Odmienna, samodzielna część mowy. Określa czynności lub stan. Odpowiada na pytania co robi? co się dzieje? co się z kimś dzieje?
(Wskazuje kto wykonuje czynność)
OSOBY 1 Osoba: ja, my 2 Osoba: ty, wy 3 Osoba: on, ona, ono, oni, one |
LICZBY Pojedyncza: ja, ty, on, ona, ono Mnoga: my, wy, oni, one |
CZASY Teraźniejszy: piszę Przeszły: pisałem Przyszły prosty: napiszę Przyszły złożony: będę pisał |
RODZAJE |
TRYBY |
STRONY |
L.P. Męski: spadł |
Orzekający: |
Czynna: |
Żeński: spadła |
odkurzam |
uczeń pisze |
Nijaki: spadło |
Rozkazujący: |
Bierna: |
L.M. Męskoosobowy: |
usiądź |
obraz jest malowany |
spadli |
Przypuszczający: |
Zwrotna: |
Nlemęskoosobowy: |
kupiłbym |
Ola czesze się |
spadły |
PODZIAŁ CZASOWNIKÓW | |||
PRZECHODNIE |
DOKONANE |
JEDNOKROTNE |
FLEKSYJNE |
myć, być mytym |
zagrałem, zagram |
dawać, chodzić |
niemal wszystkie czasowniki |
NIEPRZECHODNIE |
NIEDOKONANE |
WIELOKROTNE |
NIEFLEKSYJNE |
jechać, iść, czekać |
grałem, będę grał |
dawać, chodzić L |
trzeba, brak, słychać, naleiy |
N 1 EOSOBOWA |
FORMA CZASOWNIKA | ||
ODMIENNE |
NIEODMIENNE | ||
IMIESŁOWY PRZYMIOTNIKOWE |
BEZOKOLICZNIK ZAKOŃCZONE NA |
IMIESŁOWY PRZYSŁÓWKOWE | |
Czynne: -ący śpiewający Bierne: -ny zamówiony -ty rozbity -ony zrobiony |
-ć czytać spać -c móc biec |
-no czytano wykonano -to odkryto dotknięto |
Współczesne: -ąc milcząc Uprzednie: -wszy ujrzawszy -łszy zjadłszy |
Odmienna, samodzielna część mowy.
ZAIMKI RZECZOWNE odmieniają się przez przypadki |
kto? co?: ja, ty, my, oo, coś kto, nikt nic, cokolwiek |
ZAIMKI PRZYMIOTNE odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaje |
Jaki? który? czyj?: mój, swój, nasz, sam, jakiś, taki. wszelki, żaden |
ZAIMKI LICZEBNE odmieniają się przez przypadki i rodzaje |
ile?: ile, ileś, tyle, wszystko |
ZAIMKI PRZYSŁOWNE nie odmieniają się |
Jak? gdzie? kiedy?: jakoś, wtedy, tak, tutaj nigdy, nigdzie, zawsze |
ZAIMKI WSKAZUJĄCE cechę wskazuje osoby, przedmioty |
ten, tamten, ów, ta, to, taki, owaki, tu, tam, dokąd, tędy, wtedy |
ZAIMKI PYTAJĄCE służą do tworzenia pytań o osoby, rzeczy, cechy |
kto? co? jaki? który? czyj? ile? gdzie? dokąd? skąd? jak? dlaczego? |
ZAIMKI WZGLĘDNE łączą zdanie podrzędne ze zdaniem nadrzędnym |
kto, co, jaki, który, czyj, ile, gdzie, dokąd, skąd, jak, dlaczego |
ZAIMKI NIEOKREŚLONE wskazują na rzecz, osobę, cechę bliżej nieokreśloną |
ktoś, ktokolwiek, coś, cokolwiek, jakiś, pewien, niejeden, kiedyś, niekiedy |
ZAIMKI DZIERŻAWCZE wskazują na przynależność do kogoś lub czegoś |
mój, twój, jego, jej, nasz, wasz, ich, swój |
ZAIMKI OSOBOWE wskazują osoby lub przedmioty |
ja, ty, on, my, wy, oni, mnie, mi, mną, nam jej, niej, jemu, mu |
ZAIMKI ZWROTNE (Osobowy dzierżawczy) wskazuje na wykonawcę czynności |
się, siebie, sobie, sobą |
ZAIMKI UPOWSZECHNIAJĄCE wskazują cały zbiór osób, przedmiotów i cech |
każdy, wszyscy, wszystko, zawsze, wszędzie, zewsząd |
ZAIMKI PRZECZĄCE wskazują na brak jakiegokolwiek elementu zbioru osób, rzeczy, cech |
nikt, nic, niczyj, żaden, nigdy, nigdzie, donikąd |
ZAIMKI WZMACNIAJĄCE służą do wzmacniania innego zaimka, rzeczownika |
sam, sama, samo, same, sami L J |
67-220 Ziębice, ul. Wrocławska 19