Fizjologia układu oddechowego
Drogi oddechowe:
• jama nosowa - ogrzewanie powietrza, oczyszczanie (obecność w nosie włosów i komórek z rzęskami wychwytującymi nieczystości), nawilżanie (obecność śluzu);
• gardło, krtań, tchawica, u człowieka na wysokości IV krążka miedzykregowego tchawica dzieli się na 2 oskrzela główne: prawe i lewe
> oskrzele główne prawe - zaopatruje prawe płuco (3 płaty) i rozgałęzia się na: Oskrzele płatowe górne prawe; Oskrzele płatowe środkowe; Oskrzele płatowe dolne prawe
> oskrzele główne lewe zaopatruje lewe płuco (2 płaty) i rozgałęzia się na: Oskrzele płatowe górne lewe; Oskrzele płatowe dolne lewe
> oskrzela płatowe rozgałęziają się na drobniejsze oskrzela tworząc drzewo oskrzelowe Powietrze po wejściu do tchawicy przechodzi przez 23 generacje dzielących się oskrzeli:
• Strefa przewodząca: oskrzela, oskrzeliki i oskrzeliki końcowe (pierwsze 16 podziałów). Funkcja: dostarczanie powietrza do strefy wymiany gazowej (powietrze jest ogrzewane, nawilżane i oczyszczane)
• Strefa przejściowa i oddechowa: oskrzeliki oddechowe, przewód pęcherzykowy, pęcherzyk płucny (kolejne 6 podziałów). Od 17 rozgałęzienia rozpoczyna się strefa przejściowa a od 20 strefa wymiany gazowej.
Pęcherzyki płucne
Tu zachodzi wymiana gazowa (dyfuzja). Ich cienkie ścianki pozwalają na sprawną wymianę gazową. Są również oplecione licznymi naczyniami włosowatymi. Liczba pęcherzyków płucnych wynosi średnio ok. 300 min, całkowita powierzchnia ok. 70-80 m2
Nabłonek pęcherzyków płucnych (nabłonek oddechowy):
• pneumocyty typu I - komórki wyścielające
• pneumocyty typu II - komórki ziarniste
• pneumocyty III (chemoreceptory?)
• Pneumocyty typu I
Ok. 40% składu komórkowego, wyścielają ok. 90% powierzchni pęcherzyka. Główna rola to tworzenie powierzchni o minimalnej grubości (0,2 pm). Budowa stanowi podstawę skutecznego działania bariery krew-powietrze.
• Pneumocyty typu II
Ok. 60% składu komórkowego, 5 -10% powierzchni. Funkcja: produkcja surfaktantu.