Oddziaływanie - wpływ. który wywierają na licbic co najmniej dwa ciata fizyczne. W fizyce wyróżniamy wiele rodzajów oddziaływań. Niektóre z nich obserwujesz na co dzień, np. oddziaływanie magnetyczne (przyciąganie żelaznych przedmiotów przez magnes) tub mechaniczne (złamanie linijki w rękach).
Ola uporządkowania opisu wielkości i ich jednostek wprowadzono układ SI, czyli Międzynarodowy Układ Jednostek Miar (Sysfeme International d'unites). Umieszczono w nich siedem podstawowych wielkości i ich jednostek wraz z ich międzynarodowymi symbolami.
Wielkość |
Jednostka |
długość (1) |
metr (m) |
masa (m) |
kilogram [kg] |
czas(t) |
sekunda ($) |
temperatura (T) |
kelwin (K) |
natężenie prądu elektrycznego (1) |
amper (AJ |
światłość (1) |
kandela (cdi |
Itczność materii (n) |
mol (mol] |
Wielkości liczbowe określamy, podając ich wartość. Każdą z wielkości możemy zmierzyć za pomocą przyrządów pomiarowych. Przyrządy muszą posiadać zaznaczoną jednostkę, w jakiej wykonujemy pomiary, skalę oraz zakres pomiarowy. Jednostki mają swoje wielokrotności, np. wielokrotnościami jednostki siły - niutona (N) są kiloniuton i meganiuton.
Kiloniuton (kN) = 1000 N Meganiuton (MN) = 1000000 N
Zakresem pomiarowym nazywamy przedział od najmniejszej wartości do największej wartości, jaką możemy tym przyrządem zmierzyć.
Najmniejszą działkę na skali, czyli dokładność, z jaką przyrząd pozwala wykonać pomiar, nazywamy dokładnością pomiarową.
8łąd, z jakim pomiary są wykonywane, nazywamy niepewnością pomiarową. Jest ona uzależniona przede wszystkim od:
■ osoby wykonującej pomiary,
• rodzaju przyrządu, warunków pomiaru.
Olatego pomiary wykonujemy kilkukrotnie i wyznaczamy z nich wartość średnią.
Do pomiarów służą różne urządzenia, np. siłomierz mierzy siłę. Niektórych z tych urządzeń używasz na co dzień, np. termometr - do mierzenia temperatury, linijka - do mierzenia długości, zegarek lub stoper - do mierzenia czasu, metr krawiecki - do mierzenia wysokości, szerokości, waga - do mierzenia masy.
W fizyce .masa' i .ciężar* nie znaczą tego samego! Nic możesz używać tych słów zamiennie!
Fizyka jest nauką, w której wykonujemy bardzo dużo pomiarów i obliczeń, stąd tez znajomość zasad obliczeń matematycznych jest niezbędna - dlatego wielu sławnych fizyków studiowało również nauki matematyczne.
Siła - miara wzajemnegooddziaływania ciał. Wyróżniamy różne rodzaje sił. Każda siła posiada cztery cechy, które ją określają: punkt przyłożenia, zwrot, kierunek i wartość.
Przykłady działania sił w praktyce:
8. Przesuwanie (pchanie) pianina to działanie na nie siłą.
kierunek - zwrot - strona prostej,
prosta, wzdłuz w którą działa s>ła
której driata siła (pokazany strzałką)
punkt przyłożenia - wartość -
miejsce, w którym określa
s*ła działa na obiekt wielkość siły
A. Ciągnięcie sanek to działanie na nie siłą.
Siła jest wielkością wektorową. Oznacza to, że możemy narysować ją za pomocą strzałki.
Strzałka pokaże nam, w którą stronę działa siła (kierunek strzałki), jaki jest jej zwrot, w jakim punkcie jest przyłożona (miejsce .przyłączenia" do obiektu na rysunku) oraz jaką ma wartość.
Jednostką wartości siły jest 1 N - niuton.
Wartość siły pokazujemy na rysunku umownie, np. zakładamy, że strzałka o długości 1 cm przedstawia wartość 1 N. Większe siły przedstawiamy proporcjonalnie, czyli strzałka o długości 2 cm to wartość 2 N, 3 cm - 3 N itd.