Szybki postęp w inżynierii obejmującej budownictwo lądowe i hydrotechniczne oraz bezpieczne składowanie odpadów i techniczną infrastrukturę terenu spowodował w ostatnich latach znaczący rozwój metod obliczeniowych posadowień budowli oraz oceny ich wpływu na stan terenów przyległych. Właściwe rozpoznanie podłoża i określenie właściwości fizycznych i mechanicznych poszczególnych warstw gruntu w nim występujących stanowi warunek konieczny w poprawnym działaniu inżynierskim a w szczególności w obszarze działań geotechnicznych.
Geotechnika jest bowiem nauką o pracy i badaniach ośrodka gruntowego. W skład geotechniki jako nauki interdyscyplinarnej wchodzą: geologia inżynierska, mechanika gruntów i fundamentowanie oraz geotechnika środowiska.
Mechanika gruntów obejmuje zatem teoretyczne podstawy zjawisk, które występują w gruncie stanowiącym podłoże budowli, ośrodek, w którym wykonywane są roboty inżynierskie oraz materiał, z którego wznoszone są budowle ziemne. Stanowi więc teoretyczną część geotechniki, dziedziny działalności inżynierskiej obejmującej roboty ziemne, fundamentowanie, budowle i konstrukcje ziemne oraz wzmacnianie i uszczelnianie podłoża.
Mechanika gruntów wykorzystywana jest w rozwiązywaniu problemów geotechnicznych w zakresie:
• projektowania i wykonywania budowli ziemnych,
• projektowania posadowień budowli,
• bezpiecznego składowania odpadów,
• posadowień budowli w warunkach specjalnych.
Szczegółową charakterystykę zastosowań mechanicznych gruntów w rozwiązywaniu zagadnień inżynierskich podano na rysunku 1.1.
7