary-arm/, dla pakietów uruchamianych na maszynach ARM. Zauwa|, |e aktualne pakiety binarne dla woodiego i kolejnych wydaD nie znajduj si ju| w tych katalogach, ale w gBównym katalogu pool. Pliki indeksów (Packages i Packages.gz) zostaBy zostawione dla zgodno[ci. Zobacz  Na jakim sprzcie mo|na uruchomi system Debian GNU/Linux? na 9 stronie by dowiedzie si wicej. 5.10 Gdzie jest kod zródBowy? Udostpniony jest kod zródBowy ka|dego elementu systemu Debian. Co wicej, ustalenia licencji wikszo[ci programów w systemie nakazuj aby kod zródBowy, albo informacja, gdzie jest udostpniony byBa rozpowszechniana razem z programami. RozdziaB 5. Archiwa FTP Debiana 24 Zazwyczaj kod zródBowy jest umieszczony w katalogach  source , które s umieszczone w tym samym miejscu, co katalogi z binariami przeznaczonymi dla konkretnych architektur. Ak- tualnie mo|na go znalez w katalogu pool (zobacz  Co jest w katalogu pool? na tej samej stronie). Aby pobra zródBa bez zagBbiania si w struktur archiwum, spróbuj u|y polecenia apt-get source nazwapakietu. Niektóre pakiety, ze wzgldu na ograniczenia zawarte w ich licencji, publikowane s tylko w postaci zródeB. PrzykBadem takiego pakietu jestpine, zajrzyj do  Gdzie podziaB si pine? na 18 stronie aby dowiedzie sie wicej. Kod zródBowy mo|e, ale nie musi by dostpny dla pakietów w katalogach  contrib i  non- free , które formalnie nie s cz[ci systemu Debian. 5.11 Co jest w katalogupool? Dawniej pakiety byBy skBadowane w podkatalogach katalogu dists odpowiadajcych dys- trybucji, która je zawieraBa. WynikaBy z tego ró|ne trudno[ci, np. serwery lustrzane musiaBy pobiera du|e ilo[ci danych, kiedy wprowadzano wiksze poprawki. Pakiety przechowywane s w wielkim  worku ( pool ), którego struktura oparata jest na nazwach pakietów zródBowych. Aby daBo si nim Batwiej zarzdza, podzielono go na pod- katalogi wedBug sekcji ( main ,  contrib ,  non-free ) oraz pierwszych liter nazw pakietów. W tym drzewie umieszczone s katalogi dla ka|dego pakietu, które zawieraj binaria dla wszys- tkich architektur oraz zródBa, z których je wygenerowano. Mo|esz sprawdzi gdzie jest umieszczony pakiet wydajc polecenie apt-cache showsrc nazwapakietu i odczytujc lini  Directory: . Na przykBad pakiety apache s prze- chowywane w pool/main/a/apache/. Poniewa| jest bardzo du|o pakietów lib*, s one traktowane w nieco odmienny sposób: na przykBad pakiety libpaper umieszczone s w pool/main/libp/libpaper/. Katalogidistss cigle u|ywane do przechowywania plików z indeksami przez programy takie jakapt. Tak|e, starsze dystrybucje nie zostaBy przystosowane do u|ywania mechanizmu  pools . Nie musisz zaprzta sobie gBowy tymi informacjami, apt i przypuszczalnie dpkg-ftp (zobacz  Jak mog utrzyma cigle aktualn wersj Debiana? na 44 stronie) zajm si tym za ciebie. 5.12 Co jest w  incoming ? Kiedy opiekun przesyBa pakiet do archiwum, umieszcza si go w katalogu  incoming do czasu potwierdzenia jego pochodzenia i sprawdzenia, czy rzeczywi[cie ma zosta tam umieszczony. Zazwyczaj nikt nie powinien instalowa pakietów z tego katalogu. Jednak|e dla bardzo rzadkich przypadków awaryjnych jest on udostpniony pod adresem http://incoming. RozdziaB 5. Archiwa FTP Debiana 25 debian.org/. Mo|esz pobra z niego pakiety samodzielnie, sprawdzi podpisy GPG i sumy kontrolne MD5 w plikach .changes i .dsc a nastpnie je zainstalowa. RozdziaB 5. Archiwa FTP Debiana 26 27 RozdziaB 6 Podstawy zarzdzania systemem pakietów Debiana 6.1 Czym jest pakiet w systemie Debian? Pakiety ogólnie zawieraj wszystkie pliki potrzebne aby zaimplementowa zbiór powizanych poleceD lub cech. S dwa typy pakietów w Debianie: " Pakiety binarne, które zawieraj pliki wykonywalne, konfiguracyjne , strony man oraz info, informacje o prawach autorskich i inn dokumentacj. Pakiety te s rozpowszech- niane w specyficznym dla systemu Debian formacie archiwum (zobacz  Jaki jest format pakietu binarnego w systemie Debian? na nastpnej stronie); wyró|niane s zazwyczaj przez rozszerzenie pliku  .deb . Pakiety binarne mog by rozpakowane narzdziem systemu Debiandpkg; szczegóBy s opisane w tym dokumencie. " Pakiety zródBowe, które skBadaj si z pliku.dscopisujcego zródBowy pakiet (wBcznie z nazwami nastpnych plików) , .orig.tar.gz zawierajcy oryginalne, niezmody- fikowane zródBo w skompresowanym gzipem archiwum tar i plik .diff.gz zawier- ajcy zazwyczaj zmiany zwizane z systemem Debian wprowadzone w oryginalnym zródle. Narzdziedpkg-sourcepakuje i rozpakowuje archiwa zródBowe systemu De- bian; szczegóBy s zawarte w tym dokumencie. Instalacja oprogramowania przez system pakietów u|ywa  zale|no[ci , które s ostro|nie pro- jektowane przez opiekunów pakietów. Te zale|no[ci s udokumentowane w plikucontrol zwizanym z ka|dym pakietem. Dla przykBadu, pakiet zawierajcy kompilator GNU C (gcc  zale|y od pakietu binutils, który zawiera konsolidator i asembler. Je|eli u|ytkownik spróbuje zainstalowa gcc bez wcze[niej zainstalowanego binutils, system zarzdzania pakietami (dpkg) wy[le wiadomo[ z bBdem, |e potrzeba jeszcze binutils i zatrzyma in- stalacjgcc. (Jednak, uBatwienie to mo|e by pominite przez upartego u|ytkownika, zobacz dpkg(8).) Zobacz wicej w  Co oznacza powiedzenie, |e pakiet Zale|y, Zaleca, Proponuje, Wchodzi w konflikt, Zastpuje lub Dostarcza inny pakiet? na 32 stronie poni|ej. RozdziaB 6. Podstawy zarzdzania systemem pakietów Debiana 28 Narzdzia pakietowe systemu Debian mog by u|yte do: " manipulowania i zarzdzania pakietami lub cz[ciami pakietów, " jako pomoc dla u|ytkownika przy rozBo|eniu pakietów, które musz by przeniesione za pomoc ograniczonego rozmiarem no[nika takiego, jak dyskietka, " pomocy wykonawcom w tworzeniu archiwum pakietów, i " pomocy u|ytkownikom w instalacji pakietów, które znajduj si na zdalnym serwerze FTP. 6.2 Jaki jest format pakietu binarnego w systemie Debian?  Pakiet systemu Debian lub plik archiwum systemu Debian zawiera pliki wykonywalne, bib- lioteki i dokumentacj, zwizane z poszczególnymi cz[ciami programu lub zbiorem pow- izanych programów. Normalnie, plik archiwum systemu Debian ma nazw, która koDczy si na.deb. Wewntrzny format pakietu binarnego Debiana jest opisany w instrukcji deb(5). Ten wewntrzny format jest tematem zmian (pomidzy gBównymi wydaniami systemu Debian GNU/Linux), dlatego zawsze u|ywajdpkg-deb(1)do manipulowania plikami.deb. 6.3 Dlaczego nazwy plików pakietów w systemie Debian s tak dBugie? Nazwy plików pakietów binarnych systemu Debian s podporzdkowane nastpujcej kon- wencji: <foo>_<VersionNumber>-<DebianRevisionNumber>.deb Zauwa|, |e foo jest zobowizane by nazw pakietu. Mo|na pozna nazw pakietu, zwizanego ze szczególnym plikiem archiwum systemu Debian (.deb file), wykorzystujc do sprawdzenia jeden z nastpujcych sposobów: " obejrzyj plik  Packages w katalogu, gdzie jest on przechowany na stronie FTP archi- wum systemu Debian. Ten plik zawiera zwrotk opisujc ka|dy pakiet; pierwsze pole w ka|dej zwrotce jest formaln nazw pakietu. " u|yj polecenia dpkg --info foo_VVV-RRR.deb (gdzie VVV i RRR s odpowied- nio wersj i poprawk pakietu w pytaniu). Polecenie to wy[wietli, pomidzy innymi rzeczami, rozwinit nazw pakietu odpowiadajc plikowi archiwum. Cz[ VVV jest numerem wersji ustanawianym przez gBównego programist. Nie ma stan- dardów w tym miejscu, wic numer wersji mo|e posiada format tak zró|nicowany jak  19990513 i  1.3.8pre1 . RozdziaB 6. Podstawy zarzdzania systemem pakietów Debiana 29 Cz[RRRjest numerem weryfikacji w systemie Debian, i jest ustalany przez dewelopera De- biana (lub indywidualnego u|ytkownika je[li wybierze zbudowanie pakietu samemu). Ten numer zgadza si z poziomem weryfikacji pakietu systemu Debian, dlatego nowy poziom weryfikacji zazwyczaj oznacza zmiany w pliku Makefile (debian/rules), pliku kontroli (debian/control), skryptach instalacyjnych i usuwajcych (debian/p*), lub w plikach konfiguracyjnych u|ytych w pakiecie. 6.4 Czym jest plik kontroli w pakiecie systemu Debian? SzczegóBy dotyczce tre[ci pliku kontroli s zawarte w instrukcji Debian Packaging, rozdziaB 4, zobacz  Jakie inne dokumentacje istniej dla systemu Debian GNU/Linux? na 59 stronie. W skrócie, przykBadowy plik kontroli jest pokazany poni|ej dla pakietu systemu Debian hello: Package: hello Priority: optional Section: devel Installed-Size: 45 Maintainer: Adam Heath <doogie@debian.org> Architecture: i386 Version: 1.3-16 Depends: libc6 (>= 2.1) Description: The classic greeting, and a good example The GNU hello program produces a familiar, friendly greeting. It allows nonprogrammers to use a classic computer science tool which would otherwise be unavailable to them. . Seriously, though: this is an example of how to do a Debian package. It is the Debian version of the GNU Project s  hello world program (which is itself an example for the GNU Project). Pole Package zawiera nazw pakietu. To jest nazwa, za pomoc której pakiet mo|e by przetwarzany przez narzdzia pakietowe i zazwyczaj jest podobna, ale nie koniecznie taka sama, jak pierwsza cz[ nazwy pliku archiwum systemu Debian. Pole Version zawiera numer wersji nadany przez gBównego programist i (w ostatniej cz[ci) poziom weryfikacji programu w pakiecie systemu Debian, tak jak jest to wyja[nione w  Dlaczego nazwy plików pakietów w systemie Debian s tak dBugie? na ssiedniej stronie. Pole Architecture okre[la chip, dla którego ten konkretny pakiet binarny zostaB skompilowany. Pole Depends podaje list pakietów, które musz by zainstalowane w podanej kolejno[ci, aby z sukcesem zainstalowa pakiet. Pole Installed-Size wskazuje ile miejsca na dysku zabierze zainstalowany pakiet. Pole to jest przeznaczone do u|ytku przez programy instalujce, aby pokaza czy jest dostpna wystar- czajca ilo[ miejsca na dysku by zainstalowa program. RozdziaB 6. Podstawy zarzdzania systemem pakietów Debiana 30 Linia Section podaje nazw  sekcji , czyli gdzie ten pakiet systemu Debian jest prze- chowywany na stronach FTP systemu Debian. Jest to nazwa podkatalogu (wewntrz jednego z gBównych katalogów, zobacz  Do czego sBu| te wszystkie katalogi w archiwach FTP Debiana? na 19 stronie), gdzie pakiet jest przechowywany. Pole Priority wskazuje jak wa|ny jest ten pakiet dla instalacji tak, aby pseudo-inteligentne programy jak dselect lub console-apt mogBy sortowa pakiety w kategorie np. pakiety opcjon- alnie instalowane. Zobacz  Co to jest pakiet Wymagany, Wa|ny, Standardowy, Opcjonalny lub Dodatkowy? na ssiedniej stronie. Pole Maintainer zawiera adres e-mail osoby, która jest aktualnie odpowiedzialna za utrzymy- wanie tego pakietu. Pole Description zawiera krótkie podsumowanie cech pakietu. Wicej informacji o wszystkich mo|liwych polach jakie mo|e mie pakiet, prosz zobacz De- bian Packaging Manual, rozdziaB 4.,  Control files and their fields . 6.5 Czym jest plik conffile w systemie Debian? Conffiles jest list plików konfiguracyjnych (zazwyczaj umieszczonych w/etc), których sys- tem zarzdzania pakietami nie bdzie nadpisywaB gdy pakiet bdzie aktualizowany. To gwarantuje, |e zawarto[ tych plików bdzie zachowana i jest krytycznie wa|n cech, umo|liwiajc aktualizacj pakietu w dziaBajcym systemie. Aby ustali dokBadnie, które pliki s zachowywane podczas aktualizacji pakietu, uruchom: dpkg --status pakiet I zobacz poni|ej  Conffiles: . 6.6 Czym s w systemie Debian skrypty: preinst, postinst, prerm i postrm ? Te pliki s wykonywalnymi skryptami, które s automatycznie uruchamiane przed lub po instalacji pakietu. Wraz z plikiem o nazwiecontrol, wszystkie z tych plików s cz[ci sekcji  control w pliku archiwum systemu Debian. Indywidualne pliki to: preinst Ten skrypt jest uruchomiony przed rozpakowaniem pakietu z jego pliku archiwum ( .deb ). Wiele skryptów  preinst zatrzymuje usBugi dla pakietów, które bd aktuali- zowane, dopóki ich instalacja lub aktualizowanie si nie zakoDczy (nastpny, po pomy[l- nym wykonaniu skryptu  preinst jest skrypt  postinst ). RozdziaB 6. Podstawy zarzdzania systemem pakietów Debiana 31 postinst Ten skrypt zazwyczaj koDczy jakiekolwiek wymagane konfiguracje pakietu foo, który byB ju| rozpakowany z jego pliku archiwum ( .deb ). Czsto skrypt  postinst prosi u|ytkownika o wprowadzenie informacji, i/lub ostrzega u|ytkownika, |e je[li zaakcep- tuje domy[lne warto[ci, powinien pamita o tym aby przywróci i zrekonfigurowa pakiet je[li wymaga tego sytuacja. Wiele skryptów  postinst wykonuje potem polece- nia potrzebne do uruchomienia lub ponownego uruchomienia usBugi po tym, jak nowy pakiet zostaB zainstalowany. prerm Ten skrypt zazwyczaj zatrzymuje ró|ne procesy powizane z pakietem. Jest uruchami- any przed usuniciem plików powizanych z pakietem. postrm Ten skrypty zazwyczaj modyfikuje powizania lub inne pliki zwizane z foo i/lub usuwa pliki stworzone przez pakiet. (Zobacz te|  Co to jest wirtualny pakiet? na nastp- nej stronie.) Obecnie wszystkie pliki control mo|na znalez w katalogu /var/lib/dpkg/info. Pliki zwizane z pakietemfoozaczynaj si od  foo i maj rozszerzenie odpowiednio  preinst ,  postinst , itd. . Plikfoo.listw tym katalogu zawiera list wszystkich plików, które byBy zainstalowane z pakietem foo. (Zauwa|, |e pliki te zlokalizowane s wewntrz katalogu zwizanego z programem dpkg; nie powiniene[ polega na nim.) 6.7 Co to jest pakiet Wymagany, Wa|ny, Standardowy, Opcjonalny lub Dodatkowy? Ka|dy pakiet systemu Debian ma przydzielony priorytet przez opiekunów dystrybucji, jako pomoc dla systemu zarzdzania pakietami. Priorytety to: " Wymagany: pakiety które s konieczne dla samego funkcjonowania systemu. Zawiera wszystkie niezbdne narzdzia do naprawy wad w systemie. Nie mo|esz usuwa tych pakietów, poniewa| Twój system mo|e sta si caBkowicie zepsuty i mo|e by nawet niemo|liwe u|ycie programu dpkg, aby to odwróci. Systemy z samymi paki- etami wymaganymi s prawdopodobnie nieu|yteczne, ale maj wystarczajc funkcjon- alno[, aby umo|liwi administratorowi systemu uruchomienie i instalacj programów. " Wa|ny Te pakiety powinny si znalez w ka|dym systemie rodziny Unix. S to inne pakiety, bez których system nie bdzie dziaBaB dobrze lub nie bdzie u|yteczny. Tutaj NIE S zawarte wielkie aplikacje jak np. Emacs, X11 lub TeX. Te pakiety stanowi tylko sam infrastruktur. " Standardowy Te pakiety s standardowe w ka|dym systemie Linux, wBczajc do[ maBe systemy, ale te| nie s ograniczone do systemów znakowych. S to pakiety, które bd zainstalowane domy[lnie je[li u|ytkownik nie wybierze niczego innego. Nie s tu zawarte du|e aplikacje, ale znajduje si tutaj Emacs (jest to bardziej cz[ infrastruktury ni| aplikacja) i spora cz[ TeX i LaTeX (je[li to mo|liwe, aby byBy dostpne bez systemu X-windows). RozdziaB 6. Podstawy zarzdzania systemem pakietów Debiana 32 " Opcjonalny Zawarte tu s te wszystkie pakiety, które mo|esz chcie zainstalowa, je[li nie wiesz czym one s lub nie masz sprecyzowanych wymagaD. Znajduj si tu X11, peBna dystrybucja TeX i du|o innych aplikacji. " Dodatkowy: Wystpuj tu pakiety, które powoduj konflikt z innymi pakietami posi- adajcymi wy|szy priorytet, s zapewnie u|yteczne je[li ju| wiesz czym one s, albo sprecyzowaBe[ wymagania, które czyni te pakiety nieodpowiednie dla  Opcjonalny . 6.8 Co to jest wirtualny pakiet? Wirtualny pakiet jest ogóln nazw, która odnosi si do jednej z grupy pakietów, w której ka|dy z pakietów dostarcza podobnej podstawowej funkcjonalno[ci. Dla przykBadu oba pro- gramytinitrns czytnikami wiadomo[ci i dlatego powinny speBni zale|no[ci programów, które wymagaj czytnika wiadomo[ci w systemie, aby pracowa lub by u|ytecznym. Dlat- ego te| o obu programach mo|na powiedzie, |e dostarczaj  wirtualny pakiet nazwany news-reader. Podobnie smail i sendmail, oba dostarczaj funkcjonalno[ci agenta transportu wiado- mo[ci. Oba mog powiedzie |e dostarczaj wirtualny pakiet  agent transportu wiado- mo[ci . Je[li jeden z nich jest zainstalowany, wtedy dowolny program zale|ny od instalacji mail-transport-agentbdzie usatysfakcjonowany przez istnienie wirtualnego pakietu. System Debian dostarcza mechanizm, który, je[li jest zainstalowany wicej ni| jeden pakiet dostarczajcy ten sam wirtualny pakiet, pozwala administratorowi systemu ustawi jeden preferowany pakiet. Odpowiednie polecenie toupdate-alternativesi jest opisane dalej w  Niektórzy u|ytkownicy lubi mawk, inni gawk; jedni lubi vim a, inni lubi elvis a; niektórzy lubi trn, inni lubi tin. Jak Debian wspiera tak ró|norodno[ upodobaD? na 57 stronie. 6.9 Co oznacza powiedzenie, |e pakiet Zale|y, Zaleca, Proponuje, Wchodzi w konflikt, Zastpuje lub Dostarcza inny pakiet? System pakietów Debiana posiada zasig  zale|no[ci pakietu, który jest zaprojektowany aby wskazywa (w pojedynczej fladze) poziom, na którym Program A mo|e dziaBa niezale|nie od istnienia Programu B w danym systemie: " Pakiet A zale|y od Pakietu B, je[li B absolutnie musi by w kolejno[ci zainstalowany aby uruchomi A. W pewnych przypadkach A zale|y nie tylko od B, ale od wersji B. W tym przypadku zale|no[ wersji jest zazwyczaj dolnym limitem, w tym sensie |e A zale|y od dowolnej wersji B wikszej ni| pewna sprecyzowana wersja. " Pakiet A zaleca Pakiet B, je[li opiekun pakietu oceni, |e wikszo[ u|ytkowników nie bdzie chciaBa A bez posiadania funkcjonalno[ci dostarczanej przez B. " Pakiet A proponuje Pakiet B, je[li B zawiera pliki, które s powizane (i zazwyczaj posz- erzaj) funkcjonalno[ A. RozdziaB 6. Podstawy zarzdzania systemem pakietów Debiana 33 " Pakiet A wchodzi w konflikt z Pakietem B, gdy A nie bdzie dziaBa, je[li B jest zain- stalowany w systemie. Najcz[ciej konflikty s przypadkami gdzie A zawiera pliki, które posiadaj ulepszenia w stosunku do plików w B.  wchodzi w konflikt jest czsto poBc- zone z  zastpuje . " Pakiet A zastpuje Pakiet B, kiedy pliki instalowane przez pakiet B s usuwane i (w pewnych przypadkach) nadpisywane przez pliki z A. " Pakiet A dostarcza Pakiet B, kiedy wszystkie z plików i dziaBaD pakietu B s wBczone w A. Ten mechanizm umo|liwia u|ytkownikom z ograniczonym miejscem na dysku pobranie tylko tych cz[ci pakietu A, które s naprawd potrzebne. Bardziej szczegóBowe informacje o u|yciu tych terminów mo|na znalez w Packaging manual i Policy manual. 6.10 Co rozumie si przez Pre-Depends?  Pre-Depends jest specjaln zale|no[ci. W przypadku wielu pakietów, dpkgrozpakuje ich pliki archiwum (np. s to pliki .deb) niezale|nie od tego, czy pliki od których one zale| istniej w systemie czy nie. Upraszczajc, rozpakowanie oznacza, |e dpkgwydobdzie pliki z pliku archiwum, które zostaBy przeznaczone do zainstalowania w twoim systemie plików i umie[ci je we wBa[ciwym miejscu. Je[li te pakiety depend istniej w kilku innych pakietach w Twoim systemie, dpkg odmówi dokoDczenia instalacji (przez wykonanie akcji  configure ), dopóki inne pakiety nie zostan zainstalowane. Jakkolwiek dla pewnych pakietów dpkg bdzie odrzucaB nawet ich rozpakowanie, dopóki nie zostan speBnione pewne zale|no[ci . Takie pakiety s nazywane  Pre-depend i zale| od obecno[ci innych pakietów. System Debian dostarcza ten mechanizm, aby wspiera bez- pieczne aktualizowanie wersji systemów z formatu a.out do formatu ELF, gdzie porzdek w którym s rozpakowywane pakiety jest krytycznie wa|ny. S te| inne aktualizacje, gdzie metoda ta jest u|yteczna, np. aktualizacja pakietów z priorytetem wymagane i ich zale|no[ od LibC. Tak, jak poprzednio, dokBadniejsze informacje o tym mo|na znalez w Packaging manual. 6.11 Co oznacza si przez nieznany, instalowany, usunity wyczyszc- zony i wstrzymany w statusie pakietu? Te flagi mówi, co u|ytkownik chciaB zrobi z pakietem (jako wskazanie albo przez akcj u|ytkownika w cz[ci  Wybór programudselect, lub bezpo[rednie wywoBanie programu dpkg). Ich znaczenie to: " nieznany - u|ytkownik nigdy nie wskazaB co chce zrobi z pakietem. RozdziaB 6. Podstawy zarzdzania systemem pakietów Debiana 34 " instalowany - u|ytkownik chciaB zainstalowa lub zaktualizowa wersj pakietu. " usunity - u|ytkownik chciaB usun pakiet, ale nie chciaB usuwa |adnych istniejcych plików konfiguracyjnych. " wyczyszczony - u|ytkownik chciaB aby pakiet zostaB usunity caBkowicie, wBczajc jego pliki konfiguracyjne. " wstrzymany - u|ytkownik nie chce by ten pakiet byB przetwarzany, np. chce zatrzyma obecn wersj z obecnym statusem bez wzgldu na to, jaki on jest. 6.12 Jak mo|na dokona zatrzymania pakietu? S dwie drogi zatrzymania pakietów, u|ywajc dpkg lub dselect. U|ywajc dpkg mo|esz wyeksportowa list wyborów pakietów poleceniem: dpkg --get-selections \* > selections.txt Potem wyedytowa wynikowy plik selections.txt, zmieniajc lini zawierajc pakiet, który chcesz zatrzyma, np. libc6, z tego: libc6 install na to: libc6 hold Zachowa plik i wczyta to do bazy dpkg poleceniem: dpkg --set-selections < selections.txt U|ywajc dselect wystarczy wybra ekran [S]elect, znalez pakiet, który chcesz zatrzyma w obecnym stanie i nacisn klawisz  = (lub  H ). Zmiany wejd w |ycie natychmiast po wyj[ciu z ekranu [S]elect. 6.13 Jak mog zainstalowa pakiet zródBowy? Pakiety zródBowe systemu Debian nie mog by aktualnie  zainstalowane , s one po prostu rozpakowywane do katalogu, w którym chcesz zbudowa pakiety binarne przez nie tworzone. Pakiety zródBowe s rozpowszechniane w wikszo[ci na tych samych serwerach lustrzanych, na których mo|esz uzyska pakiety binarne. Je[li ustawisz swoje APTsources.list(5)aby zawieraBo stosowne linie  deb-src , bdziesz zdolny Batwo [cign ka|dy pakiet zródBowy uruchamiajc RozdziaB 6. Podstawy zarzdzania systemem pakietów Debiana 35 apt-get source foo Aby pomóc w tworzeniu aktualnego pakietu, Pakiet zródBowy systemu Debian dostarcza tak zwanego mechanizmu tworzenia zale|no[ci. Oznacza to, |e opiekun pakietu zródBowego utrzymuje list innych pakietów, które s wymagane aby stworzy pakiet. Aby zobaczy jak jest to u|yteczne uruchom apt-get build-dep foo przed tworzeniem pakietu. 6.14 Jak si buduje binarne pakiety z pakietu zródBowego? Aby skompilowa zródBa, bdziesz potrzebowaB wszystkie pliki typu foo_*.dsc, foo_*.tar.gz i foo_*.diff.gz (zauwa|: czasami nie ma plików .diff.gz dla pakietów, które s rodzime dla systemu Debian). Gdy masz pakiety ( Jak mog zainstalowa pakiet zródBowy? na poprzedniej stronie) i je[li masz pakietdpkg-devzainstalowany, nastpujce polecenia: dpkg-source -x foo_version-revision.dsc rozpakuje pakiet do katalogu nazwanegofoo-version. Je[li chcesz tylko skompilowa pakiet, mo|esz przej[ do katalogu foo-version i wyda polecenie dpkg-buildpackage -rfakeroot -b aby zbudowa pakiet (zauwa| |e to tak|e wymaga pakietufakeroot) i potem dpkg -i ../foo_version-revision_arch.deb aby zainstalowa nowo-zbudowany pakiet. 6.15 Jak mog stworzy pakiet systemu Debian samodzielnie? Bardziej dokBadnego opisu o tym szukaj w Instrukcji dla nowych opiekunów, dostpnej w pakiecie maint-guide lub na stronie http://www.debian.org/doc/devel-manuals# maint-guide. RozdziaB 6. Podstawy zarzdzania systemem pakietów Debiana 36 37 RozdziaB 7 Narzdzia do zarzdzania pakietami w systemie Debian 7.1 Jakie programy do zarzdzania swoimi pakietami udostpnia? 7.1.1 dpkg Jest to gBówny program sBu|cy do zarzdzania pakietami. dpkg mo|e by wywoBany z wieloma ró|nymi opcjami. Najcz[ciej stosowane to: " dpkg --helpprzedstawia dostpne opcje. " dpkg --info foo_VVV-RRR.debwy[wietla informacje o wybranym pakiecie. " dpkg --install foo_VVV-RRR.debinstaluje (rozpakowuje i konfiguruje) pakiet na dysku twardym. " dpkg --unpack foo_VVV-RRR.deb rozpakowuje, lecz pozostawia nieskonfig- urowany pakiet. Zauwa|, |e nieskonfigurowany pakiet mo|e okaza si bezu|yteczny. Niektóre pliki mog wymaga dalszej obróbki i dostosowania do Twoich potrzeb, aby pakiet/program dziaBaB poprawnie. Polecenie to pozostawia wszelkie zainstalowane dotychczas wersje programów i wykonuje polecenia przedinstalacyjne (zobacz  Czym s w systemie Debian skrypty: preinst, postinst, prerm i postrm ? na 30 stronie), zawarte w pakiecie. " Konfiguracja pakietu, który zostaB wcze[niej rozpakowany: dpkg --configure foo. To polecenie uruchamia, midzy innymi, poinstalacyjne skrypty (zobacz:  Czym s w systemie Debian skrypty: preinst, postinst, prerm i postrm ? na 30 stronie), powizane z danym pakietem. Uaktualnia równie| pliki wymienione wpliku konfiguracyjnym danego pakietu. Zauwa|, |e operacja  configure wymaga jako argumentu nazwy paki- etu (np. foo), a nie nazwy pliku z pakietem (np. foo_VVV-RRR.deb). RozdziaB 7. Narzdzia do zarzdzania pakietami w systemie Debian 38 " Rozpakowanie pojedynczego pliku nazwanego  blurf (lub grupy plików nazwanych  blurf* ) z pakietu Debiana: dpkg --fsys-tarfile foo_VVV-RRR.deb | tar -xf - blurf* " Usunicie pakietu (bez jego plików konfiguracyjnych): dpkg --remove foo. " Usunicie pakietu (razem z jego plikami konfiguracyjnymi): dpkg --purge foo. " Wy[wietlenie stanu instalacji pakietów zawierajcych cig znaków (lub wg wyra|enia regularnego)  foo* : dpkg --list  foo* . 7.1.2 dselect Ten program zapewnia Debianowi interfejs dla systemu zarzdzania pakietami z opcjami pogrupowanymi w menu. Jest on szczególnie przydatny przy instalowaniu i uaktualnianiu systemu na du| skal. dselectpotrafi: " prowadzi/wspomaga u|ytkownika w trakcie, gdy ten wybiera pakiety do instalacji lub usunicia, wykluczajc jednocze[nie mo|liwo[ powstania konfliktów pomidzy zainstalowanymi pakietami i zapewniajc wBa[ciw prac zainstalowanych programów poprzez instalacj wszystkich wymaganych przez nie pakietów. " ostrzega u|ytkownika o niespójno[ci lub niekompatybilno[ci pomidzy pakietami, które wybraB do zainstalowania; " ustala w jakiej kolejno[ci pakiety powinny zosta zainstalowane; " automatycznie przeprowadza proces instalacji lub usunicia, oraz " prowadzi u|ytkownika przez proces wymaganej dla poszczególnych pakietów konfig- uracji. dselect przedstawia u|ytkownikowi na pocztek menu zBo|one z 7 opcji/elementów, z których ka|dy/a reprezentuje inny aspekt funkcjonalno[ci programu. U|ytkownik mo|e wybra jedn z opcji u|ywajc klawiszy strzaBek aby pod[wietli wybran opcj i zatwierdzi wybór naciskajc klawisz/przycisk <enter>. Dalsze zachowanie programu zale|y od dokonanego wcze[niej wyboru. Je|eli nie wybrano Dostp/Access ani Wybór/Select, wtedy dselect po prostu wykona wybrane polece- nie: np. je|eli u|ytkownik wybraB polecenie Usuwanie/Remove wtedy dselect przystpi do usuwania wszystkich plików wybranych/zaznaczonych ostatnio do usunicia przy pomocy poleceniaWybór/Select. Zarówno opcja Dostp/Access, jak i opcja Wybór/Select, prowadz do dodatkowego menu wyboru. W obydwu przypadkach, ka|de menu zostaje wy[wietlone osobno, na podzielonym ekranie; w górnej cz[ci ekranu znajduj si opcje wyboru, a w dolnej cz[ci krótkie opisy ( info ) dla ka|dej z wybranych opcji. RozdziaB 7. Narzdzia do zarzdzania pakietami w systemie Debian 39 Dostpna jest tak|e poszerzona/rozszerzona dokumentacja online, u|yj klawisza  ? aby uzyska dostp do pomocy w dowolnej chwili. Kolejno[, w jakiej czynno[ci s prezentowane w pierwszym menu programu dselect, reprezentuje kolejno[ w jakiej u|ytkownik normalnie dokonuje instalacji pakietów. Jednak|e mo|na wybra dowoln pozycj z menu, tak czsto, jak to konieczne. " Rozpoczynamy od wybrania sposobu dostpu. (ang.  Access Method ). Jest to czyn- no[, dziki której mo|na zaplanowa dostp do zródBa pakietów Debiana. PrzykBad- owo, niektórzy maj pakiety na pBytach CD, a inni pobieraj je z serwera FTP. Wybrany sposób jest zapamitywany tak|e po wyj[ciu z programu, wic je[li nie zmieniamy zródBa od poprzedniego razu, nie jest konieczne ponowne wywoBywanie tej opcji. " Teraz uaktualnij (Update) list dostpnych pakietów. Aby tego dokona, dselectod- czytuje plik  Packages.gz , który powinien znajdowa si w gBównym katalogu zaw- ierajcym przeznaczone do instalacji pakiety Debiana. (Je|eli brak jest takiego pliku, dselectutworzy go dla Ciebie. " Wybór (Select) okre[la pakiety do zainstalowania w tym systemie. Po wybraniu tej pozy- cji menu, u|ytkownik jest najpierw zapoznawany z peBnym zestawem pomocy (chyba |e zastosowano opcj   expert w linii poleceD). Gdy opuszczamy ekran z pomoc, pojawia si ekran umo|liwiajcy wybór pakietów do instalacji lub usunicia. Górna cz[ ekranu zawiera przewijan list pakietów poukBadanych w grupy zwizane ze sob. Dolna cz[ zawiera opis pakietu lub grupy pakietów aktualnie pod[wietlonych. Pod[wietlajc nazw pakietu lub grup pakietów, wskazujemy stan, który mamy zamiar zmienia. Nastpnie mo|esz zaznaczy pakiet: do instalacji: Dokonuje si tego przy pomocy klawisza  + . do usunicia: Pakiety mog by usuwane dwoma sposobami:  usunicie (remove): usuwa wikszo[ plików zwizanych z tym pakietem. Po- zostawia jednak pliki, okre[lone jako konfiguracyjne (zobacz:  Czym jest plik conffile w systemie Debian? na 30 stronie) oraz konfiguracj pakietu Dokonuje si tego klawiszem  - .  oczyszczenie (purge): usuwa wszystkie pliki wchodzce w skBad tego pakietu. SBu|y do tego klawisz  _ . Zauwa|, |e nie jest mo|liwe usunicie grupy  Wszystkie pakiety ( All Packages ). Gdy tego spróbujesz, system zostanie zredukowany do pocztkowego stanu po in- stalacji wersji podstawowej (base system) ustawienie  w zawieszeniu ( on hold ) Dokonuje si tego klawiszem  = i oznacza to  nie uaktualniaj, nawet je[li aktualnie zainstalowana wersja nie jest tak [wie|a, jak wersja ze zródBa pakietów, z jakiego korzystasz (jakie zostaBo skonfigurowane przy pomocy opcji  Sposób dostpu ), pobrana po wyborze opcji Uaktualnij (Update)). Tak, jak mo|esz zawiesi uaktualnianie wersji danych pakietów, tak mo|esz anu- lowa zawieszenie poprzez naci[nicie  : . Oznacza to zezwolenie na uaktualnianie wersji pakietów, je[li nowsze s dostpne. Jest to domy[lne ustawienie dla pakietu. RozdziaB 7. Narzdzia do zarzdzania pakietami w systemie Debian 40 Mo|esz wybra ró|ne sposoby prezentacji listy pakietów, u|ywajc klawisza  o do przeBczania pomidzy ró|nymi metodami sortowania pakietów. Domy[lne sortowanie przeprowadzane jest wedBug parametru Priorytet. Wewntrz tego samego priorytetu, pakiety s poukBadane wedBug katalogów (zwanych te| sekcjami) archiwum, w których s przechowywane. W tym trybie, niektóre pakiety z sekcji (powiedzmy) A mog by umieszczane jako pierwsze, nastpnie niektóre pakiety z sekcji (powiedzmy) B, za[ po nich znów pakiety z sekcji A, ale posiadajce ni|szy priorytet. Mo|esz równie| poszerzy znaczenie etykiet na górze ekranu, wykorzystujc klawisz  v (ang. verbose = rozwlekBy). Ta metoda przesuwa du| cze[ widocznych poprzednio informacji poza praw granic ekranu. Aby je zobaczy, naci[nij strzaBk w prawo, aby powróci na lewo, mo|esz skorzysta z klawisza strzaBki w lewo. Gdy zaznaczysz pakiet do instalacji lub do usunicia, przykBadowofoo.deb, i ten pakiet jest powizany zale|no[ciami z innym pakietem, przykBadowoblurf.deb, todselect wy[wietli odpowiednie okno, w którym mo|esz wybra spo[ród powizanych pakietów, akceptujc sugerowan akcj (instalowa lub nie instalowa, oto jest pytanie) lub odrzu- ci je caBkowicie. T drug czynno[ przeprowadzamy klawiszami Shift+D. Natomiast, aby powróci do poprzedniego wyboru, naci[nij Shift+U. W ka|dym razie, mo|esz za- pisa swój wybór i powróci do gBównego ekranu kombinacj klawiszy Shift+Q. " Mo|na wybra menu  Instaluj ( Install ) aby rozpakowa i skonfigurowa zaznaczone pakiety lub usun pobrane pliki poleceniem  UsuD ( Remove ). Mo|na tak|e opu[ci program wybierajc polecenie  Wyjdz ( Quit ). 7.1.3 dpkg-deb Ten program sBu|y do pracy z plikami-archiwami Debiana (*.deb). Kilka najczstszych zas- tosowaD to: " Poka| wszystkie opcje: dpkg-deb --help. " Poka| jakie pliki znajduj si w podanym archiwum: dpkg-deb --contents foo_VVV-RRR.deb) " Wypakuj pliki zawarte w podanym archiwum do zadanego katalogu: dpkg-deb --extract foo_VVV-RRR.deb KATALOG Polecenie wypakuje pliki z foo_VVV-RRR.deb do katalogu KATALOG/. To wygodny sposób na zbadanie zawarto[ci paczki bez jej instalacji do gBównego systemu plików. Zauwa|, |e dowolne pakiety, które byBy po prostu rozpakowane przy pomocy dpkg-deb -extractnie zostaBy poprawnie zainstalowane. W celu instalacji nale|y u|y poleceniadpkg --install. Wicej informacji na stronach podrcznika systemowego: dpkg-deb(1). RozdziaB 7. Narzdzia do zarzdzania pakietami w systemie Debian 41 7.1.4 apt-get apt-get umo|liwia prost instalacj pakietów z linii poleceD. W przeciwieDstwie do dpkg, apt-getnie obsBuguje nazw plików .deb, ale pracuje w oparciu o wBa[ciwe nazwy pakietów. Korzysta ze zródeB pakietów wymienionych w/etc/apt/sources.list. Je[li potrzebujesz wicej informacji, zainstaluj pakiet apt i przeczytaj strony po- drcznika systemowego: apt-get(8), sources.list(5) oraz opis /usr/share/doc /apt/guide.html/index.html. 7.1.5 dpkg-split Ten program dzieli du|e pakiety na maBe pliki (na przykBad, w celu umieszczenia na dyski- etkach  kto teraz u|ywa dyskietek :-) ) oraz scala takie podzielone pliki w jeden. Mo|e on by jedynie wykorzystany w systemie opartym o Debiana (to jest takim, który zawiera pakiet dpkg), poniewa| uruchamia on inny program,dpkg-deb, do rozbioru pliku pakietu Debiana na jego rekordy skBadowe. Dla przykBadu, chcc podzieli du|y plik .deb na N kawaBków: " Wykonaj polecenie: dpkg-split --split foo.deb. Wyprodukuje ono N plików o przybli|onej wielko[ci 460 KBytes w aktualnym katalogu. " Skopiuj te N plików na dyskietki. I idz do innego Debiana, albo pochodz wokoBo stoBu i udawaj, |e jeste[ przy innym komputerze ;-). " Skopiuj zawarto[ dyskietek na twardy dysk na innej maszynie " PoBcz kawaBki u|ywajc poleceniadpkg-split --join  foo* . 7.2 Debian twierdzi, |e mo|na uaktualnia uruchomiony program; Jak to mo|liwe? Jdro (system plików) w Debianie umo|liwia podmian plików, nawet je[li s u|ywane. Dostarczamy tak|e program o nazwie start-stop-daemon, który jest u|ywany do uruchamiania demonów w czasie startu systemu oraz do ich zatrzymywania, podczas gdy poziom startu (runlevel) jest zmieniany. Ten sam program jest u|ywany przez skrypty instala- cyjne podczas instalacji nowego pakietu zawierajcego demona. 7.3 Jak mog sprawdzi, które pakiety s ju| zainstalowane w De- bianie? Aby pozna stan wszystkich pakietów zainstalowanych w systemie, wykonaj polecenie: RozdziaB 7. Narzdzia do zarzdzania pakietami w systemie Debian 42 dpkg --list Wypisze ono jednolinijkowe podsumowanie dla ka|dego pakietu, zawierajce dwuznakowe oznaczenie statusu (wyja[nione w nagBówku), nazw pakietu, wersj, która jest zainstalowana, oraz krótki opis. Aby pozna stan pakietów, których nazwy zawieraj okre[lony cig znaków, mo|esz wykona polecenie (to polecenie pokazuje pakiety z nazwami rozpoczynajcymi si od  foo ): dpkg --list  foo* Aby otrzyma obszerniejsze informacje na temat okre[lonego pakietu, wykonaj: dpkg --status nazwa_pakietu 7.4 Jak mam stwierdzi, który pakiet tworzy okre[lony plik? Aby zidentyfikowa pakiet odpowiedzialny za pojawienie si plikunazwa_plikuwykonaj: " dpkg --search nazwa_pliku To polecenie spowoduje wyszukanie pliku o nazwienazwa_plikuw zainstalowanych paczkach. (Jest to ekwiwalent poszukiwania wszystkich plików majcych rozszerzenie .listi znajdujcych si w katalogu/var/lib/dpkg/info/, a nastpnie wypisywa- nia nazw wszystkich pakietów zawierajcych te pliki i odwrotnie). " zgrep foo Contents-ARCH.gz To polecenie poszukuje plików zawierajcych tekst foo w ich peBnej [cie|ce dostpu. PlikiContents-ARCH.gz(gdzie ARCH oznacza wBa[ciw architektur), znajduj si w gBównym katalogu z pakietami (main, non-free, contrib), na serwerze FTP Debiana. Pliki Contentsodnosz si tylko do pakietów z drzewa pakietów, do którego nale|. Z tego powodu u|ytkownik mo|e bdzie musiaB przeszuka wicej ni| jeden plik Contents, aby znalez pakiet zawierajcy plikfoo. Ta metoda ma t przewag nad dpkg --search, |e znajduje dowolne pliki w dowol- nych pakietach, nie tylko aktualnie zainstalowane w systemie. 43 RozdziaB 8 Aktualizowanie systemu Debian Celem Debiana jest udostpnianie spójnych sposobów uaktualnieD oraz bezpiecznego pro- cesu unowocze[niania wersji. Robimy wszystko, co w naszej mocy, aby zapewni Bagodny system uaktualniania. Je[li podczas aktualizacji pakietu u|ytkownik musi zosta o czym[ poinformowany, zostanie to uczynione, a czsto tak|e zostanie poinstruowany w jaki sposób rozwiza ewentualne problemy. Nale|y czyta notatki do wydaD (Release Notes), które opisuj szczegóBy uaktualnieD i które s dostpne na wszystkich pBytach CD Debiana oraz pod adresem: http://www.debian. org/releases/stable/releasenotes. 8.1 Jak mog uaktualni mojego Debiana 1.3.1 (lub wcze[niejszego), opartego na libc5, do wersji 2.0 (lub pózniejszej), opartej na libc6? Istnieje kilka dróg takiego uaktualnienia: " U|ywajc prostego skryptu powBoki nazwanego autoup.sh, który uaktualnia na- jwa|niejsze pakiety. Po tym jak skoDczy on swoj prac, mo|esz u|y programu dselectdo masowej instalacji wymaganych pakietów. Jest to rekomendowana, aczkol- wiek nie jedyna metoda. Obecnie najnowsze wydanie skryptuautoup.shmo|e by znalezione w nastpujcych miejscach:  http://www.debian.org/releases/2.0/autoup/  http://www.taz.net.au/autoup/  http://debian.vicnet.net.au/autoup/ " Pod|ajc za radami z dokumentu: Debian libc5 to libc6 Mini-HOWTO (http: //debian.vicnet.net.au/autoup/HOWTO/libc5-libc6-Mini-HOWTO.html) RozdziaB 8. Aktualizowanie systemu Debian 44 uaktualnia najwa|niejsze pakiety rcznie. Skrypt autoup.sh bazuje na tym wBa[nie Mini-HOWTO, wic ta metoda dziaBa mniej wicej tak, jak u|ycieautoup.sh. " U|ywajc opartego na libc5 programu apt. APT oznacza A Package Tool i pewnego dnia zastpi wysBu|ony program dselect. Obecnie apt dziaBa z linii poleceD lub jako jedna z metod dostpudselecta. Wersj bazujc na libc5 znajdziesz w katalogu dists/slink/main/upgrade-older-i386w archiwum Debiana. " U|ywajc programu dselect bez uaktualniania wcze[niej |adnych pakietów rcznie. Stanowczo NIE polecamy tej metody je[li mo|esz jej unikn, poniewa|dselectnie in- staluje pakietów w optymalnej kolejno[ci. APT dziaBa o wiele lepiej i jest bezpieczniejszy. 8.2 Jak mog utrzyma cigle aktualn wersj Debiana? Mo|na po prostu poBczy si anonimowo przez FTP z serwerem zawierajcym archiwum Debiana, uwa|nie przyjrze si katalogom, znalez po|dane pliki, pobra je i zainstalowa z u|yciem dpkg. dpkg instaluje uaktualnienia na |ywo, nawet na pracujcym systemie. Cza- sami poprawione pakiety wymagaj instalacji innych, równie| poprawnionych wersji paki- etów powizanych i wtedy instalacja si nie uda, póki owe pakiety nie zostan zainstalowane. Wielu u|ytkowników uzna takie podej[cie za zbyt czasochBonne, zwBaszcza |e Debian rozwija si szybko i typowo okoBo tuzin lub wicej pakietów jest uaktualnianych tygodniowo. Ta ilo[ jest o wiele wiksza przed wydaniem kolejnej gBównej wersji. Aby poradzi sobie z tak law- in, u|ytkownicy zazwyczaj wol u|ywa bardziej zautomatyzowanych metod. Oto kilka metod automatyzacji: 8.2.1 APT APT to zaawansowany interfejs do systemu pakietów Debiana. apt-get to oparte o lini pole- ceD narzdzie do obsBugi pakietów, a metoda APT dselecta to interfejs do APT z programu dselect. Obydwa z nich udostpniaj prostszy i bezpieczniejszy sposób instalacji oraz uak- tualniania pakietów. APT potrafi ustala kolejno[ instalacji, pobiera dane z wielu zródeB jak równie| wiele innych, unikalnych rzeczy, o których mo|esz przeczyta w /usr/share/doc/apt/guide.html/index.html. Zainstaluj pakietapti zmodyfikuj plik/etc/apt/sources.list. Je[li chcesz u|ywa jako zródBa pakietów najnowszej, stabilnej wersji Debiana, mo|esz u|y np.: http://http.us.debian.org/debian stable main contrib non-free Mo|esz równie| zastpi http.us.debian.org nazw szybszego serwera lustrzanego dostp- nego z Twojej lokalizacji. List serwerów znajdziesz tutaj: http://www.debian.org/ misc/README.mirrors. RozdziaB 8. Aktualizowanie systemu Debian 45 Wicej informacji na ten temat znajdziesz w podrczniku syste- mowym: apt-get(8) oraz sources.list(8) a tak|e w przewodniku /usr/share/doc/apt/guide.html/index.html. Uruchom: apt-get update a nastpnie: apt-get dist-upgrade Odpowiedz na wszystkie ewentualne pytania, zadane przez system i Twój Debian zostanie uaktualniony. Aby u|ywa systemu APT z programemdselect, wybierz metod dostpu APT w gBównym ekranie programu dselect (opcja 0) i okre[l zródBa pakietów, jakie maj by u|ywane. Plik konfiguracyjny to /etc/apt/sources.list, a jego format opisany jest na stronach po- drcznika systemowego: sources.list(5). Je[li chcesz wykorzysta pByty CD do instalacji pakietów, mo|esz u|y programuapt-cdrom. SzczegóBy znajdziesz w notatkach z wydaD (Release Notes) w sekcji  Uaktualnienia z lokalnych serwerów lustrzanych ( Setting up for an upgrade from a local mirror ). Pamitaj, |e po pobraniu i zainstalowaniu pakietów s one nadal przechowywane w hierar- chii katalogu /var. Aby nie dopu[ci do zapeBnienia partycji, usuwaj zbdne pliki przy u|yciu poleceD apt-get clean i apt-get autoclean lub przeno[ je w inne miejsce (np. pro- gramemapt-move). 8.2.2 dpkg-ftp Jest to starsza metoda wykorzystywana przez program dselect. Mo|e zosta wywoBana z dselecta, przez co pozwala na pobranie plików oraz ich zainstalowanie w jednym kroku Aby tego dokona, wybierz metodftpdostpu do zródBa pakietów w programiedselect (opcja 0) i okre[l nazw odlegBej maszyny oraz katalog. dpkg-ftp automatycznie pobierze pliki, które s wybrane (w tej lub poprzednich sesjachdselecta). Zauwa|, |e w przeciwieDstwie do programu mirror, dpkg-ftp nie pobiera wszystkiego z serwera, a jedynie tylko te pliki, które zostaBy zaznaczone (podczas uruchomieniadpkg-ftp) i które wymagaj uaktualnienia. dpkg-ftp jest nieco przestarzaBy. Nale|y raczej u|ywa systemu APT z odno[nikami do zródeB na FTP (ftp://) w plikusources.list). RozdziaB 8. Aktualizowanie systemu Debian 46 8.2.3 mirror Ten skrypt napisany w Perlu oraz jego (opcjonalny) dodatek o nazwiemirror-mastermog by u|ywane do pobrania okre[lonej cz[ci drzewa katalogów z wybranego serwera poprzez anonimowy dostp do FTP. mirrorjest szczególnie u|yteczny do pobierania du|ych zbiorów oprogramowania. Po pier- wszym zaBadowaniu plików, na lokalnym komputerze powstaje plik.mirrorinfo. Zmiany w odlegBym systemie plików s [ledzone automatycznie przezmirror, który porównuje ten plik z analogicznym po stronie odlegBego systemu i pobiera tylko zmienione elementy. Program mirror jest zazwyczaj u|ywany do uaktualniania lokalnej kopii umieszczonego na odlegBym systemie drzewa katalogów. Pobierane pliki nie musz by plikami Debiana. (Poniewa| mirror jest skryptem Perla, mo|e by uruchamiany równie| na nieuniksowych systemach). Chocia| mirror udostpnia mechanizmy pozwalajce na wyBczenie plików, których nazwy pasuj do okre[lonych wzorców, to jednak program jest najbardziej u|yteczny, gdy jego celem jest pobieranie caBych fragmentów drzewa katalogów, a nie wybranych paki- etów. 8.2.4 dpkg-mountable dpkg-mountable dodaje now metod dostpu do listy dselecta - tzw.  mountable . Pozwala ona na instalacj pakietów z dowolnego systemu plików podanego w /etc/fstab. Mo|e to by na przykBad zwykBa partycja na dysku lub serwerze NFS, która w razie potrzeby zostanie automatycznie zamontowana i odmontowana. ObsBuguje tak|e par rzeczy niedostpnych w zwykBym dselect, takich jak obsBuga lokalnych sytemów katalogów (zarówno równolegBych do gBównego, dystrybucyjnego drzewa, jak i dla zupeBnie oddzielnych), [ciganie jedynie tych pakietów, które s wyma- gane, zamiast czasochBonnego, rekurencyjnego przeszukiwania katalogów, jak równie| reje- strowanie wszystkich czynno[ci wykonanych przezdpkgw fazie instalacji. 8.3 Czy musz przechodzi w tryb pojedynczego u|ytkownika, by móc zaktualizowa pakiety? Nie. Pakiety mog by uaktualniane nawet w trakcie normalnej pracy systemu. Debian zaw- iera program start-stop-daemon, który jest wykonywany w celu zatrzymania, a pózniej ponownego uruchomienia dziaBajcych procesów, je[li to konieczne, podczas uaktualniania pakietu. 8.4 Czy musz trzyma te wszystkie pliki .deb na swoim dysku? Nie. Je[li masz na dysku pobrane pliki (takie, które nie s koniecznie potrzebne - zobacz opis dpkg-ftp powy|ej), to po zainstalowaniu pakietów, mo|esz usun te pliki z systemu. RozdziaB 8. Aktualizowanie systemu Debian 47 8.5 Jak mog otrzyma zapiski z czynno[ci dodawania pakietów do systemu? dpkg notuje jakie pakiety byBy rozpakowywane, konfigurowane, usuwane, dodawane lub przeczyszczane, jednak|e nie przechowuje (obecnie) informacji o dziaBaniach u|ytkownika na terminalu podczas operacji na pakiecie. Najlepszym obej[ciem tego problemu jest uruchomieniedpkg/dselect/apt-get/cokolwiek wewntrz sesji programuscript(1). RozdziaB 8. Aktualizowanie systemu Debian 48 49 RozdziaB 9 Debian i jdro systemu 9.1 Czy mog skompilowa i zainstalowa jdro systemu bez dos- tosowywania go do specyfiki Debiana? Tak. Z jednym tylko zastrze|eniem: biblioteki jzyka C w systemie Debian s budowane z wyko- rzystaniem najnowszych stabilnych wersji plików nagBówkowych jdra systemu. Je[li chcesz skompilowa program z wykorzystaniem nowszych plików nagBówkowych jdra ni| te ze stabilnej wersji, stoisz przed wyborem pomidzy uaktualnieniem pakietu zawierajcego pliki nagBówkowe (libc6-dev), a u|yciem nowych plików nagBówkowych, które znajduj si w katalogu z rozpakowanymi plikami zródBowymi jdra. Je|eli pliki zródBowe jdra znajduj si w katalogu/usr/src/linux/, wtedy przy kompilowaniu do polecenia musisz doda opcj -I/usr/src/linux/include/. 9.2 Jakich narzdzi dostarcza system Debian w celu budowania wBasnych wersji jdra systemu? U|ytkownicy którzy pragn zbudowa wBasn wersj jdra systemu mog pobra i zain- stalowa pakiet kernel-package. Zawiera on skrypt wykonujcy kompilacj i umo|liwia stworzenie pakietu Debiana z gotowym jdrem przy pomocy polecenia make-kpkg kernel_image , które nale|y wpisa znajdujc si w katalogu z plikami zródBowymi jdra. Wicej informacji mo|na uzyska przy pomocy polecenia make-kpkg --help RozdziaB 9. Debian i jdro systemu 50 lub podrcznika systemowegomake-kpkg(1). Poniewa| opisany pakiet nie zawiera plików zródBowych jdra, u|ytkownicy musz pobra je oddzielnie z wybranego przez siebie serwera lub w postaci pakietu Debiana je[li pakiet kernel- source-wersja jest dostpny (gdzie wersja to numer po|danej wersji jdra). SzczegóBowe instrukcje dotyczce korzystania z pakietukernel-packagemo|na znalez w pliku/usr/share/doc/kernel-package/README.gz. W skrócie powinno si: " Rozpakowa pliki zródBowe jdra i przenie[ si do nowo powstaBego katalogu przy pomocy poleceniacd. " Dostosowa konfiguracj jdra do wBasnych potrzeb przy pomocy jednego z poni|szych poleceD:  make config(interfejs tekstowy zadajcy kolejno pytania).  make menuconfig (interfejs tekstowy wykorzystujcy bibliotek ncurses z opc- jami pogrupowanymi w menu). Aby móc korzysta z tego polecenia musisz mie zainstalowany pakietlibncurses5-dev.  make xconfig (interfejs graficzny X11). Korzystanie z tej opcji wymaga zain- stalowania istotnych pakietów zwizanych z X11 i Tcl/Tk. Wykorzystanie któregokolwiek z powy|szych poleceD spowoduje utworzenie nowego pliku.configw katalogu z plikami zródBowymi. " Wprowadzi polecenie: make-kpkg -rev TwojaNazwa.N kernel_image, przy czym N oznacza nadany przez Ciebie numer. Stworzony w wyniku tak przeprowadzonej kompilacji pakiet z jdrem bdzie posi- adaB unikatowy stworzony przez Ciebie symbol wersji TwojaNazwa.1, np.: kernel-image-2.2.14_TwojaNazwa.1_i386.debdla jdra w wersji 2.2.14. " Zainstalowa stworzony w ten sposób pakiet.  Uruchom dpkg --install /usr/src/kernel-image-VVV_Custom.N.deb aby zainstalowa jdro. Skrypt instalacyjny: uruchomi program Badujcy system, LILO (je[li ten jest zainstalowany), * zainstaluje skompilowane przez Ciebie jdro w katalogu /boot pod nazw * vmlinuz_VVV-TwojaNazwa.N i stworzy odpowiednie dowizania symbol- iczne. zapyta u|ytkownika czy wykona dyskietk startow. Dyskietka taka zawiera * jedynie plik z jdrem. Aby dowiedzie si wicej zobacz  W jaki sposób mog wykona wBasn wersj dyskietki startowej? na nastpnej stronie.  Aby wykorzysta jeden z pozostaBych programów Badujcych system takich jak grub czy loadlin, skopiuj ten plik w inne miejsce (np. do katalogu /boot/grub lub na partycj z systemem plikówMS-DOS). RozdziaB 9. Debian i jdro systemu 51 9.3 W jaki sposób mog wykona wBasn wersj dyskietki star- towej? Do tego celu mo|esz z powodzeniem posBu|y si pakietem boot-floppies, który znaj- duje si w sekcjiadminzasobów FTP Debiana. Skrypt powBoki znajdujcy si w tym pakiecie tworzy dyskietki startowe w formacieSYSLINUX. S to dyskietki z systemem plikówMS-DOS, których gBówny rekord startowy zostaB zmodyfikowany tak aby bezpo[rednio BadowaB jdro Linuksa (lub innego systemu w zale|no[ci od definicji zawartej w pliku syslinux.cfg znaj- dujcym si na dyskietce). PozostaBe skrypty w tym pakiecie sBu| do tworzenia dyskietek awaryjnych lub instalacyjnych. Wicej informacji znajdziesz w pliku /usr/doc/boot-floppies/README po zainstalowa- niu pakietuboot-floppies. 9.4 Jakie narzdzia udostpnia Debian do obsBugi moduBów? Pakiet Debianamodconfudostpnia skrypt powBoki (/usr/sbin/modconf), który mo|e by wykorzystywany do dostosowywania konfiguracji moduBów dla wBasnych potrzeb. Skrypt ten oferuje interfejs oparty o menu, który pyta u|ytkownika o szczegóBy dotyczce moduBów sterowników urzdzeD w systemie. Uzyskane odpowiedzi sBu| do stworzenia odpowied- nich wpisów w pliku/etc/modules.conf(który zawiera list aliasów/skrótów i parametry które zostan u|yte przy Badowaniu moduBów). S równie| konieczne do stworzenia plików znajdujcych si w katalogu/etc/modutils/oraz zawarto[ci pliku/etc/modules(który zawiera list moduBów Badowanych w czasie startu systemu). Podobnie jak (nowe) pliki Configure.help, które teraz pomagaj przy tworzeniu wBas- nych wersji jdra, pakiet modconf zawiera pliki pomocy (znajdujce si w kata- logu /usr/lib/modules_help/), które dostarczaj szczegóBowych informacji na temat parametrów wBa[ciwych dla poszczególnych moduBów. 9.5 Czy mog bezpiecznie odinstalowa pakiet ze starym jdrem? Tak. Skrypt kernel-image-NNN.prerm sprawdza, czy jdro które chcesz usun nie jest tym, którego wBa[nie u|ywasz. W ka|dym przypadku mo|esz usun pakiety z niechcianym jdrem u|ywajc polecenia dpkg --purge --force-remove-essential kernel-image-VVV (zastpujc oczywi[cie  VVV numerem wersji jdra) RozdziaB 9. Debian i jdro systemu 52 53 RozdziaB 10 Dostosowanie systemu Debian GNU/Linux do Twoich potrzeb 10.1 Skd mog mie pewno[, |e wszystkie programy u|ywaj tego samego rozmiaru papieru? Zainstaluj pakiet libpaperg. Podczas instalacji zostaniesz zapytany o domy[lny rozmiar papieru, który ma by u|ywany w caBym systemie. Ustawienie to bdzie przechowywane w pliku/etc/papersize. U|ytkownicy mog ustali wBasny rozmiar papieru u|ywajc zmiennej syste- mowej PAPERSIZE. Wicej informacji uzyskasz na stronie podrcznika systemowego papersize(5). 10.2 Jak mog udostpni urzdzenia peryferyjne bez nara|ania bezpieczeDstwa systemu? Wiele plików urzdzeD w katalogu /dev/ nale|y do pewnych, wcze[niej zdefiniowanych, grup. Na przykBad/dev/fd0nale|y do grupyfloppy, a/dev/dspnale|y do grupyaudio. Je[li chcesz |eby dany u|ytkownik miaB dostp do jednego z tych urzdzeD to po prostu dodaj go do grupy, do której nale|y to urzdzenie. Mo|esz to zrobi na przykBad tak: adduser u|ytkownik grupa W ten sposób nie bdziesz musiaB zmienia praw dostpu urzdzenia. RozdziaB 10. Dostosowanie systemu Debian GNU/Linux do Twoich potrzeb 54 10.3 W jaki sposób zaBadowa czcionk konsoli podczas startu sys- temu? Pakietykbdorazconsole-toolspozwalaj to osign. Dostosuj odpowiednio do swoich potrzeb plik/etc/kbd/configlub/etc/console-tools/config. 10.4 W jaki sposób skonfigurowa domy[lne parametry aplikacji dla [rodowiska X11? Programy Debiana pod X y instaluj swoje zasoby do katalogu/etc/X11/app-defaults/. Je[li chcesz dostosowa aplikacje X ów globalnie to dokonaj zmiany w tych plikach. Oznac- zone s one jako konfiguracyjne wic ich zawarto[ pozostanie niezmieniona podczas procesu aktualizacji. 10.5 Wydaje si, |e ka|da dystrybucja posiada inne procedury startu systemu. Jak to wyglda w Debianie? Jak wszystkie Uniksy, Debian startuje uruchamiajc program init. Plik konfiguracyjny dla init (tj. /etc/inittab) okre[la, |e pierwszym wykonywanym skryptem powinien by /etc/init.d/rcS. Skrypt ten uruchamia wszystkie skrypty z katalogu /etc/rcS.d/ poprzez bezpo[rednie interpretowanie lub uruchamianie podprocesów interpretujcych (za- le|nie od rozszerzeD plików) w celu dokonania inicjalizacji, takiej jak: sprawdzenie oraz zamontowanie systemów plików, zaBadowanie moduBów, uruchomienie usBug sieciowych, ustawienie zegara i innych. W dalszej kolejno[ci, w celu utrzymania zgodno[ci ze starszymi wersjami, uruchamia równie| skrypty (oprócz tych ze znakiem  . w nazwach) z katalogu /etc/rc.boot/. Wszystkie skrypty w tym katalogu s zazwyczaj zarezerwowane do u|ytku administratora systemu. U|ywanie ich jest przestarzaB praktyk. Po zakoDczeniu procedury startu,initwykonuje wszystkie skrypty startowe z katalogu za- le|nego od domy[lnego poziomu startu (domy[lny poziom startu okre[lany jest przez wpis id w pliku /etc/inittab). Jak wikszo[ Uniksów zgodnych z System V, Linux ma 7 poziomów startu (runlevels): " 0 (zatrzymanie systemu), " 1 (tryb pojedynczego u|ytkownika), " 2 do 5 (ró|ne tryby wielodostpowe) i " 6 (ponowne uruchomienie systemu). Systemy oparte na Debianie posiadaj domy[lny wpis id=2 co oznacza, |e w momencie we- j[cia w stan pracy wielodostpowej, domy[lnym poziomem startu bdzie  2 oraz, |e zostan uruchomione skrypty z katalogu/etc/rc2.d. RozdziaB 10. Dostosowanie systemu Debian GNU/Linux do Twoich potrzeb 55 Tak naprawd skrypty, w ka|dym z katalogów/etc/rcN.d/, s tylko symbolicznymi dow- izaniami do skryptów z /etc/init.d. Jednak nazwy plików, z katalogów /etc/rcN.d/, s tak nadane aby pokaza sposób w jaki skrypty z/etc/init.d/bd uruchamiane. Przed wej[ciem do dowolnego poziomu startu wszystkie skrypty zaczynajce si liter  K zostan uruchomione. Te skrypty usuwaj usBugi. Nastpnie wykonane zostan wszystkie skrypty zaczynajce si liter  S . Te skrypty uruchamiaj usBugi. Dwucyfrowa liczba, która wystpuje po  K lub  S oznacza kolejno[, w jakiej uruchamiaj si skrypty. Mniejsza liczba oznacza, |e skrypt uruchomi si wcze[niej. To podej[cie dziaBa, poniewa| wszystkie skrypty z /etc/init.d/ pobieraj jeden z argu- mentów:  start ,  stop ,  reload ,  restart lub  force-reload i wykonaj zadanie okre[lone przez ten argument. Skrypty te mog by u|ywane nawet po zakoDczeniu rozruchu systemu w celu kontroli ró|nych procesów. Na przykBad, z argumentem  reload , polecenie: /etc/init.d/sendmail reload wy[le sygnaB demonowi sendmail a aby ponownie przeczytaB i zinterpretowaB swój plik kon- figuracyjny. 10.6 Wyglda na to |e Debian nie u|ywarc.localaby dostosowa proces startu systemu. Jakie narzdzia zostaBy dostarczone do tego celu? Przypu[my, |e system ma uruchomi skryptfoopodczas startu systemu lub podczas przej[- cia w dany poziom startu (runlevel). W takiej sytuacji administrator systemu powinien: " Umie[ci skryptfoow katalogu/etc/init.d/. " Uruchomi polecenie Debiana update-rc.d z odpowiednimi parametrami w celu ustanowienia dowizaD pomidzy (okre[lonymi w linii poleceD) katalogami rc?.d, a /etc/init.d/foo. W tym przypadku  ? jest cyfr od 0 do 6 i oznacza odpowiedni poziom startu Systemu V. " Ponownie uruchomi system. Polecenie update-rc.d ustanowi dowizania w katalogach rc?.d ze skryptem w /etc/init.d. Ka|de dowizanie skBada si bdzie, w kolejno[ci: z litery  S lub  K , dwucyfrowej liczby oraz nazwy skryptu. Skrypty zaczynajce si liter  S w /etc/rcN.d/ zostan wykonane przy przej[ciu do poziomu startu N. Skrypty zaczynajce si liter  K zostan wykonane przy wyj[ciu z poziomu startuN. Mo|na, na przykBad, sprawi by skrypt foo wykonaB si podczas startu systemu poprzez umieszczenie go w katalogu/etc/init.d/oraz utworzenie dowizaD przy pomocy polece- nia update-rc.d foo defaults 19. Parametr  defaults oznacza domy[lne poziomy RozdziaB 10. Dostosowanie systemu Debian GNU/Linux do Twoich potrzeb 56 startu tzn. od 2 do 5. Parametr  19 daje pewno[, |e foo zostanie uruchomiony wcze[niej ni| skrypty o numerach 20 i wy|szych. 10.7 Jak system zarzdzania pakietami radzi sobie z pakietami, za- wierajcymi pliki konfiguracyjne innych pakietów? Niektórzy u|ytkownicy chcieliby, na przykBad, stworzy nowy serwer instalujc grup paki- etów Debiana i lokalnie wygenerowane pakiety zawierajce pliki konfiguracyjne. Zazwyczaj nie jest to dobry pomysB poniewa| programdpkgnie bdzie wiedziaB o istnieniu plików kon- figuracyjnych je[li znajduj si one w innych pakietach. Mo|e to doprowadzi do nadpisania konfliktowych plików gdy jeden z pakietów oryginalnej  grupy zostanie uaktualniony. Zamiast tego utwórz lokalny pakiet, który modyfikuje pliki konfiguracyjne  grupy paki- etów Debiana, które Ci interesuj. Wtedy dpkg i reszta systemu zarzdzania pakietami bdzie wiedziaB, |e pliki zostaBy zmodyfikowane przez lokalnego administratora i nie bdzie próbowaB ich nadpisa w czasie aktualizacji. 10.8 Jak mog nadpisa plik instalowany przez inny pakiet tak |eby u|ywana byBa moja wersja? Powiedzmy, |e administrator lub lokalny u|ytkownik woli u|ywa programu  login-local ni|  login , który dostarczany jest przez pakiet Debiana o nazwielogin. Nie nale|y: " Nadpisywa pliku/bin/loginplikiemlogin-local. System zarzdzania pakietami nie bdzie wiedziaB o tej zmianie i po prostu nadpisze Twój plik /bin/login je[li login (lub ka|dy inny pakiet dostarczajcy plik /bin/login) zostanie zainstalowany lub uaktualniony. Zrób raczej tak: " Wykonaj: dpkg-divert --divert /bin/login.debian /bin/login aby ka|de przyszBe instalacje pakietu login zamiast zapisywa plik /bin/login za- pisywaBy go jako/bin/login.debian " Nastpnie wykonaj: cp login-local /bin/login aby przenie[ Twój lokalnie zbudowany program na wBa[ciwe miejsce. Wicej informacji znajdziesz wdpkg-divert(8). RozdziaB 10. Dostosowanie systemu Debian GNU/Linux do Twoich potrzeb 57 10.9 W jaki sposób doda do listy dostpnych pakietów moje lokalnie zbudowane pakiety tak, aby system zarzdzania paki- etami o nich wiedziaB? Wykonaj polecenie: dpkg-scanpackages BIN_KAT PLIK_NADP [PRZEDR_SCIEZKI] > moje_Pakiety gdzie: " BIN_KAT jest katalogiem gdzie przechowywane s pliki archiwów Debiana (zwykle maj rozszerzenia  .deb ). " PLIK_NADP (ang. override file) jest plikiem, który modyfikowany jest przez opiekunów wydania i, dla pakietów z dystrybucji main, zwykle znajduje si w archiwum FTP De- biana jako indices/override.main.gz. Mo|esz zignorowa ten plik dla lokalnych pakietów. " PRZEDR_SCIEZKI jest opcjonalnym parametrem, którego warto[ mo|e zosta doBczona do nazwy tworzonego plikumoje_Pakiety. Kiedy ju| plik moje_Pakiety zostanie utworzony powiadom o tym system zarzdzania pakietami wykonujc polecenie: dpkg --merge-avail moje_Pakiety Je[li u|ywasz APT to mo|esz równie| doda lokalne repozytorium do swojego pliku sources.list(5). 10.10 Niektórzy u|ytkownicy lubi mawk, inni gawk; jedni lubi vim a, inni lubi elvis a; niektórzy lubi trn, inni lubi tin. Jak Debian wspiera tak ró|norodno[ upodobaD? Istnieje wiele przypadków kiedy dwa pakiety dostarczaj dwie ró|ne wersje programu o takiej samej funkcjonalno[ci. U|ytkownicy mog preferowa jeden z nich bardziej od drugiego z przyzwyczajenia, lub z powodu interfejsu u|ytkownika, który dla danego pakietu jest, w jaki[ sposób, bardziej przyjazny ni| interfejs drugiego. Ró|ni u|ytkownicy w tym samym systemie mog dokona ró|nych wyborów. Debian u|ywa systemu pakietów  wirtualnych aby pozwoli administratorom systemu na wybór (lub pozwoli wybra u|ytkownikom) ulubione narzdzia, gdy istniej dwie lub wicej RozdziaB 10. Dostosowanie systemu Debian GNU/Linux do Twoich potrzeb 58 wersji z tak sam podstawow funkcjonalno[ci, która zaspokoi wymagania zale|no[ci bez podawania nazwy konkretnego pakietu. Na przykBad: w systemie zainstalowane s dwie ró|ne wersje czytników grup dyskusyjnych. Serwer grup dyskusyjnych mo|e  zaleca aby w systemie byB zainstalowany jaki[ czytnik grup dyskusyjnych ale wybór tin a lub trn a pozostawiony zostaje u|ytkownikowi. Dzi- aBa to w ten sposób, |e oba pakietytinoraztrndostarczaj wirtualny pakietnews-reader. Który program zostanie wywoBany zale|y od dowizania pliku z nazw wirtualnego pakietu /etc/alternatives/news-readerdo wybranego pliku czytnika np. /usr/bin/trn. Pojedyncze dowizanie nie wystarcza aby wspiera peBne u|ycie alternatywnych programów. Strony pomocy i prawdopodobnie inne, powizane z programem, pliki musz tak|e zosta wybrane. Skrypt Perl a update-alternatives dostarcza sposobu, który zapewnia, |e wszystkie pliki powizane z danym pakietem zostan wybrane jako domy[lne dla systemu. Na przykBad, aby sprawdzi jakie pliki wykonywalne dostarcza  x-window-manager uru- chom: update-alternatives --display x-window-manager Je[li chcesz to zmieni uruchom: update-alternatives --config x-window-manager i wykonaj instrukcje, które pojawi si na ekranie (po prostu naci[nij klawisz z cyfr, która znajduje si przy programie, który bardziej lubisz). Je[li z jakiego[ powodu pakiet nie zarejestruje si jako mened|er okien (wy[lij informacje o bBdzie je[li uznasz to za usterk) lub je[li u|ywasz mened|era okien z katalogu /usr/local (taki wybór nie pojawi si na ekranie), mo|esz uaktualni dowizania poprzez parametry wywoBania tak jak na przykBadzie poni|ej: update-alternatives --install /usr/bin/x-window-manager \ x-window-manager /usr/local/bin/wmaker-cvs 50 Pierwszy parametr za   install jest dowizaniem symbolicznym, które wskazuje na /etc/alternatives/NAZWA, gdzie NAZWA jest drugim parametrem. Trzeci parametr to pro- gram, do którego /etc/alternatives/NAZWA powinien zosta dowizany, a czwarty jest prio- rytetem (wiksze warto[ci wskazuj, |e ta alternatywa, przy dziaBaniu automatycznym, bdzie wybrana z wikszym prawdopodobieDstwem). Aby usun alternatywny wpis, który dodaBe[ uruchom po prostu: update-alternatives --remove x-window-manager /usr/local/bin/wmaker-cvs 59 RozdziaB 11 Pomoc dla systemu Debian GNU/Linux 11.1 Jakie inne dokumentacje istniej dla systemu Debian GNU/Linux? " Instrukcja instalacji dla obecnego wydania - zobacz: http://www.debian.org/ releases/stable/installmanual. " Podrcznik zasad zawiera normy dotyczce dystrybucji, takie jak: struktura i zawarto[ archiwum Debiana, zagadnienia dotyczce projektowania systemu operacyjnego itd. Za- wiera on równie| wymagania techniczne, jakie musi speBni ka|dy pakiet aby zosta wBczonym do dystrybucji, oraz dokumentacj podstawowych aspektów technicznych pakietów binarnych i zródBowych Debiana. Pobierz go z pakietu: debian-policy lub z http://www.debian.org/doc/ devel-manuals#policy. " Dokumentacja dotyczca zainstalowanych pakietów Debiana: Wikszo[ pakietów posi- ada pliki pomocy, które zapisywane s do/usr/doc/PAKIET. " Dokumentacja dla projektu Linux: Pakiety Debiana doc-linux zawieraj wszystkie najnowsze wersje HOWTO i mini-HOWTO z Projektu Dokumentacji Linuksa (http: //www.tldp.org/). " Strony podrcznika systemowego  man : Wikszo[ poleceD posiada strony podrcznika systemowego napisane w postaci plików  man . S one opisane przez cz[ci indeksu  man w którym si znajduj: n.p. foo(3) odnosi si do strony podrcznika, która znajduje si w /usr/share/man/man3/ i mo|e zosta wywoBana przez wydanie polecenia: man 3 foo, lub po prostu man foo je[li trzecia cz[ jest pierwsz zawart w podrczniku systemowym dotyczcymfoo. Mo|na dowiedzie si, który katalog z /usr/share/man/ zawiera konkretn stron poprzez polecenieman -w foo. Nowi u|ytkownicy Debiana powinni wiedzie, |e strony podrcznika systemowego dla wielu poleceD nie s osigalne, a| do czasu gdy zainstaluj pakiety: RozdziaB 11. Pomoc dla systemu Debian GNU/Linux 60  man-db, który zawiera programmanoraz inne programy do kontroli i sterowania stronami podrcznika systemowego.  manpages, który zawiera strony podrcznika systemowego. (zobacz  Jak Debian obsBuguje jzyki inne ni| angielski? na 17 stronie). " Strony  info : Dokumentacja u|ytkowników dotyczca wielu poleceD, zwBaszcza narzdzi GNU, jest dostpna w postaci plików  info , a nie stron podrcznika syste- mowego. Pliki takie mog by przeczytane przez narzdzie GNU info, uruchamiane M-x infow GNU Emacs lub przez inne przegldarki. Najwiksz przewag wzgldem oryginalnych stron podrcznika systemowego  man jest hipertekstowy system stron info. Nie potrzebuj one jednak przegldarki WWW; infomo|e zosta uruchomione w zwykBej konsoli tekstowej. Standard info zostaB stwor- zony przez Richarda Stallmana i poprzedzaB WWW. Zapamitaj, i| mo|esz mie dostp do du|ej ilo[ci dokumentacji w Twoim systemie u|ywa- jc przegldarki WWW, bezpo[rednio, przez polecenia  dwww lub  dhelp , znajdujce si w poszczególnych pakietach. 11.2 Czy w Internecie dostpne s jakie[ mo|liwo[ci do dyskusji na temat Debiana? Tak. Poczta elektroniczna jest gBówn metod wspierania u|ytkowników Debiana. 11.2.1 Listy dyskusyjne. Jest ich wiele Listy dyskusyjne zwizane z Debianem (http://www.debian.org/ MailingLists/). Kompletny spis list dyskusyjnych znajduje si /usr/share/doc/debian /mailing-lists.txt pod warunkiem, |e w systemie zainstalowany jest pakiet doc-debian. Listy dyskusyjne Debiana nazywane s wedBug nastpujcego wzoru debian-temat_listy. PrzykBadem s debian-announce, debian-user, debian-news. Aby zapisa si na list dyskusyjn debian-temat_listy, wy[lij list poczt elektroniczn do debian-temat_listy- request@lists.debian.org wraz ze sBowem  subscribe w temacie wiadomo[ci. Pamitaj aby doda -request do adresu listu, gdy u|ywasz tej metody zapisywania si lub rezygnacji z listy dyskusyjnej. W przeciwnym wypadku Twój list elektroniczny zostanie wysBany na list dyskusyjn. Je[li posiadasz przegldark WWW obsBugujc formularze mo|esz zapisa si na list dyskusyjn u|ywajc Formularza WWW (http://www.debian.org/MailingLists/ subscribe). Mo|esz równie| zrezygnowa z listy u|ywajc Formularza WWW (http: //www.debian.org/MailingLists/unsubscribe). RozdziaB 11. Pomoc dla systemu Debian GNU/Linux 61 W razie jaki[ problemów adres administratora list dyskusyjnych to: <listmaster@lists. debian.org> Archiwa list dyskusyjnych Debiana dostpne s pod adresem WWW: http://lists. debian.org/. Jakie zasady panuj na listach dyskusyjnych? Gdy korzystasz z list dyskusyjnych zwizanych z Debianem postpuj zgodnie z nastpujcymi reguBami: " Nie wysyBaj spamu. Zobacz Polityka rozpowszechniania list dyskusyjnych zwizanych z Debianem (http://www.debian.org/MailingLists/#ads). " Nie przeklinaj; to niekulturalne. Ludzie rozwijajcy Debiana to ochotnicy, którzy po[wi- caj swój czas, energi i pienidze próbujc scali projekt Debian. " Nie u|ywaj przekleDstw; wielu ludzi otrzymuje list za pomoc pakietu radiowego, gdzie przeklinanie jest nielegalne. " Upewnij si czy u|ywasz odpowiedniej listy. Nie wysyBaj swojej pro[by o zapisanie lub 1 rezygnacj do listy dyskusyjnej " Zobacz cz[  Jak mog zgBosi bBd dotyczcy Debiana? na nastpnej stronie aby dowiedzie si wicej o zgBaszaniu bBdów. 11.2.2 Opiekunowie pakietów. U|ytkownicy mog równie| adresowa pytania do opiekunów poszczególnych pakietów. By zada pytanie opiekunowi pakietu xyz, wy[lij list poczt elektroniczn pod adres xyz@packages.debian.org. 11.2.3 Grupy dyskusyjne. Pytania nie dotyczce jednoznacznie Debiana u|ytkownicy powinni zadawa na grupach dyskusyjnych zwizanych z Linuksem. S to grupy dyskusyjne comp.os.linux.* lub linux.*. Wiele adresów grup dyskusyjnych dotyczcych Linuksa oraz pokrewnych materiaBów znalez mo|emy na stronach WWW : np. Linux Online (http://www.linux.org/docs/usenet. html) lub LinuxJournal (http://www.linuxjournal.com/helpdesk.php). 1 . U|ywaj do tego adresu debian-temat_listy-REQUEST@lists.debian.org. RozdziaB 11. Pomoc dla systemu Debian GNU/Linux 62 11.3 Czy istnieje szybka metoda wyszukiwania materiaBów zwizanych z systemem Debian GNU/Linux? Jest wiele wyszukiwarek, które pomagaj szuka dokumentów zwizanych z Debianem: " Debian WWW search site (http://search.debian.org/). " Google Groups (http://groups.google.com/): przeszukuje listy dyskusyjne. Na przykBad: aby dowiedzie si wicej na temat sterowników do kontrolerów Promise dla Debiana, spróbuj wyszuka wyra|enie Promise Linux sterownik. Zostan znalezione wszystkie wiadomo[ci, które zawieraj podany cig znaków, n.p. dyskusje, których tematem byB ten problem. Je[li dodasz Debian do szukanego wyra|enia, w wyniku otrzymasz wiadomo[ci [ci[le powizane z Debianem. " ZwykBe wyszukiwarki, takie jak: AltaVista (http://www.altavista.com/) lub Google (http://www.google.com/) je[li bdziesz u|ywa prawidBowych warunków wyszukiwania. Na przykBad: wyszukanie terminu  cgi-perl dostarcza o wiele dokBadniejsze wy- ja[nienia, ni| krótki opis zawarty w tym pakiecie. 11.4 Czy istniej logi znanych bBdów? Dystrybucja Debian GNU/Linux posiada  System Zledzenia BBdów - Bug Tracking Sys- tem (BTS) , który przechowuje informacje o bBdach zgBoszonych przez u|ytkowników i opiekunów pakietów. Ka|dy bBd otrzymuje swój numer i przechowywany jest w pliku tak dBugo, a| nie zostanie uznany za usunity. Kopie tych informacji s dostpne pod adresemhttp://www.debian.org/Bugs/. Dostp do bazy danych  Systemu Zledzenia BBdów (BTS) zapewnia serwer pocztowy. Aby dowiedzie si wicej, wy[lij list drog elektroniczn zawierajcy sBowo  help na adres: re- quest@bugs.debian.org. 11.5 Jak mog zgBosi bBd dotyczcy Debiana? Je[li znaleziono bBd w Debianie, postpuje si zgodnie z instrukcj zgBaszania bBdów doty- czcych Debiana. Instrukcj t mo|na otrzyma na kilka sposobów: " Poprzez anonimowy FTP. Strony serwerów lustrzanych Debiana zawieraj instrukcj w plikudoc/bug-reporting.txt. " Poprzez stron WWW. Kopia instrukcji znajduje si pod adresem http://www. debian.org/Bugs/Reporting. RozdziaB 11. Pomoc dla systemu Debian GNU/Linux 63 " W ka|dej dystrybucji Debiana poprzez instalacj pakietudoc-debian. Instrukcja znaj- duje si w pliku/usr/doc/debian/bug-reporting.txt. Mo|esz równie| u|y pakietu bug lub reportbug, które poprowadz Ci przez proces zgBaszania bBdów i wy[l wiadomo[ o nich pod odpowiedni adres wraz z dodatkowymi informacjami, dotyczcymi Twojego systemu. Je[li chcesz wysBa raport o bBdzie z programu pocztowego, wy[lij wiadomo[ do <submxit@bugs.debian.org>. Pierwsza linia wiadomo[ci musi zawiera: Package: nazwa pakietu Nastpna linia powinna zawiera wersj pakietu podan w podobny sposób: Version: numer wersji Numer wersji dla jakiegokolwiek pakietu zainstalowanego w Twoim systemie mo|na uzyska wydajc polecenie: dpkg -s nazwa pakietu Reszta wiadomo[ci powinna zawiera dokBadny opis bBdu, dystrybucji Debiana jakiej u|y- wasz oraz numery wersji innych stosowanych pakietów. Wersj dystrybucji Debiana, któr obecnie u|ywasz, mo|na wy[wietli poprzez polecenie cat /etc/debian_version . Po wysBaniu przez Ciebie zgBoszenia bBdu zostaniemy automatycznie powiadomieni o otrzy- maniu zgBoszenia. Równie| automatycznie bBd otrzyma numer (zapisany w logu bBdów) oraz zostanie wysBany na list dyskusyjn debian-bugs-dist. Je[li znaleziony bBd jest powizany z wieloma pakietami, zamiast wysyBa wiele podobnych zgBoszeD bBdu, nale|y wysBa zgBoszenia odno[nie bBdów do<maintonly@bugs.debian. org> (zamiast adresu submit@. . . ), aby powiadomi tylko opiekunów poszczególnych paki- etów, a nastpnie wysBa podsumowanie zgBoszonych bBdów do listy mailingowej debian- devel lub debian-bugs-dist. Dodatkowo istnieje tester pakietów Debiana nazywany Lintian (http://www.debian.org/ lintian/). ZostaB on tak zaprojektowany, aby automatycznie przeszukiwa pakiety w celu znalezienia naruszeD zasad dystrybucji czy bBdów wykrytych ju| wcze[niej w innych paki- etach. Zatem je[li znajdziesz bBd, który mo|e równie| wystpi w innych pakietach, lep- iej bdzie je[li skontaktujesz si z opiekunami pakietu Lintian <lintian-maint@debian. RozdziaB 11. Pomoc dla systemu Debian GNU/Linux 64 org>. Powstanie nowej metody wyszukiwania bBdów zapobiegnie pojawianiu si tego samego bBdu w innych pakietach dystrybucji. Mo|esz równie| u|ywa adresu<quiet@bugs.debian.org>, aby zgBasza bBdy tylko do  Systemu Zledzenia BBdów (BTS) , bez jednoczesnego wysyBania ich do listy dyskusyjnej debian-bugs-dist lub do opiekuna pakietu. Adres ten jest wykorzystywany bardzo rzadko np. je[li chcesz doBczy drugorzdne dane do swojego zgBoszenia bBdu lub gdy chcesz zaz- naczy co[ w logu  Systemu Zledzenia BBdów (BTS) , a ju| wcze[niej powiadomiono o tym opiekuna projektu. 65 RozdziaB 12 Wspomaganie projektu Debian Wspomóc projekt Debian mo|esz na kilka sposobów. Np. przez ofiarowanie swojego czasu (na projektowanie nowych pakietów, opiekowanie si pakietami ju| istniejcymi, lub na wsparcie dla u|ytkowników), zasobów (serwery lustrzane dla archiwów FTP i WWW) oraz pienidzy (opBaty za nowe stoiska do testów jak równie| sprzt na kolejne archiwa). 12.1 W jaki sposób mog zosta deweloperem Debiana? Rozwijanie Debiana jest otwarte dla wszystkich. Poszukiwani s zarówno nowi u|ytkownicy z odpowiednimi umiejtno[ciami i/lub chci nauki, do opieki nad ju| istniejcymi pakietami osieroconymi przez ich poprzednich deweloperów, nad rozwojem nowych, jak równie| do wsparcia technicznego dla u|ytkowników. Opis jak zosta deweloperem Debiana mo|esz znalez na stronie New Maintainer s Corner (http://www.debian.org/devel/join/newmaint) znajdujcej si na gBównej stronie projektu Debiana. 12.2 Jak mog wnie[ zasoby do projektu Debiana? Od kiedy sam Debian jak i caBe mnóstwo oprogramowania dla niego jest ogólnie i powszech- nie dostpne na caBym [wiecie, ro[nie zapotrzebowanie na serwery lustrzane. Wskazane jest zatem, aby umieszcza caBe archiwum na kolejnych serwerach lustrzanych, ale nie jest to ab- solutnie niezbdne. Prosz odwiedzi stron na temat serwerów lustrzanych Debiana (http: //www.debian.org/mirror/size), aby dowiedzie si wicej o wymaganej przestrzeni dyskowej dla serwera lustrzanego, na którym maj zosta umieszczone zasoby Debiana. ObsBuga serwerów lustrzanych jest gBównie realizowana automatycznie poprzez skrypty, bez jakiejkolwiek interakcji. Jednak|e okazjonalnie zdarzaj si krótkotrwaBe przerwy w pracy serwerów lustrzanych lub zmiany systemowe, wtedy ludzka interwencja jest niezbdna. RozdziaB 12. Wspomaganie projektu Debian 66 Je[li posiadasz szybkie poBczenie z Internetem, odpowiednie zasoby i jeste[ chtny po[wici swój czas (lub znalez kogo[) na regularne zarzdzanie serwerem lustrzanym zawierajcym zasoby Debiana, czy to w caBo[ci czy w cz[ci, prosz skontaktowa si z nami pod adresem <debian-admin@lists.debian.org>. 12.3 Jak mog finansowo wspomóc projekt Debian? Mo|na tego dokona przez indywidualn darowizn na rzecz jednej z dwóch kluczowych organizacji dla rozwoju Debiana. 12.3.1 Oprogramowanie w Publicznym Interesie (SPI) Oprogramowanie w Publicznym Interesie (Software in the Public Interest) jest niedochodow organizacj, utworzon gdy Fundacja Wolnego Oprogramowania (FSF) zrezygnowaBa ze spon- sorowania Debiana. Celem organizacji jest rozwijanie i rozprowadzanie Wolnego Opro- gramowania. Nasze cele s bardzo podobne do celów Fundacji Wolnego Oprogramowania (FSF) i zach- camy programistów do stosowania licencji GNU GPL w swoich programach. Jednak|e ró|nimy si troch pod ktem tworzenia i dystrybuowania Linuksa, które odbiega w wielu szczegóBach technicznych od systemu GNU zainicjowanego przez FSF. Wci| jed- nak komunikujemy si z Fundacj Wolnego Oprogramowania i wspóBpracujemy poprzez przesyBanie zmian do oprogramowania GNU oraz poprzez zachcanie naszych u|ytkown- ików do wspierania finansowego celów FSF oraz projektu GNU. Wicej informacji o SPI mo|esz uzyska na stronie: http://www.spi-inc.org/. 12.3.2 Fundacja Wolnego Oprogramowania (FSF) Aktualnie nie ma formalnego zwizku pomidzy Debianem a Fundacj Wolnego Opro- gramowania. Jednak FSF jest odpowiedzialna za niektóre z najwa|niejszych komponentów oprogramowania w Debianie, wBczajc kompilator GNU C, GNU Emacs oraz wiele wykon- awczych bibliotek jzyka C, które s wykorzystywane przez wszystkie programy w sys- temie. Fundacja Wolnego Oprogramowania jest pionierem tego, czym jest dzisiaj Wolne Opro- gramowanie. Z fundacji tej wywodzi si licencja GNU GPL, która jest stosowana w wik- szo[ci oprogramowania Debiana. To dziki niej istnieje projekt, którego celem jest stworzenie caBkowicie darmowego Uniksa. Debiana powinno si uwa|a za potomka systemu GNU. O Fundacji Wolnego Oprogramowania (FSF) mo|esz poczyta na tej stronie: http://www. fsf.org/. 67 RozdziaB 13 Redystrybuowanie Debiana GNU/Linux jako produktu komercyjnego 13.1 Czy mog sprzedawa Debiana na przygotowanych przeze mnie pBytach CD? ZmiaBo. Nie potrzebujesz pozwolenia na dystrybuowanie czego[ co sam przygotowaBe[. Nie musisz nam pBaci. Jednak|e wszyscy wytwórcy CD musz honorowa licencje programów w Debianie. Dla przykBadu, wiele programów jest objtych licencj GPL, która wymaga od Ciebie dystrybuowania przez Ciebie równie| kodu. Ponadto bdziemy publikowa list wytwórców CD, którzy ofiarowuj pienidze, opro- gramowanie i czas dla projektu Debiana. Bdziemy te| zachca u|ytkowników do kupowa- nia u tych wydawców Debiana, którzy ofiarowuj pienidze. 13.2 Czy Debian mo|e by sprzedawany razem z pBatnym opro- gramowaniem? Tak. CaBy czas gBówne komponenty Debiana s bezpBatnym oprogramowaniem. Udostpni- amy jednak miejsce dla programów, które darmowymi nie s. Wydawcy Debiana na CD mog dystrybuowa programy jakie umie[cili[my w katalogu, za- le|nie od warunków licencji lub prywatnych ustaleD autorów poszczególnych programów. Wydawcy Debiana na CD mog równie| doBcza do niego pBatne programy jakie posiadaj z innych zródeB. To nie jest nic nowego: darmowe i komercyjne oprogramowanie jest czsto wydawane na tych samych CD co Debian. Oczywi[cie wci| zachcamy autorów ró|nych programów do pisania ich jako oprogramowania bezpBatnego. RozdziaB 13. Redystrybuowanie Debiana GNU/Linux jako produktu komercyjnego 68 13.3 Robi specjaln dystrybucj Linuksa dla specyficznego rynku. Czy mog u|y Debiana GNU/Linux i doda moje wBasne opro- gramowanie? Tak. Dla przykBadu kto[ przygotowuje dystrybucje Linuksa dla krótkofalowców, wraz ze specjalistycznym oprogramowaniem. Rozpoczyna od Debiana jako podstawowego systemu i dodaje swoje programy np. sterujce prac nadajnika, [ledzce satelity, itd. Wszystkie te programy s na pBytach CD razem z Debianem, wic u|ytkownicy dystrybucji wypuszczonej przez niego bd w stanie Batwo uaktualni swoje programy, kiedy on udostpni kolejne pByty CD. Na rynku jest ju| kilka podobnych dystrybucji Debiana przygotowanych dla pewnej grupy ludzi np. Corel Linux czy Storm Linux, które ró|ni si od oryginalnej dystrybucji Debiana GNU/Linux, jednak|e nadal zawieraj sporo naszego oprogramowania. Debian dostarcza równie| mechanizm pozwalajcy programistom i administratorom in- stalowa lokalne wersje wybranych plików w taki sposób, |e nie bd nadpisane, kiedy inne pakiety s uaktualniane. Wicej o tym mowa w pytaniu  Jak mog nadpisa plik instalowany przez inny pakiet tak |eby u|ywana byBa moja wersja? na 56 stronie. 13.4 Czy mog doBo|y do Debiana mój komercyjny program, który Batwo si instaluje? ZmiaBo. Narzdzie do zarzdzania pakietami jest wolnym programem; pakiety mog ale nie musz by wolnym oprogramowaniem, mo|na instalowa je wszystkie. 69 RozdziaB 14 Spodziewane zmiany w nastpnej wersji Debiana 14.1 Zwikszone bezpieczeDstwo Debian udostpnia ukrywanie haseB od swojej wersji 1.3. Na dodatek linuksowa biblioteka Pluggable Authentication Modules (znana jako libpam (http://www.kernel.org/pub/ linux/libs/pam/)), która pozwala administratorom systemu na wybranie sposobu auto- ryzacji specyficznej dla danej aplikacji, pierwotnie ustala uwierzytelnianie za pomoc ukry- wania haseB. WBczajc peBn obsBug dla zaawansowanych metod uwierzytelniania takich jak Kerberos, RSBAC i innych. 14.2 Wsparcie dla u|ytkowników nie znajcych jzyka angiel- skiego. Debian zawsze ma jakie[ wsparcie dla u|ytkowników nie znajcych jzyka angielskiego. Zobacz  Jak Debian obsBuguje jzyki inne ni| angielski? na 17 stronie. Mamy nadziej znalez ludzi, którzy udostpni wsparcie dla wikszej liczby jzyków i przekBadów. Niektóre programy s ju| przygotowane do lokalizacji, tak wic potrzebujemy tBumaczy. Wiele programów wci| jest tBumaczonych na nowe jzyki. Projekt TBumaczeD GNU ftp://ftp.gnu.org/pub/gnu/ABOUT-NLS pracuje nad tBu- maczeniem programów GNU. RozdziaB 14. Spodziewane zmiany w nastpnej wersji Debiana 70 14.3 Wicej architektur Ju| wkrótce spodziewany jest kompletny Debian na inne architektury, takie jak SPARC64 czy SuperH. 14.4 Wicej jder systemu Poza Debianem GNU/Hurd, Debian jest przenoszony na wiele jder BSD, czyli na NetBSD, FreeBSD i OpenBSD. 71 RozdziaB 15 Ogólne informacje dotyczce Czsto Zadawanych PytaD (FAQ) 15.1 Autorzy Pierwszym wydaniem tego FAQ zajmowali si J.H.M. Dassen (Ray) i Chuck Stickelman. Autorami odnowionego FAQ systemu Debian GNU/Linux s: Susan G. Kleinmann i Sven Rudolph. Po nich FAQ zajmowaB si Santiago Vila. Koordynatorem obecnej wersji jest Josip Rodin. Cz[ informacji zaczerpnito z: " The Debian-1.1 release announcement, autorstwa Brucea Perensa (http://www. perens.com/). " The Linux FAQ, autorstwa Iana Jacksona (http://www.chiark.greenend.org.uk/ ~ijackson/). " Debian Mailing Lists Archives (http://lists.debian.org/), FIXME the dpkg programmers manual and the Debian Policy manual (see  Jakie inne doku- mentacje istniej dla systemu Debian GNU/Linux? na 59 stronie) " od wielu deweloperów, ochotników, beta-testerów oraz " niespodziewanych wspomnieD autorów. :-) Autorzy pragn podzikowa wszystkim tym, którzy pomogli stworzy ten dokument. Reklamacji nie uwzgldnia si. Znaki handlowe s zastrze|one. RozdziaB 15. Ogólne informacje dotyczce Czsto Zadawanych PytaD (FAQ) 72 15.2 TBumacze Do powstania polskiej wersji tego dokumentu przyczyniBy si nastpujce osoby z projektu PDDP (http://debian.linux.org.pl): " Marcin Andruszkiewicz " Marcin Betlej -<marbej@debian.linux.org.pl> " Mariusz Centka -<mariusz.centka@debian.linux.org.pl> " Karol Czachorowski " Tomasz Dziedzic " PaweB Ekert " Bartosz FeDski -<fenio@debian.linux.org.pl> - koordynator tBumaczenia " RadosBaw Grzanka -<radekg@debian.linux.org.pl> " Bartosz  Xebord Janowski " Dominik Juszczyk -<djus@debian.linux.org.pl> " Marcin PaweB Kobierzycki -<m-kobierzycki@debian.linux.org.pl> " Maciej KrzymiDski " Marcin Kuras -<kura@debian.linux.org.pl> " Jacek Lachowicz " BartBomiej  MYCHA Mroczkowski -<mycha@debian.linux.org.pl> " Tomasz Z. NapieraBa -<zen@debian.linux.org.pl> " Marcin PBaneta -<welnian@debian.linux.org.pl> " Mateusz Prichacz -<mateusz@debian.linux.org.pl> " Marcin Rogowski " SBawomir Siejka " MichaB Skuza " Dominik Stodolny -<phobos@debian.linux.org.pl> " PrzemysBaw Adam Zmiejek<tristan@debian.linux.org.pl> " Grzegorz Witkowski " Krzysztof Witkowski<tjup@debian.linux.org.pl> " Bartosz ZapaBowski<zapal@debian.linux.org.pl> RozdziaB 15. Ogólne informacje dotyczce Czsto Zadawanych PytaD (FAQ) 73 15.3 Informacje zwrotne Komentarze i uzupeBnienia tego dokumentu s zawsze mile widziane. Prosimy o wysBanie listu na adres<doc-debian@packages.debian.org>, albo dopisanie do listy |yczeD doty- czcych pakietudoc-debian. 15.4 Dostpno[ Najnowsza wersja niniejszego FAQ jest do poczytania na stronach WWW Debiana pod adresemhttp://www.debian.org/doc/FAQ/. FAQ mo|na równie| pobra w postaci czystego pliku tekstowego, pliku HTML, w formacie PostScript albo PDF z http://www.debian.org/doc/user-manuals#faq. Znajduje si tam w kilku wersjach jzykowych. Oryginalne pliki SGML u|yte do stworzenia tej dokumentacji s dostpne w pakiecie zródBowym doc-debian albo w repozytorium CVS: :pserver:anonymous@cvs.debian.org:/cvs/debian-doc/ddp/manuals.sgml/faq 15.5 Format dokumentu Ten dokument zostaB napisany przy pomocy DebianDoc SGML DTD (utworzonego na pod- stawie LinuxDoc SGML). System DebianDoc umo|liwia nam tworzenie plików w wielu for- matach na podstawie jednego zródBa, tzn. ten dokument mo|e by ogldany jako strona inter- netowa, czysty tekst, TeX DVI, PostScript, PDF albo GNU Info. Narzdzia konwertujce dla formatu DebianDoc SGML s dostpne w pakiecie debiandoc-sgml.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
debian apt howto pl
debian dselect beginner pl
debian faq pl
Debian Gnu Z Perspektywy Administratora 2 [eBook PL]
TI 99 08 19 B M pl(1)
bootdisk howto pl 8
BORODO STRESZCZENIE antastic pl
notatek pl sily wewnetrzne i odksztalcenia w stanie granicznym
WSM 10 52 pl(1)
amd102 io pl09
PPP HOWTO pl 6 (2)
bridge firewall pl 3

więcej podobnych podstron