9463505964

1) Stopy żelaza: Stopy zelaza ŻELIWA - szare, sferoidalne, białe, stopowe, STALIWA - węglowe, stopowe, ŻELIWA CIĄGLIWE - białe, czarne, perlityczne 90% odlewów wykonuje się obecnie ze stopowzelaza, żeliwa Staliwa i żeliwa aągliwe to stopy zelaza z węglem (również z krzemem, manganem, fosforem, siarką) ŻELIWA a) szare - dzielimy na ferrytyczne, ferrytyczno-perlityczne i perlityczne, zawartość węgla od 1.9% (C w postaci płatków grafitu) b) sferoidalne - typowe żeliwo szare (C w postaci kulek grafitu) 3,0-3,8% C C) białe - 2,6-3,2% C, węgiel tylko w postaci związanej d) stopowe - mskostopowe i wysokostopowe staliwa (C do 2%, do odlewow, gruboziarnista struktura) STALIWA a) węglowe - 0,1-0,6% C, struktura ferrytu i perlitu B) stopowe - 0,1-2,0% C (Mn, Si, Cr, Ni, Cu ltd) ŻELIWA CIĄGLIWE matenałem wyjsaowym do żeliw aągjych jest żeliwo białe, stosowane do drobnych odlewow rolniczych A) białe - na łączniki, kołpaki izolatorów ltp , 2-6-3,2% C b) czarne - grube saanki odlewu c) perlityczne - bardzo dobre własnosa mechaniczne, na wały korbowe, wałki przekładni ltp 2) Rudy żelaza: Z rud zelaza wykonujemy stopy zelaza wpostaa związków chemicznych a) MAGNETYT(zelazian magnetyczny) - ruda tlenkowa bogata w Fe ok 70%, własnosa magnetyczne, wady: duża ilość siarki, złoza Ural, Skandynawia b) HEMATYT (żelazian czerwony) - ruda tlenkowa, łatwo redukująca się, doza: USA, Kanada, płn Afiyka, 50-60% Fe c) LIMONIT (żelazian brunatny) - ruda wodorotlenkowa, łatwo redukująca się, złoza Suwałki. 30-52& Fe d) SYDERYT (zelazian szpatowy) - węglan zelaza. łatwo redukująca się 30-40% Fe. Rudy wydobyte z kopalni są poddawane procesom przygotowawczym ułatwiającym otrzymanie z mch surówki ETAP 1 - wzbogacenie, ETAP 2 - segregaqa magnetyczna, ETAP 3 - flotaqa, ETAP 4 -uśrednianie, ETAP 5 - kruszenie i mielenie.

3)    Proces wielkopiecowy: Podstawowy proces do wytwarzania surówki Wielki piec gardziel, prze stron, spodki, gar Wielki piec umieszczony na trzonie W gomq częsa urządzenia nasypowe, powyzq garu znajdują się dysze, od góry otwor spustowy surówki i zuzlu Wsad stanowią KOKS, RUDA, TOPNIKI Głównym procesem chemicznym jest redukqa tlenków zelaza. także redukqa między węglem a tlenem i reakqa nawęglama zelaza Procesy fizyczne i odparowanie wilgoa, topnienie zelaza, topienie skały płonnq Po ogrzaniu rudy w gomq częsa pieca zachodzi redukqa pośrednia (tlenek zelaza + CO) FejOj+CO, FejO»+CO, FeO+CO Tlenek węgla do redukcji rudy powstaje w wyniku spalania węgla w obszarze dysz C+0₂=C02, następnie redukqa z węglem C0₂+C=2C0 Część rudy redukowana jest w pobliżu dysz bezpośrednio węglem Ponadto zelazo ulega nawęglaniu

4)    Produkty procesu wielkopiecowego: a) SURÓWKI - Przeróbcze poddawane przeróbce na stal i staliwo. Odlewnicze do wytopu żeliwa. Mozę byc przechowywane w stanie aekłym Surówka wsadzana do mieszalnika (zęby przechować ją w stanie aekłym przez dłuzszy czas) b) GAZ WIELKOPIECOWY - W dużych llosaach, po oczyszczeniu dostarczany do urządzeń grzewczy cli c) ŻUŻEL - duże zastosowanie kawałkowy - stanowi tłuczeń, matenał podsypkowy do zasypywania kopalni, lany - do budowy dróg, chodników, pienisty (pumeks) -przepłukiwany wodą. matenał izolacyjny, włóknisty (iglasty, wata szklana) - matenał izolacyjny

5)    Procesy stalownicze: Mają na celu usunąć szkodliwe domieszki surówki (tzw PROCES ŚWIEŻENIA -otrzymany po wypaleniu domieszek produkt użyty na odlewy nazywa się staliwem, a przerobiony plastycznie -stalą) I-KONWERTORY - źródłem aepła sąreakqe chemiczne zachodzące w piecu, II-PIECE MARTENOWSKIE - źródłem aepła są spaliny. III- PIECE ELEKTRYCZNE, INDUKCYJNE I LUKOWE.

6)    Procesy konwertorowe: Polegają na przedmuchiwaniu utleniającego gazu przez roztopioną surówkę Utleniają się wówczas krzem, mangan i węgiel, oraz niekiedy siarka i fosfor a) METODA BESSEMERA - Do 60 ton Pancerz stalowy (kanały powietrzne, czopy, koło zębate, mechanizm obrotu, listwa zębata, rura powietrzna zasilająca, skrzynia powietrzna, gardziel konwertora) Wsadem jest płynna surówka o zwiększonq za wart osa krzemu i manganu Produkty - stal bessemerowska (dobrze zgrzewał na. spa walna, dająca się przerabiać) Wadą stali jest duże zagazowanie Produkt uboczny - zuzel bessemerowski (kwaśny, wprocesie wielkopiecowym jako topnik), b) METODA THOMASA -

Konwertor zasadowy, wsad stanowi aekła surówka o zwiększonq zawarto sa fosforu Dochodzi okres odfosforzama w okresie płomiennym Produkt - stal thomasowska (dobrze zgrzewalna. spawalna. dająca się przerabiać) Produkt uboczny - zuzel o duzq zawartosa fosforu, jako nawoź sztuczny C) METODA KONWERTOROWO-TLENOWA Zasadowe i kwaśne, pojemność do 250 ton Produkt - stal konwertorowa, uboczny - zuzel d) METODA TROPPENASA - Jako piece stalownicze do wytopu staliwa, wsadem jest aekłe żeliwo, kwaśny produkt - staliwo, uboczny - zuzel konwertorowy kwaśny

7)    Procesy mm tenowskie: Piec martenowski (przestrzeń robocza, głowice, kanały, komory żużlowe, regeneratory, zawory rozrządcze) Tron pieca zbudowany z materiałów zasadowych W saanie tylnq otwor spustowy, w saame przedniej okno wsadowe Przez te okno doprowadza się matenały w stanie stałym Głowice służą do wprowadzania paliwa i powietrza i odprowadzanie spalin Regeneratory służą do odzyskiwania aepła ze spalin W piecu przerabia się surówkę i złom Matenały pomocnicze: topniki, ruda, żelazostopy Podstawowe procesy 1)