2808185877

Mikroekonomia dr Grażyna Storoniak-Paiczak

Pod sta wo we struktury rynko we

Ważnymi elementami wpływającymi na kształt struktury rynkowej są zarówno czynniki demograficzne, geograficzne i kulturowe (np. styl życia, tradycje), jak i czynniki ekonomiczne, technologiczne, ustrojowe i polityczne. Stąd struktura rynkowa może być opisana różnymi kategoriami, np. takimi jak:

*0    rozmiar danego rynku,

*1    rozmiar i liczba przedsiębiorstw działających w ramach danej struktury,

*2    system dystrybucji dóbr,

*3    system ustalania cen na    rynku,

*4 zachowanie przedsiębiorstw na rynku, ich działania zmierzające do ubiegnięcia rywali i inne.

Ogólnie znaną zasadą działania przedsiębiorstw na wszystkich rynkach jest zasada maksymalizacji zysku. Od klasyków myśli ekonomicznej A.Smitha i D.Ricardo począwszy zasada ta odgrywa główną rolę w modelach ekonomicznych¹. Tej zasadzie podporządkowane są decyzje produkcyjne, innowacyjne firmy, jak i te dotyczące ceny produktów, ich dystrybucji reklamy, czy w końcu zatrudnienia i wysokości płac.

Wychodząc od równania opisującego zysk, jako różnicę pomiędzy iloczynem ceny i sprzedaży a kosztami:

x=p(q)q-c(q)

można stwierdzić, że kwestie kosztów i ceny są kwestiami kluczowymi dla każdego przedsiębiorcy. Ale o ile wielkość tych pierwszych ma charakter endogeniczny i w znacznym stopniu zależy od starań firmy i jej polityki, to wpływ producentów na ceny wytworzonych przez nich dóbr kształtuje się różnie (od zera do stu procent) i jest zależny od struktury rynku². Dwa skrajne przypadki: konkurencja doskonała (zero %) i monopol (100 %), są sytuacjami czysto teoretycznymi, nie posiadającymi przykładów w rzeczywistości. Dały one jednak początek pracom j.Robinson i E.H.Chamberlina³, w których równocześnie i niezależnie od siebie opisali pełną teorię konkurencji, znaną jako teorię konkurencji niedoskonałej lub monopolistycznej.

W zależności od stopnia intensywności działań konkurencyjnych możemy wyróżnić cztery podstawowe struktury rynkowe:

1. konkurencja doskonała,

1

   W.Stankiewicz, Historia Myśli Ekonomicznej, FWE, Warszawa 1987, s.188.

2

   J.Mawicki, Ekonomia polityczna kapitalizmu, Książka i Wiedza, Warszawa 1988, s.229.

3

   J.Robmson, Economics of Imperfect Competitian, London 1933.

E.H.Chamberlin, The Theory of Manopalistic Competitian, Cambridge Mass. 1933.