Prawo Spadkowe
Spadek -> jest to ogól praw i obowiązków przechodzących ze spadkodawcy na spadkobiercę lub kilku wspólspadkobierców -> ogól praw i obowiązków majątkowych zmarłego przechodzących z chwilą jego śmierci na określoną osobę lub osoby (chodzi tutaj o prawa i obowiązki zarówno istniejące w chwili śmierci jak i jeszcze nie istniejące np. obowiązek zaspokojenia roszczeń o zachowek)
1. ) Co obeimuie spadek ? -> spadek obejmuje prawa i obowiązki (wyliczenie pozylywne):
a. ) mające charakter cywilnoprawny -> przede wszystkim prawa i obowiązki uregulowane w k.c. lub
innych ustawach, ale generalnie chodzi tu o wszystkie prawa i obowiązki wynikające ze stosunków o charakterze cywilnoprawnym
b. ) mające charakter majątkowy
c. ) nie związane z osobą zmarłego w sposób ścisły
d. ) nie przechodzące na określone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami
2. ) Czego nie obejmuje spadek ? -> nie obejmuje praw' i obowiązków (wyliczenie negatywne):
a. ) nic mające charakteru cywilnopraw nego -> wynikające ze stosunków prawnoadministracyjnych,
prawnofinansowych, prawnokamych
b. ) mające charakter niemajątkowe -> dobra osobiste (np. prawo do ochrony zdrowia, czci, wolności;
autorskie prawa osobiste) i niektóre prawa rodzinne
c. ) związane z osobą zmarłego w sposób ścisły -> gdy dane prawo lub obowiązek pozostaje w takiej relacji
do konkretnej osoby, iż śmierć uprawnionego lub zobowiązanego czyni jego realizację niewłaściwą -> chodzi tutaj o (I) prawa służące zaspokojeniu indywidualnego interesu uprawnionego (np. służebności osobiste) oraz o (II) obowiązki, które związane są z sytuacją (np. rodzinną) konkretnej osoby (np. obowiązek alimentacyjny), a jeżeli chodzi o (III) stosunki umow ne to głównie chodzi o szczególne zaufanie istniejące pomiędzy stronami (np. umowa zlecenia) lub o to, że spełnienie danego świadczenia wymaga określonych kwalifikacji (np. niektóre umowy o dzieło)
d. ) przechodzące na określone osoby niezależnie od tego czy są one spadkobiercami -> sytuacje takie
przewidują przepisy szczególne, wskazujące konkretne osoby, na które przechodzą poszczególne prawa lub obowiązki (rzadko). Przejście następuje w drodze sukcesji syngulamej i przepisy prawa spadkowego nie mają zastosow ania nawet posiłkowo. Przykład -> w razie śmierci najemcy mieszkania, osoby bliskie najemcy wstępują w' stosunek najmu, jeżeli mieszkały razem z nim do chwili jego śmierci
3. ) Prawa wchoclzgce w skład spadku (AKTYWĄ):
a. ) prawa rzeczow e
• podmiotowe prawa rzeczowe :
- własność ruchomości i nieruchomości
- użytkowanie wieczyste i związana z tym prawem własność budynków' i innych urządzeń
- większość praw rzeczowych ograniczonych, przede wszystkim prawa spółdzielcze (własnościowe p. do l.m.; p. do 1. użytkowego; p. do domu jednorodzinnego)
- zastaw' i hipoteka -> ale tylko łącznie z wierzytelnością, którą zabezpieczają (ze względu na ich akcesoryjny charakter)
• posiadanie -> dominuje pogląd, że posiadanie wchodzi w skład spadku
b. ) prawa z zakresu zobow iązań -> stosunki zobowiązaniowe, których podmiotem był spadkodawca, w
zasadzie nie wygasają w chwili śmierci i wynikające z nich prawa wchodzą w skład spadku :
• roszczenia odszkodowawcze deliktowe i kontraktowe
• roszczenia wynikające z umów i z bezpodstawnego wzbogacenia
c. ) ekspektatyw a (oczekiw anie prawne) -> jest ono prawem podmiotowy m, którego zasadnicza funkcja
polega na przygotowaniu i zabezpieczeniu nabycia prawa, które umożliw i pełne i ostateczne zaspokojenie określnych potrzeb. Oczekiw anie takie co do zasady wchodzi w skład spadku (nie wchodzi gdy prawo podmiotowe, którego nabycie poprzedza dane oczekiwanie prawne, samo nie wchodzi w skład spadku)
4. ) Obowiązki wchodzące w skład spadku (PASYWA długi spadkowe):
a.) obow iązki, których podmiotem bvl spadkodawca :
• obowiązki prawnorzeczowe -> w obrębie stosunków prawnorzeczowych obowiązki przechodzą na spadkobierców ze względu na swój majątkowy' charakter. Jednak ! -> obowiązki związane z prawem własności przechodzą na spadkobierców' tylko wtedy, gdy przejdzie na nich prawo własności rzeczy
• obowiązki z zakresu zobowiązań -> j .w.
• obowiązki prawnorodzinne -> obowiązki majątkowe wynikające ze stosunków między małżonkami oraz ze stosunków rodzinnych co do zasady wchodzą w skład spadku (np. obowiązek zwrotu nakładów i wydatków poczynionych w związku ze sprawowaniem opieki); obowiązek alimentacyjny