Badania ilościowe, czy inaczej nazwane „pozytywistyczne" stanowiły nurt badań wywodzący się z badań przyrodniczych i przez wiele lat dominowały jako jedyny sposób uprawiania badań społecznych.
• Przełom wieku XIX i XX przyniósł nowy paradygmat badań społecznych, zwany
• nurtem jakościowym, który był odpowiedzią na metodologiczne ograniczenia badań ilościowych. Nowym wymogiem stawianym przed badaniami społecznymi stała się wierność wobec badanego zjawiska, a nie wobec jakiegoś konkretnego zestawu prawideł metodologicznych, bez względu na wagę stojących za nimi arg. filozoficznych.
• Początki funkcjonowania obu porządków badań były raczej związane z konfliktem, i rozłamem między uczonymi, natomiast obecnie stanowią równorzędne sposoby uprawiania na uki.
• Niektórzy badacze łączą czas powstania nurtu badań jakościowych wraz z powstaniem neopozytywistycznego paradygmatu badań oświatowych, czyli na lata 60-te ale większość badaczy tradycję badań jakościowych uważa za dużo dłuższą, nawet widzą ich źródło już w momencie narodzin socjologii (1843).
Relacje między badaniami jakościowymi i ilościowymi
w niektórych publikacjach przed-stawiane są w postaci sporu widziane są raczej jako spór wynikający z rozczarowania metodami ilościowymi, choć badanie jakościowe nie przedkłada jednej metodologii nad inne,
• badanie jakościowe zostało zapoczątkowane w obrębie paradygmatu pozytywistycznego, a badacze posługujący się tą metodą dążyli do przeprowadzenia dobrego pozytywistycznego badania o mniej ścisłych metodach i proced.
• Badania oświatowe ciągle jeszcze przebiegają dwoma oddzielnymi torami. I nadal pozostaje kwestią otwartą, czy kiedy nastąpi zbliżenie tych tradycji. Zbliżenie tych nurtów wydaje się być także niemożliwe, ze względu na rozdzielną charakterystykę każdego z nich, bo porównywane style badawcze nie są więc ani lepsze ani gorsze, są po prostu innym rodzajem opowieści.
Badania jakościowe to:
Śróddyscyplinarna (czasem bezdysc.) dziedzina, przecinająca nauki humanistyczne i społeczne oraz nauki przyrodnicze. Badanie jakościowe jest tymi wieloma rzeczami naraz, jest wieioparadygmatyczne.
• O ile badania ilościowe w badaniu ilościowym dane mają postać liczb, a sens liczby pochodzi z narzędzia, które zastosowaliśmy w pomiarze, to w badaniu jakościowym akcent jest położony na procesy i znaczenia, które nie są poddawane ścisłym badaniom, ani pomiarom w kategoriach ilości, wielkości, gęstości i częstości.
• Badania jakościowe zmierzają do odkrycia rzeczywistości w jej naturalnych kontekstach i nawiązuje ściśle do sposobów, w jaki ludzie analizują świat w swoim codziennym życiu.
• Sens tekstu pochodzi z kontekstu.
• Stąd wynika naczelne kryterium wartości bad. jakościowego: musi przy-nosić wyniki, które zaskakują, problematyzują oczywistości, burzą stereotypy, otwierają nowe perspektywy.