9346692944

Michałowska) w jednej z wersji wspomnień rodzinnych napisała, że rodzice Leona powrócili na Ukrainę gdzie wzięli w dzierżawę majątek pod Białą Cerkwią i tam dzieci uczęszczały do szkół. Wkrótce po przeniesieniu się pod Białą Cerkiew rodzice Leona zmarli. Najstarsza siostra - Maria Kostrić, która była już mężatką i mieszkała w Czerkasach chciała zaopiekować się braćmi, to jest Leonem i Włodzimierzem lecz nie pozwolono jej na to. Chłopcy zostali wzięci pod opiekę rządową i wysłani do internatu a na naukę skierowani do gimnazjum wojskowego w Kijowie.

Tak miała zacząć się kariera wojskowa Leona Barszczewskiego.

Po ukończeniu gimnazjum w 1866 roku skierowany został do Junkierskiej Szkoły Piechoty w Odessie. Na egzaminie na stopień oficerski egzaminator historyk zapytał go o „bunty Polaków”. Barszczewski w odpowiedzi gorąco bronił powstańców i powstania... w rezultacie skreślono go z listy słuchaczów wyższej szkoły oficerskiej i przeniesiono do pułku piechoty w guberni chersońskiej - w stopniu junkra.

SŁUŻBA WOJSKOWA

Okres służby w garnizonach wojskowych, które stacjonowały w guberni chersońskiej i besarabskiej wykorzystał na przygotowanie się do wymarzonych badań i podróży do nieznanych krain. W swojej autobiografii napisał: „Od dzieciństwa czułem pociąg do studiów przyrodniczych, do badań nad światem i zabytkami starożytnymi, do etnografii, a zwłaszcza do podróżowania”(rękopis w Archiwum PAN w Warszawie). Barszczewski miał świadomość, że służba w wojsku carskim da mu możliwość odbycia dalekich podróży i poznania nowych regionów, nowych ludzi a nawet przeprowadzenie interesujących go badań.

Rosja od dawna budowała swoją potęgę na drodze podboju i przyłączania nowych państewek. Tereny szczególnie interesujące dla Rosji to Azja środkowa, regiony zabajkalskie i Mongolja. Obszary leżące na przejściu między północną i południową częścią Azji a z drugiej strony między Chinami na wschodzie a zachodnią Euroazją były od wieków widownią ścierania się różnych kultur i prądów cywilizacyjnych. Rejony te wchodziły w sferę zainteresowań zarówno Rosji jak i Anglii i konkurencja między tymi mocarstwami rodziła dodatkowe niepokoje, których skutki dotykały również polskich podróżników i badaczy.

W początku drugiej połowy XIX wieku, to jest w czasach przebywania tam Leona Barszczewskiego w Azji Środkowej funkcjonowało jeszcze kilka niezależnych państewek - jak Chiwa nad Morzem Aralskim i Buchara, leżąca na południe od niej a sięgająca aż do Afganistanu. Północnowschodnia część Azji Środkowej, Fergana i obszary Syr-Darii zostały w latach 1869 - 1879 wcielone do imperium rosyjskiego. Z krajów, które interesowały Barszczewskiego - Samarkanda znalazła się pod protektoratem Rosji w 1868 roku, natomiast Chiwa przyjęła protektorat Rosji w 1873 roku. Dla utrzymania pokoju, zorganizowania administracji i poznania dróg oraz zasobów naturalnych konieczne stało się sprowadzenie ludzi różnych zawodów.

W 1876 roku władze wojskowe w związku z zaanektowaniem Turkiestanu poszukiwały oficerów chętnych do wyjazdu do tego kraju. Barszczewski zgłosił swój udział i został wcielony do oddziału topograficznego garnizonu w Samarkandzie. Interesowały go te tereny, dające szerokie możliwości badań i odkryć, frapowała go mozaika etniczna z której składała się ludność Samarkandy. Bowiem oprócz Kirgizów mieszkali tam przybysze z Chin Dungani i Taraczynowie, Uzbecy, Persowie, Hindusi, Żydzi bucharscy, Ormianie, Gruzini i Tatarzy. Masowo napływali Rosjanie oraz Niemcy. Pojawili się też Polacy, ale byli to najczęściej powracający z Syberii zesłańcy.

Leon Barszczewski w oczekiwaniu okazji wyprawy w nowo przyłączone do Rosji regiony przygotował się wszechstronnie. O tych przygotowaniach napisał w autobiografii:” Po ukończeniu nauk w korpusie i po otrzymaniu stopnia oficerskiego 1869 r. zacząłem swą pracę nad etnografią i naukami przyrodniczymi na południu Rosji /w gub. Chersońskiej i w Besarabi/. Ponieważ moje kwatery wojskowe wypadały przeważnie w wioskach - nie mogłem zaspokoić swej żądzy wiedzy; jednak bardzo często odwiedzałem pobliskie miasta, gdzie mogłem korzystać