Kadrowanie i kompozycja: Kompozycja zaczyna si� od pomys�u. Wybranie tematu zdj�cia jest jedynie pierwszym krokiem. My�lenie nad tym, co chcemy osi�gn�� zaowocuje lepszymi zdj�ciami. Dlaczego chcemy zrobi� w�a�nie to zdj�cie? Jeszcze przed naci�ni�ciem spustu migawki mo�emy poprawi� jako�� wykonywanego zdj�cia, zadaj�c sobie jedno proste pytanie: dlaczego to robi�, co chc� osi�gn��? Nasuwaj�c� si� natychmiast odpowiedzi� jest, �e chcemy utrwali� pewne wydarzenie lub scen�, kt�re uwa�amy za ciekawe. Posu�my si� nieco dalej. Co tak naprawd� chcemy w tej scenie utrwali�? Dlaczego w�a�nie j� uwa�amy za atrakcyjn�? Odpowiadaj�c na takie pytania mo�na wyrobi� sobie lepszy pogl�d co do oczekiwanych rezultat�w. Je�li naszym celem jest utrwalenie zabawy naszego ukochanego szczeniaka, trzeba dobra� sytuacj� i ustawienia aparatu w taki spos�b, aby jak najlepiej odpowiada�y one tego typu fotografii. Je�li z kolei zamierzamy na zdj�ciu odda� delikatne pi�kno g�rskiego krajobrazu, wszystkie ustalenia b�d� wygl�da�y inaczej. Ca�a tajemnica polega na docenianiu znaczenia tych rzeczy i na wiedzy, jak si� do nich w�a�ciwie ustosunkowa�. B�d� got�w Zanim zaczniemy utrwala� w�a�ciwe momenty, musimy nauczy� si� je rozpoznawa�. Trzeba si� wykaza� dobrym instynktem i refleksem. Powinni�my si� nauczy� takiej obserwacji, by umie� przewidzie�, co si� wydarzy za chwil�. Zrobienie �wietnego zdj�cia to nie tylko szcz�cie, tu si� licz� umiej�tno�ci. Na dodatek umiej�tno�ci te mo�na udoskonali� przez praktyk�. Nietypowa perspektywa. Humorystyczne zdj�cia wykorzystuj� tak�e zestawienia element�w. Z�udzenie kolizji bawo�u z pojazdem jest efektem zastosowania nietypowej perspektywy. Kadrowanie i kompozycja: Kompozycje s� harmonijne. Zrozumienie sposobu w jaki poszczeg�lne elementy wsp�istniej� w fotografii, jest wa�nym krokiem w kierunku tworzenia bardzo dobrych zdj��. Odkrycie i zr�wnowa�enie element�w. Temat, kt�ry fotografujemy i spos�b w jaki to robimy niekoniecznie musz� by� ze sob� powi�zane. Dobry fotograf potrafi poprawnie wykonywa� ka�dy rodzaj zdj��. Sport, krajobrazy, portrety - wszystkie one wydaj� si� przyjemne dla oka, je�li s� w�a�ciwie skomponowane. Wi�kszo�� zaawansowanych fotograf�w najprawdopodobniej intuicyjnie stosuje dwuetapowy proces: najpierw odkrywaj�, co jest w�a�ciwym tematem zdj�cia, nast�pnie okre�laj�, w jaki spos�b zr�wnowa�y� elementy na planie, aby dawa�y przyjemny dla oka efekt. W pewnych sytuacjach lepiej jest, aby g��wny motyw zdj�cia nie by� po�o�ony centralnie. Nie zawsze chcemy aby wszystkie obiekty na fotografii wy�y wyra�ne. Tak�e czas i rodzaj ekspozycji mog� na wiele sposob�w r�ni� si� od "poprawnego wzorca". Musimy jednak pami�ta�, aby wszelkie nasze dzia�ania by�y uzasadnione. Im mniej tym lepiej My�l�c, �e im wi�cej umie�cimy na zdj�ciu, tym lepsze ono b�dzie, jeste�my w b��dzie. Prawd� m�wi�c, jest zupe�nie na odwr�t. Pozostawiaj�c zb�dne elementy poza kadrem, mo�emy osi�gn�� du�o lepsze rezultaty. Musimy pami�ta�, �e nie chcemy za jednym razem sfotografowa� ca�ego �wiata, a tylko jego konkretn� cz��. Patrz�c na dobrze wykonane zdj�cie sportowe widzimy jak akcja na nim zostaje wyizolowana - i to do tego stopnia, �e t�o fotografii jest celowo rozmazane. Kiedy zadajemy sobie pytanie co chcemy osi�gn�� wykonuj�c zdj�cie, musimy nauczy� si� eliminowa� elementy, kt�re nie prowadz� bezpo�rednio do po��danego rezultatu. Oczywi�cie nie musimy si� ogranicza� do wykonania tylko jednego zdj�cia danej sceny, lecz wst�pna korekta przed naci�ni�ciem spustu migawki sprawi, �e wi�kszo�� naszych fotografii b�dzie pierwszorz�dna. Tajniki harmonii. Kluczem do tworzenia dobrych kompozycji jest harmonia i zr�wnowa�enie element�w na planie. Je�li w�a�ciwie dobierzemy pozycj�, z kt�rej wykonamy zdj�cie, silos b�dzie wygl�da� jak rze�ba. Nie powinni�my unika� temat�w, kt�re tworz� zadziwiaj�ce kszta�ty geometryczne. Efektownie wygl�daj�ce czo�o ci�ar�wki symbolizuje mas� i moc. Kadrowanie i kompozycja: Zmieniajmy pozycj�, z kt�rej wykonujemy zdj�cia; poszukujmy dynamiki. Chc�c sfotografowa� okre�lon� scen� musimy zastanowi� si� nad miejscem, z kt�rego wykonujemy zdj�cie. Ma�y czy du�y k�t? Jednym ze sposob�w planowania kompozycji jest poruszanie si� aparatem. Przesuwaj�c aparat w inn� pozycj�, zmieniamy obszar, kt�ry kadrujemy. Ten jeden z najbardziej wyrazistych sposob�w modyfikacji zdj�� jest jednocze�nie jednym z najrzadziej zg��bianych przez pocz�tkuj�cych fotoamator�w. Poprzez przykucni�cie i sfotografowanie tematu od do�u, czy te� wej�cie na co� i uj�cie go od g�ry mo�emy zobrazowa� skrajnie r�ne nastroje. Nie musimy widzie� wszystkiego z typowej pozycji stoj�cej. Prawd� jest, �e robienie zdj�� z poziomu oczu daje bardzo naturalne efekty, zdarza si� jednak, �e poprzez zmian� k�ta fotografowania mo�emy doda� zdj�ciom nieco ekspresji i dramaturgii. Warto troch� poeksperymentowa�. Nawet niewielkie zmiany w tle lub na pierwszym planie mog� da� imponuj�ce rezultaty. Kadrowanie i kompozycja: Elementy �wiat fotografii pe�en jest poprawnych rozwi�za�. Sztuka polega na tym, aby wybra� najlepsze z nich. Poziomo czy pionowo Stosunek d�ugo�ci bok�w klatki w aparatach 35 mm wynosi 3:2. Podczas robienia zdj�� mamy tendencj� do stosowania uj�cia poziomego. Dzieje si� tak, poniewa� wi�kszo�� obraz�w z jakimi si� spotykamy w naszym codziennym �yciu (takich jak np. telewizja, ekrany kinowe itp.) jest w ten spos�b u�o�ona. Na dodatek, obrazy, kt�re s� szersze ni� wy�sze, sprawiaj� wra�enie bardziej stabilnych. Je�li fotografujemy np. krajobraz, wydaje nam si� naturalne, �e powinien by� on uj�ty poziomo. Je�li chcemy uzyska� lepsz� fotografi�, musimy stale my�le� nad tym co robimy. Je�li zamierzamy ukaza� pewn� cech� przyrody, uj�cie pionowe mo�e pom�c nam usun�� z kadru cz�� zb�dnych obiekt�w. Nie istniej� �adne regu�y okre�laj�ce spos�b, w jaki powinni�my ustawia� aparat. Trzeba eksperymentowa�, sta� si� tw�rc�. Ostatecznie, to przecie� tylko zabawa. Kadruj�c tworzymy dynamik� zdj�cia. Jak wspomniano wcze�niej, naturalnym nawykiem przy fotografowaniu jest umiejscawianie tematu zdj�cia w centrum kadru. Nie jest to oczywi�cie post�powanie b��dne, lecz znacznie ogranicza mo�liwo�ci tw�rcze. Obraz b�d�cy wynikiem takiego uj�cia mo�e by� zbyt statyczny. Centralnie umieszczony obiekt wydaje si� trwa�y i stabilny, lecz nie sprawia wra�enia ruchu. Je�li umiejscowimy go z boku, w obr�bie kadru wytworzy si� pewna dynamika, kt�ra cz�sto ju� sama w sobie jest interesuj�ca i mo�e si� podoba�. W sztuce jak� jest fotografika, podejmowana decyzja nie jest wyborem pomi�dzy rozwi�zaniem dobrym a z�ym, lecz raczej s�u�y badaniu potencjalnych mo�liwo�ci. Poprzez �wiadome planowanie kompozycji w obr�bie kadru, mo�emy tworzy� lepsze fotografie. Kadrowanie i kompozycja: Dese� i barwa Pami�tajmy o tym, �e mo�emy wykorzystywa� powtarzaj�ce si� motywy oraz �e odpowiedni kolor mo�e sprawi�, �e nasze zdj�cia b�d� doskona�e. Kolory Nowoczesne filmy kolorowe pozwalaj� tworzy� znakomite wielobarwne fotografie. Zastosowanie b�on kolorowych do tworzenia przezroczy daje szczeg�lnie dobre rezultaty, a same przezrocza cz�sto osi�gaj� ponadprzeci�tn� jako��. W�a�ciwe postrzeganie barw jest proste. Trudniej jest rozpozna�, czy element o danym kolorze jest w stanie skupi� w sobie ci�ar fotografii. Oczywi�cie przychodz� tu na my�l np. kwiaty. Jednak podobnie jak w naturze, w scenach miejskich r�wnie� znajdziemy subtelne pi�kno, kt�rej przykuje nasz� uwag�. Dese�. Fotografie oparte na powtarzaj�cych si� motywach wywieraj� bardzo subtelne wra�enie, kt�re na obrazach olejnych raczej jest nieuchwytne. Soczewki aparatu "widz�" powtarzaj�ce si� konfiguracje w spos�b przyjemny dla naszego oka. Niezale�nie od tego, czy za pomoc� teleobiektywu przedstawimy zbi�r element�w w sp�aszczonej perspektywie, czy uwypuklamy szczeg�y stosuj�c obiektyw szerokok�tny, umiej�tno�� rozr�niania i obrazowania powtarzaj�cych si� motyw�w daje nam pe�n� satysfakcj�. Kadrowanie i kompozycja: Punkt ustawienia ostro�ci. Nie zawsze chcemy, aby wszystko na zdj�ciu by�o wyra�ne, lecz wyb�r w�a�ciwych element�w wymaga przemy�lenia. Wie�a czy most? Kiedy uzyskamy lepsze rezultaty, czy wtedy gdy ostro�� ustawimy na wie��, czy na most? Nie powinni�my unika� rozmazywania niekt�rych cz�ci zdj�cia. Uwaga obserwatora zostaje wtedy skupiona na tym, co pozosta�o ostre. Wybi�rcze wyostrzanie element�w Celowe rozmazanie niekt�rych cz�ci fotografii cz�sto daje dobry efekt. Wykonuj�c portrety lub zdj�cia sportowe powinni�my si� stara�, by t�o by�o rozmazane. Chc�c zrobi� poprawne zdj�cie zza okna lub ekranu, musimy rozmy� pierwszy plan. Zdarza si� czasem, �e nie jeste�my w stanie wykona� wystarczaj�co ostrego zdj�cia (tak jest cz�sto przy fotografowaniu dzikiej przyrody), a wtedy jedyn� rzecz�, kt�r� mo�emy zrobi�, jest celowe rozmazanie niekt�rych jego cz�ci. Operuj�c ostro�ci� mo�emy tak�e zrealizowa� bardziej tw�rcze zamys�y. Oko obserwatora zawsze si� skupia na wyra�nych elementach na zdj�ciu, co daje nam mo�liwo�� eksperymentowania. Dla wzmocnienia efektu, mo�emy celowo ograniczy� ilo�� ostrych obiekt�w. U�ywaj�c aparat�w z autofocusem musimy wiedzie� jak korzysta� z technik blokowania ostro�ci. W aparatach serii EOS jest to bardzo proste. Kadrowanie i kompozycja: Zdj�cia w dzie� W�a�ciwo�ci o�wietlenia zmieniaj� si� przez ca�y dzie�, lecz nie warto ogranicza� si� do "magicznego" popo�udniowego s�o�ca. Wielu fotograf�w uwa�a s�o�ce za g��wne �r�d�o �wiat�a. Korzystanie wy��cznie z o�wietlenia s�onecznego nie jest z�ym nawykiem, trzeba jednak bra� pod uwag� r�nice w jego jako�ci. Szczeg�lnie istotnymi czynnikami s�: pora dnia i k�t padania promieni s�onecznych. Odpowiednia pora? W�r�d fotograf�w zwyk�o si� m�wi� o �wietle p�nego popo�udnia. Istotnie, w promieniach s�o�ca znajduj�cego si� nisko nad horyzontem fotografowane obiekty wygl�daj� naj�adniej. Podobne wra�enie mo�na odnie�� wczesnym rankiem, kiedy to �wiat�o jest bardziej r�owe, w odr�nieniu od z�ocistego �wiat�a popo�udniowego. Nie bez znaczenia s� inne czynniki, np. po�o�enie geograficzne, pogoda, przejrzysto�� powietrza, itp. Robienie zdj�� w po�udnie cz�sto nie przynosi dobrych efekt�w. �wiat�o padaj�ce bezpo�rednio z g�ry jest przyczyn� powstawania brzydkich kontrast�w pomi�dzy elementami jasnymi a ciemnymi. Ludzie nie wygl�daj� atrakcyjnie z powodu cieni na ich twarzach. Nie znaczy to, �e robienie zdj�� w �rodku dnia jest niedopuszczalne. Powinni�my sobie jednak zdawa� spraw� z problem�w, kt�re mog� przy tym wyst�pi�. Niebo. Ka�demu chyba zdarzy�o si� fotografowa� pi�kne, b��kitne niebo i nast�pnie rozczarowa� widokiem zdj�� przedstawiaj�cych blad�, rozmyt� p�aszczyzn�. Fotografowanie z obiektywem skierowanym w stron� s�o�ca lub ze s�o�cem z boku sprawia, �e rezultatem pomiaru �wiat�a jest nadmierna ekspozycja nieba. Zdj�cia, przy kt�rych s�o�ce znajduje si� za naszymi plecami pozwalaj� uzyska� g��bszy odcie� b��kitu. Je�li tylko niebo stanowi istotny element kompozycji zdj�cia, koniecznie trzeba zmierzy� intensywno�� o�wietlenia. Kadrowanie i kompozycja: Zdj�cia wieczorem i w nocy Robienie zdj�� wieczorem i noc� stwarza szczeg�lne problemy, lecz dostarcza tak�e wielu niezwyk�ych mo�liwo�ci. Wieczorne �wiat�o Czasami po zachodzie s�o�ca mamy do czynienia z wyj�tkowo korzystnymi warunkami o�wietleniowymi. Robienie zdj�� o tej porze jest prawdziwym wyzwaniem. �wiat nabiera mrocznego i tajemniczego wygl�du, kt�ry chcia�oby si� utrwali� na zdj�ciu, jednak wymagane o tej porze bardzo d�ugie czasy na�wietlania mog� znacznie utrudni� fotografowanie z aparatem trzymanym w r�ku. W takich sytuacjach bardzo pomocny mo�e okaza� si� statyw. Nie mniej problem�w mo�emy napotka� przy ustawianiu ostro�ci. Wtedy wyj�ciem z sytuacji mo�e okaza� si� zrobienie kilku zdj�� przy r�nych ustawieniach, a nast�pnie wybranie najlepszego. Nocne pejza�e Fotografowanie �wiate� w nocy wymaga bardzo d�ugiego czasu ekspozycji. Oczywi�cie niezb�dny jest statyw. Konieczne mo�e okaza� si� przybli�one okre�lenie czasu ekspozycji i na�wietlenie kilku klatek przy r�nych jego warto�ciach. Gdy fotografujemy bardzo odleg�y obiekt w ciemno�ci, mog� wyst�pi� problemy w dzia�aniu autofocusu. Dobrym wyj�ciem jest w�wczas w��czenie trybu r�cznego ustawiania ostro�ci. Podczas d�ugiej ekspozycji kolorowe filmy uzyskuj� zielonkawe zabarwienie. Zjawisko to nazywamy rozbalansowaniem barw i nie mo�na poda� dla niego �adnego �rodka zaradczego. Zapoznanie si� z szersz� gam� film�w pozwala stwierdzi�, �e niekt�re z nich lepiej nadaj� si� do d�ugiego czasu ekspozycji ni� inne. Wykonanie kilku pr�b pozwoli wybra� ten najlepszy. Kadrowanie i kompozycja: Z�udzenie ruchu Jak odda� ruch? Czasami rozmazane sceny daje lepsze efekty ni� utrzymanie ostro�ci. Wra�enie ruchu Aby sfotografowa� poruszaj�ce si� obiekty, mo�emy zastosowa� kr�tki czas otwarcia migawki. Mo�emy tak�e wodzi� aparatem za g��wnym obiektem w taki spos�b, by uzyska� rozmazane t�o, kt�re zdaje si� "p�yn��". Cz�sto to w�a�nie ruch sprawia, �e zdj�cie staje si� interesuj�ce, jednak ustawiczne stosowanie tej zasady mo�e sta� si� nudne. Przyk�adem niech b�dzie wyb�r sposobu fotografowania wodospadu. Pojawia si� pytanie: czy na zdj�ciu ma by� widoczna dok�adnie ka�da kropla wody, czy chcemy raczej zobaczy� rw�cy potok? Jak zwykle w takich przypadkach, nie mo�na wskaza� dobrego lub z�ego rozwi�zania -nale�y dokona� wyboru, kieruj�c si� w�asn� kreatywno�ci�. Najazd Podczas robienia zdj�� mo�emy zastosowa� ciekaw� technik�, wykorzystuj�c� w�asno�ci obiektyw�w o zmiennej ogniskowej. Polega ona na zmianie ogniskowej w trakcie ekspozycji. W tym celu niezb�dne jest ustawienie bardzo d�ugiego czasu na�wietlania oraz zamontowanie aparatu na statywie, co spowoduje, �e linie przesuni�cia b�d� jednakowe. Wa�n� kwesti� jest wyb�r odpowiedniego tematu. Skierowanie na plan wielu �r�de� �wiat�a daje zazwyczaj najlepsze rezultaty, jako �e linie przesuni�cia s� wtedy bardzo wyra�ne. Zdj�cie z poruszonym t�em Wykonywanie zdj�� z poruszonym t�em jest szczeg�lnie interesuj�ce, kiedy stosujemy r�ne czasy otwarcia migawki. Wykonuj�c tego typu fotografie musimy zsynchronizowa� ruch aparatu z ruchem fotografowanego obiektu (kamera potrafi filmowa� scen� statyczn�, lecz pr�ba wykonania tego przy pomocy lustrzanki jednoobiektywowej zaowocuje niczym innym jak rozmyciem ca�ego zdj�cia). Dobieraj�c kr�tki czas otwarcia migawki, uzyskujemy zdj�cie z rozmytym t�em i wyra�nym, ostrym tematem. Przy zastosowaniu d�u�szego czasu g��wny obiekt b�dzie odpowiednio bardziej rozmazany. W tej technice bardzo du�o zale�y od samego fotografa, tote� stosowanie jej cz�sto prowadzi do uzyskania zdj�� jedynych w swoim rodzaju. Warto poeksperymentowa�. Kadrowanie i kompozycja: Korzystanie z filtr�w Stosowanie filtr�w jest dobrym sposobem na rozwi�zanie wielu problem�w, a przy tym znacznie poszerza nasze mo�liwo�ci. Filtry polaryzacyjne Filtry polaryzacyjne mog� by� obracane, aby skutecznie likwidowa� wp�yw �wiat�a odbitego. S� one szczeg�lnie u�yteczne w sytuacjach, gdy robimy zdj�cia obiekt�w, kt�re silnie odbijaj� promienie s�oneczne, np. wody, szk�a, g�adkich powierzchni metalowych, itp. Dzi�ki ich u�yciu obraz staje si� bardziej wyra�ny. Drug� funkcj� filtr�w polaryzacyjnych jest wysycanie barw nieba i innych element�w pejza�u. Wykonanie zamieszczonego tu zdj�cia wymaga�o u�ycia obrotowego filtra polaryzacyjnego, np. takiego, jaki dostarczany jest prze firm� Canon. Dzia�anie efektu polaryzacji najlepiej jest oceni� przez obserwacj� zmian zachodz�cych w o�wietlonych miejscach kadru podczas obracania filtra. Filtry skylight i UV Jednym z prostszych sposob�w skorygowania wygl�du sceny jest umieszczenie na obiektywie filtra. Zar�wno filtry typu skylight, jak i UV zapobiegaj� powstawaniu na zdj�ciu mgie�ki spowodowanej dzia�aniem promieni s�onecznych, ograniczaj�c dost�p promieni ultrafioletowych do filmu fotograficznego. Filtry UV s� zazwyczaj przezroczyste, podczas gdy typ skylight charakteryzuje si� r�owym zabarwieniem, kt�re powoduje wi�ksze nasycenie barw w warunkach zacienienia lub zachmurzenia. Niekt�rzy fotografowanie na sta�e zamocowuj� te filtry na obiektywach, zapobiegaj�c w ten spos�b mechanicznym uszkodzeniom soczewek.