1105140726

DYLEMATY ROZWOJU DZIEDZINY CZYNNIKA LUDZKIEGO W INŻYNIERII

Prof Leszek PACHOLSKI

Artykuł podejmuje kilka kwestii dotyczących głównego hasła Kongresu: „ Ergonomia dla przyszłości”. Kwestie te są konsekwencją dwóch rodzajów problemów o charakterze dylematów rozwojowych.

Pierwszy z nich dotyczy przekształceń „imperatywu potrzeby i bieżącej innowacji bazowej” w poszczególnych, dotychczasowych pięciu cyklach koniunkturalnych rozwoju gospodarczego i technologicznego. Szczegółowej analizie poddano kształtowanie się struktury zakresu badań i zastosowań ergonomii na przestrzeni bieżącej fazy cyklu piątego (przełom stuleci), określanego mianem etapu sieci komputerowych i nowych mediów.

Określono ponadto hipotetyczny charakter wspomnianych wyżej: imperatywu i innowacji, dla przyszłego cyklu szóstego. Na tym tle pokazano przykład jednego z potencjalnych kierunków badań ergonomicznych, dla którego mogą pojawić się ograniczenia kontynuacji badań i aplikacji praktycznych.

Podjęta w artykule druga grupa dylematów związanych z przyszłością ergonomii dotyczy kwestii jej usytuowania w obrębie systemów klasyfikacyjnych współczesnej wiedzy. Zaprezentowano tu dwie koncepcje: dziedzinową i dyscyplinową - obie w ścisłym powiązaniu z grupą nauk inżynieryjnych.

HUMAN-CENTERED APPROACH TO THE DESIGN OF SMART SERVICE SYSTEMS OF THE FUTURĘ

ERGONOMIA SYSTEMU INTELIGENTNYCH SYSTEMÓW USŁUG

Waldemar Karwowski

Department of Industrial Engineerign and Management Systems University of Central Florida, Orlando, USA

W 20-tym wieku wiedza o czynnikach ludzkich (human factors) przechodziła ewolucje od zainteresowania jednostkami, poprzez grupy pracownicze albo konsumenckie, do całych organizacji. Wyzwaniem dla dyscypliny human factors (ergonomii) w 21-tym wieku jest opracowanie zasad projektowania w kontekście systemu-systemów. W referacie omówiono zastosowania metod nowoczesnej inżynierii systemów do projektowania inteligentnych systemów usług (service systems) o dużym poziomie złożoności. Tradycyjnie pojęte zasady projektowania ergonomicznego opartego na paradygmacie "zorientowania na człowieka" (human-centered design), powinny być rozwijane i dostosowane do nowych realiów interakcji użytkownika z systemami o dużym stopniu złożoności. Przykładem jest projektowanie współczesnych miast, systemów transportowych, systemów ochrony zdrowia, czy też systemów administracji o użyteczności publicznej. Czynniki ludzkie są rozważane w inżynierii systemów w kontekście zintegrowanego projektowania dla zrównoważonego rozwoju naszej generacji miast, które dostosowują się do wymagań swoich mieszkańców w celu poprawy jakości życia i ich doświadczeń w inteligentnym środowisku.

11