r
GAŁĄŹ PRAWA -zespół norm, który reguluje jednolite stosunki społeczne:
• Prawo konstytucyjne jest to system norm zawartych w konstytucji i innych ustawach, które regulują zasady ustroju państwa, podstawowe prawa i obowiązki obywatelskie oraz system i wzajemne stosunki pomiędzy organami władzy, administracji i wymiaru sprawiedliwości
• Prawo karne - system norm regulujących pojęcie przestępstwa, osoby przestępcy, ofiary przestępstwa oraz zasad wymierzania kary i jej wykonywania, a także procedur związanych z wymiarem sprawiedliwości
■ Prawo pracy - normy wyodrębniły się z prawa cywilnego i dotyczy stosunków prawnych pomiędzy pracodawca a pracownikiem w związku z wykonywaniem pracy, a także zasad wykonywania pracy i zasad BHP oraztzw. Zabezpieczenie socjalnego (zasiłki dla bezrobotnych, pogrzebowe, renty, emerytury)
• Prawo administracyjne - system norm prawnych, który reguluje władcze działanie organów administracji wobec podmiotów podporządkowanych, gdzie organy administracji wykonują funkcje władcze. W charakterze organu władzy występują działające na podstawie ustawy organy państwa lub organy samorządu terytorialnego, a także gdy ustawy na to zezwalają -organizacje społeczne. Prawo administracyjne nie jest skodyfikowane i składa się ono z bardzo wielu ustaw regulujących ważne zagadnienia szczegółowe np. prawo paszportowe, prawo budowlane, o dowodach, o ruchu drogowym, ochrony środowiska, o aktach stanu cywilnego, o cmentarzu i chowaniu zmarłych, ustawodawstwo przeciwpożarowe, o bezpieczeństwie)
• Prawo cywilne - zespół norm prawnych, które regulują stosunki majątkowe i stosunki
osobiste pomiędzy równorzędnymi podmiotami. Równorzędność podmiotów oznacza, że żaden z nich nie władzy nas drugim, a wszelkie stosunki prawne wymagają porozumienia stron oraz równość praw i obowiązków w sensie prawnym, przy czym nie musi być4o jednak* równość w sensie ekonomicznym. Pi P2
Prawo cywilne jako gałąź prawa nie jest skodyfikowana i zawarte jest w bardzo wielu ustawach regulujących konkretne sytuacje. Podstawowym aktem prawnym jest tutaj ustawa z 1964r. - kodeks cywilny i ma on zastosowanie w tych wszystkich sytuacjach, których nie regulują ustawy szczególne (np. prawo przewozowe, prawo lotnicze, kodeks morski, prawo telekomunikacyjne, prawo ubezpieczeniowe, prawo bankowe, ustawodawstwo o sprzedaży konsumenckiej, prawo o ochronie twórców utworów, prawo wynalazcze, prawo o obrocie instrumentami finansowymi, prawo o funduszach inwestycyjnych, prawo prasowe, prawo rodzinne. W związku z powyższą szeroką regulacją prawo cywilne zwane jest także „prawem życia codziennego"
S Stosunki majątkowe regulowane przez prawo cywilne to takie stosunki prawne których przedmiotem są zachowania związane z przenoszeniem bądź obciążaniem majątku np. sprzedaż, odpłatne wykonanie zlecenia, ustanowienie zastawu.
S Stosunki osobiste to takie, które dotyczą cech człowieka nieodłącznie związanych z konkretną osobą. Dobra osobiste to w szczególności zdrowie, wolność, cześć, wizerunek, tajemnica korespondencji, nazwisko lub pseudonim, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza. Ten czyje dobro zostało naruszone może domagać powstrzymania od naruszeń, a gdy naruszenie zostało dokonanie skutecznie możliwe jest domaganie się usunięcia jego skutków, a w szczególności domaganie się złożenia oświadczenia w określonej formie i określonej treści np. publiczne przeprosiny. Jeżeli skutkiem naruszenia dóbr osobistych jest szkoda majątkowa wówczas poszkodowanemu należne jest także tzw. Odszkodowanie na zasadach ogólnych.
S Podstawowym pojęciem prawa cywilnego jest pojęcie stosunku cywilno- prawnego. Stosunek cywilno- prawny jest to stosunek społeczny uregulowany normą prawa cywilnego. Nauka prawa cywilnego obejmuje rozważania na temat zawiązywania, zmiany i rozwiązywania stosunków cywilno prawnych.