1318344455

Osobowość

Egzamin - ok. 50 pyt.; test + pyt. otwarte Literatura:

1.    Cierpiałkowska L._; Psychologia zaburzeń osobowości, 2008

2.    Czapiński J., Osobowość szczęśliwego człowieka, 2004

3.    Gasiul H., Psychologia osobowości. Nurty, teorie, Koncepcje., 2006

4.    Grzegołowska-Klarkowska H., Mechanizmy obronne osobowości., 1986

5.    Hall C.S., Lindzey G., Teorie osobowości., 2004

6.    Jakubik A., Zaburzenia osobowości, część II., 1997 (! Osobowość jako system)

7.    McCrae R., Osonowość dorosłego człowieka, 2005

8.    Oleś P, Wprowadzenie do psychologii osobowości, 2003

9.    Pervin L., Psychologia osobowości, 2002

10.    Reykowski J., Emocje, motywacja, osobowość, 1992

11.    Siek S., Struktura osobowości (s. 157-214), 1986

12.    Strelau J., Psychologia, tom. II, 2000

Wykład 1 (02.10)

Co to znaczy poznać osobowość?

4 podejścia, a w każdym: perspektywa teoretyczna, cel poznania i przedstawiciele.

I    podejście - Osobowość jako ukryta tajemnica.

•    Jest analizowana w aspekcie: nieświadomych i niekontrolowanych popędów i pragnień, konfliktów

i zapomnianych wspomnień, biologicznych instynktów dotyczących przetrwania, reprodukcji, seksu i agresji.

•    Ujawnienie ukrytych (poniżej progu świadomości) mechanizmów, sił, konfliktów i innych

czynników, które determinują osobowość, wyznacza kierunek i sposób działania. W zetknięciu z wymaganiami    życia

w społeczności ludzi mogą one wywoływać konflikty wewnętrzne, rozgrywające się poniżej progu świadomości.

•    Metody to: interpretacja spontanicznych reakcji i wytworów twórczych, snów, marzeń, reakcji na bodźce wieloznaczne (jak np. w t. Rorschacha); analiza baśni i mitów, folkloru i obyczaju oraz obserwacja

w warunkach naturalnych.

•    Osobowość jest więc bardziej dostępna wyszkolonemu obserwatorowi niż samemu podmiotowi.

•    Przedstawiciele to m.in. Z.Freud, C.G., Jung, E.H. Erikson, Rapaport, Hartmann i inni twórcy teorii relacji z obiektem, a także przedstawiciele socjobiologii (np. Robert Hogan).

II    podejście - Wyjaśnianie zachowania przez odwołanie do zmiennych tkwiących w osobie, w środowisku lub interakcji między osobą a sytuacją.

•    Celem poznania - identyfikacja zmiennych podmiotowych i środowiskowych, koniecznych do przewidywania zachowania człowieka w danej sytuacji.

•    Miernikiem wartości - trafność tych przewidywań.

•    Cele badań:

o Identyfikacja cech osobowości, sposobów przejawiania się i nasilenia o Analiza układu bodźców środowiskowych

o Poznanie przebiegu i skuteczności procesów uczenia się, a także specyfiki interakcji między osobą a środowiskiem

•    Akcent - na obserwowalne zachowanie, nie wewnętrzne motywy, w jednych ujęciach widziane jako pochodna struktury osobowości, w innych kalo rezultat oddziaływania środowiska lub interakcji między osobą a sytuacją.

•    Metody:    bezpośrednia obserwacja, kwestionariusze, rejestracja zachowań w sytuacji

eksperymentalnej i naturalnej oraz precyzyjny pomiar ilościowy.