8538804437

PSM mgr Szacawa - zaliczenie; opracowane by blazeria

(VII) Teoria adaptacji politycznej państwa i teoria ról międzynarodowych

1)    Rola międzynarodowa w nurtach badawczych:

Teoria ról międzynarodowych budowana jest w oparciu o teorie ról społecznych -> w różnych naukach społecznych funkcjonuje wiele sposobów analizowania problemu roli:

^ antropologia — rola jako system normatywnie określonych zachowań;

"r- socjologia — rola jako rzeczywiste zachowania podmiotów będących funkcją wielu czynników;

^ psychologia — rola jako system zachowań oczekiwanych od jednostki w związku z jej pozycją społeczną;

"r- teoria organizacji - rola związana jest ze sferą zachowań narzucanych przez systemy organizacyjne;

"r- historia - role jako przejawy obiektywnych procesów historycznych;

2)    Zalety i wady teorii ról międzynarodowych:

Walory metodologiczne: teoria ról pełni funkcję pomostu miedzy wieloma teoriami i podejściami uprawianymi dotychczas; walory deskryptywne: tworzenie słownika obrazów ról międzynarodowych, zwiększa możliwość trafnego i zwięzłego opisu polityki zagranicznej państwa poprzez wykorzystanie nazw pełnionych przez nie ról międzynarodowych; walory eksplanacyjne: wyjaśnianie polityki zagranicznej np. dzięki możliwości łączenia wyjaśniania racjonalistycznego i psychologicznego; walory predyktywne: możliwość prognozowania przyszłych międzynarodowych działań państw w oparciu o ich obecne i rozpoznane już role międzynarodowe;

Zagadnienie wad jest znacznie rzadziej dyskutowane: Holsti twierdzi, że eksplanacyjne przydatność TR jest niepełna, bo role rzeczywiste często nie pokrywają się z tym, co dane państwa deklarują;

3)    Pojęcie i klasyfikacja ról międzynarodowych Wg. Z. J. Pietrania i K. J. Holstiego:

Rola międzynarodowa jest spójnym systemem wybranych przez państwo działań w stosunkach zewnętrznych: tak rozumiana rola jest funkcją nacisków zewnętrznych i wewnętrznych, a także osiągniętej przez państwo pozycji międzynarodowej; przesłankami roli są więc wyznaczniki polityki państwa: wewnętrzne o charakterze materialno-społecznym, aksjologicznym,

demograficznym,____a także zewnętrzne mające charakter strukturalny, funkcjonalny i mieszane

struk- funk i funk — struk;

Klasyfikacja RM wg. Pietrasia (?):

"r- Narzucana rola międzynarodowa to zjawisko określane przez systemy międzynarodowe i struktury wewnątrzpaństwowe w związku z międzynarodową pozycją danego państwa; m.in.: mocarstwowa, wyzwolicieiska;

'r- Wybierana rola międzynarodowa jest interpretacją dokonywaną przez dane państwo, które może przyjąć rolę, odrzucić ją lub przyjąć i dokonać własnej interpretacji;

"r- Deklarowana — zjawisko łatwo uchwytne; deklaracje mogą odbiegać od rzeczywistej pozycji państwa w stosunkach międzynarodowych;

"r- Rzeczywista — system działań państwa w stosunkach międzynarodowych; funkcja rolu narzucanej i wybieranej przez państwo;

Empiryczna klasyfikacja Holstiego (role sklasyfikowano wg. kryterium aktywności międzynarodowej):

"r- Rola bastionu rewolucji lub wyzwolicieiska — państwo deklaruje taką rolę, bo uważa że ma obowiązek organizowania ruchów rewolucyjnych w innych państwach, a nawet przewodzenia takim ruchom;

"r- Rola przywódcy regionalnego — p. uważa że posiada obowiązek lub specjalną odpowiedzialność w stosunku do innych państw danego regionu;