4033103098

Ministerstwo

Kultury

i Dziedzictwa Narodowego.

8. Podsumowanie

Polska widziana oczyma mieszkańców Pragi, Bratysławy, Tallinna, Wilna, Rygi, Budapesztu i Bukaresztu to kraj charakteryzujący się bogactwem historycznym oraz atrakcjami przyrodniczymi. Mieszkańcy Bukaresztu, Bratysławy, Pragi i Rygi postrzegają Polskę silniej niż własne kraje przez pryzmat stabilności politycznej i względnego dobrobytu, co zapewne oznacza, że Polska stanowi dla nich pozytywny przykład transformacj i ustroj owej.

Sami Polacy, jako narodowość, widziani są przez pryzmat religijności [cecha wyróżniająca na tle innych narodowości] i tradycjonalizmu (wyrażającego się również eurosceptycyzmem] ale także otwartości rozumianej jako wesołość, towarzyskość, gościnność. Polak występujący w roli zawodowej ma mniej korzystny wizerunek częściej niż innym nacjom przypisywano mu cechy takie jak: słabe wykształcenie, mała atrakcyjność jako pracownika oraz brak zorientowania w nowych technologiach.

Objęci badaniem mieszkańcy stolic europejskich mogą poszczycić się względnie dużą znajomością charakterystycznych miejsc w Polsce. Najczęściej wymieniano główne miasta: Warszawę i Kraków, spośród zabytków Auschwitz, Wieliczkę, Wawel oraz atrakcje krajoznawcze, zwłaszcza dostępne ze względu na bliskość geograficzną (np. Mazury lub Tatry]. Przywoływanie nazwisk charakterystycznych dla polskiej kultury / sztuki przychodziło badanym trudniej, ale i tak wiele osób podawało swoje skojarzenia. Najczęściej pojawiało się nazwisko Fryderyka Chopina, papieża Polaka oraz Henryka Sienkiewicza a także za sprawą Wileńczyków - Adama Mickiewicza. Z grona współczesnych postaci obok Lecha Wałęsy wymieniano ludzi kultury: reżyserów (Wajda, Polański] i autorów (Lem]. W krajach dawnego bloku wschodniego zaznacza się znajomość polskiej kinematografii i estrady, stąd względnie często wymieniano nazwiska polskich aktorów i piosenkarzy ze starszego pokolenia (np. Brylska, Rodowicz].

Składowe postaw (poznawcza, emocjonalna i wyrażająca się zachowaniami] względem różnych przejawów polskiej kultury pozostają ze sobą nieskorelowane. Nie oznacza to jednak braku spójności w postawach a raczej jest ich charakterystycznym rysem, wynikającym z niezbyt rozległej wiedzy i doświadczenia w obcowaniu z przejawami polskiej kultury. Ma to związek z mniejszą, bezpośrednią dostępnością informacji na ten temat i z zasięgiem polskiej oferty kulturalnej. Dlatego też postawy budowane są głównie na komponencie emocjonalnym, tj. generalnym nastawieniu, gotowości do korzystania z polskiej kultury.

Polska kultura popularna (analizowana głównie przez pryzmat filmu] może liczyć na przychylniejsze przyjęcie w Budapeszcie, Bukareszcie, Tallinnie i Rydze niż u naszych bezpośrednich sąsiadów mieszkańców: Pragi, Bratysławy i Wilna. Może to wynikać z zaszłości historycznych i istniejącej niegdyś wymiany pomiędzy krajami ościennymi, wspieranej pokrewieństwem językowym. Może to w konsekwencji wywoływać wrażenie pewnego przesycenia polskimi filmami oraz budzić ambiwalentne skojarzenia odwołujące się do minionej epoki. Z kolei z perspektywy mieszkańców Rygi, Tallinna, Budapesztu czy Bukaresztu polskie kino jest wolne od tych obciążeń oraz może mieć rys pewnej oryginalności i przez to jawić się atrakcyjniej.

Ze względu na konkurencję ze strony „globalnej kinematografii" skala zainteresowania polską kulturą popularną nie jest bardzo duża, większa jednak w gronie osób mających dobre ogólne odczucia względem Polski i faktyczne kontakty z Polską lub Polakami.

37

RAPORT Z BADAŃ ILASCIOWYCH DOTYCZĄCYCH WIZERUNKU POLSKI I POLSKIEJ KULTURY ZA GRANICĄ