28.02.18r 07.03.18r
Fizjologia - nauka o czynnościach żywego, zdrowego organizmu. Stanowi zbiór praw fizjologicznych, jakim podlega cały organizm oraz poszczególne jego układy, narządy, tkanki i komórki. Nierozerwalnie łącząca się z takimi dziedzinami biologii jak: biochemia, anatomia, histologia.
Zwierzęta stałe: odbierają informacje z otaczającego środowiska, analizują odebrane sygnały, reagują na odebrane sygnały.
W odbiorze i przekazywaniu informacji największą rolę odgrywają wyspecjalizowane układy regulacyjne, do których należą: układ nerwowy, układ hormonalny, układ immunologiczny i ściśle z nimi związane czynnościowo wyspecjalizowane narządy zmysłów.
Układ nerwowy odpowiada za:
• Odbieranie, ocenę, przekazywanie, przetwarzanie informacji
• Gromadzenie informacji (pamięć)
• Wysyłanie określonych sygnałów elektrycznych do narządów wykonawczych
• Układ nerwowy kontroluje prawie wszystkie czynności organizmu Podział układu nerwowego:
1. Podział pod względem czynnościowym:
• Układ nerwowy somatyczny - zapewnia łączność ze światem zewnętrznym, unerwia mięsnie szkieletowe i skórę, czynność zależna od woli zwierzęcia
• Układ nerwowy autonomiczny (wegetatywny) - współczulny i przywspółczulny -unerwiają mięsnie gładkie, mięsień sercowy, gruczoły wydzielnicze, kontrolują metabolizm, czynność niezależna od woli zwierzęcia
2. Podział pod względem anatomicznym:
• Układ nerwowy obwodowy - nerwy czaszkowe (12 par), nerwy rdzeniowe (31par), zwoje i społy autonomiczne
• Układ nerwowy ośrodkowy - rdzeń kręgowy, mózgowie (pień mózgu (rdzeń przedłużony, most, śródmózgowie, układ siatkowaty pnia mózgu), móżdżek, międzymózgowie, jądra podstawy mózgu, kora mózgowa)
Neuron - podstawowa jednostka strukturalna i czynnościowa układu nerwowego. Podstawowa cecha-pobudliwość (zdolność do generowania i przewodzenia impulsów nerwowych). Cecha neuronu i jego wypustek -jednokierunkowe przewodzenie informacji (ortodromowe).
Dendryty-wypustki odbiorcze, przewodzą impulsy dokomórkowo: budują nerwy czuciowe.
Neuryt (wypustka osiowa, akson) - przewodzi impulsy dokomórkowo (od ciała komórki do innego neuronu, mięśnia, gruczołu), osłonka mielinowa z przewężeniami Ranviera (ścisła izolacja elektryczna, skokowe przewodzenie impulsu): budują nerwy ruchowe i wydzielnicze.
Neurony pełniące te same lub podobne zadania leżą często obok siebie lub w pobliżu i tworzą:
• Ośrodek nerwowy - w ośrodkowym układzie nerwowym
• Zwój nerwowy - w obwodowym układzie nerwowym
Nerw - neuryty lub dendryty odchodzące w tym samym kierunku od ośrodka nerwowego.
Powstawanie impulsu nerwowego:
• Pobudzenie i wędrówka impulsu wzdłuż nerwu polega na szybkim przesuwaniu się reakcji fizykochemicznej: zmiana różnicy potencjałów pomiędzy wnętrzem i zewnętrzną powierzchnią błony komórkowej włókna nerwowego
Depolaryzacja:
• Otwarcie furtek sodowych - przepuszczalność bony aksonu dla jonów Na wzrasta ok. 500 razy (aktywacja sodu)
• Przepuszczalność dla jonów K utrzymuje się na poziomie spoczynkowym (więcej Nał wnika do komórki niż ucieka z niej 10) -> zmiana potencjału wewnątrz komórki nerwowej
Pompa sodowo-potasowa - układ wymieniający jony: usuwa przeciwko gradientowi stężeń jony Nał z komórki do płynu zewnątrzkomórkowego i jony 10 z zewnątrz do wnętrza komórki.
1