RENT SEEKING BEHAVIOUR I KORUPCJA (Lobbing. Amatorzy niezasłużonych zysków.
Sprzedajność. Przekupstwo. Płatna protekcja. Niskie morale. Bezczelność. Hipokryzja.
Kreatywna księgowość)
Tam, gdzie występuje monopol, dobra publiczne (ograniczone zasoby) i niepełna informacja,
istnieje zagrożenie ze strony poszukiwaczy / amatorów niezasłużonych zysków (rent seekers).
To oznacza, że samorząd lub rząd może wianować jednych kosztem drugich.
Źródła bodźców do kreowania rent
• Polityka gospodarcza i handlowa (cła, kontyngenty, licencje, jawne i ukryte subsydia eksportowe)
• Biurokratyczne przewlekłe procedury uruchamiania działalności gospodarczej
• Nadmierne regulacje (polityka antymonopolowa, zakazy łączenia firm, ograniczenia terytorialne działalności gospodarczej)
• Zmienna i niejasna polityka podatkowa
• Subsydiowanie niektórych rodzajów działalności
Szkodliwość rent seeking behaviour
Koszt główny - strata społeczna netto
• Tracą konsumenci
• Zyskuj ą przedsiębiorcy uzyskuj ący lukratywny interes
Dodatkowe koszty społeczne
• Zużytych zasobów pieniężnych, które mogłyby być użyte na inne cele przedsiębiorstwa
• Koszty dodatkowej i zintensyfikowanej regulacji monopolu i jego kontroli
Przechwytywanie rent
• Metodami legalnymi - lobbing
• Metodami nielegalnymi - korupcja
Lobbing
• Potencjalni producenci lub dostawcy wydatkują duże sumy na opłacenie lobbystów łub prawników, czy też sponsorują kampanie wyborcze partii, aby otrzymać monopol w postaci koncesji, kontyngentu, zezwolenia, przywileju czy korzystnych ceł, a następnie zażywać pozycji monopolistycznej, tzn. odebrać sobie rentę monopolową z lukratywnego interesu
0 Wysokie koszty kampanii wyborczych i niejasne źródła finansowania 0 Politycy zakładnikami biznesu
Zwolennicy
• Lobbing to zdolność do przekonywania decydentów do zrobienia czegoś, czego nie zrobiliby oni bez perswazji
• Lobbing nie jest płatną protekcją ani nie jest nielegalny
• W pozytywnym znaczeniu lobbing jest instrumentem zabiegania o to, by politycy dobrze rozumieli potrzeby społeczeństwa i biznesu oraz instrumentem dostarczania władzy niezbędnych informacji
Krytycy